Verilen besin zinciri sorusu ve açıklaması
Soruda besin zinciri resmedilmiş ve “hangisi söylenemez?” konu başlığı altında verilen şıklardan doğru olmayanı seçmeniz isteniyor. Besin zincirine göre ekosistemdeki canlıların rolü ve ekolojik piramitlerin özelliklerine dair temel bilgileri inceleyelim.
Soruda Sorulan Kavramlar ve Şıklar:
-
A şıkkı: “Ot, ekoloji piramidinde üreticiler basamağında bulunur.”
- Üreticiler (tüketicilere enerji sağlayanlar), genellikle bitkiler ya da otlar olarak adlandırılır. Doğrudur; otlar besin zincirinin ilk basamağında bulunur.
-
B şıkkı: “Mantarlardan her basamakta bulunabilen ayrıştırıcı canlılardır.”
- Mantarlara ekosistem içinde ayrıştırıcılar adı verilir. Ayrıştırıcılar (saprotrofik organizmalar) her basamakta ayrışmayı sağlar. Bu ifade doğrudur.
-
C şıkkı: “Yılan sayısı arttıkça çekirge sayısı da artabilir.”
- Bu ifade yanlıştır. Çünkü yılanlar, çekirgelerle aynı beslenme zincirinde yer almıyor. Çekirgenin direkt avcısı fare gibi türlerdir. Çekirge miktarı bu durumda yılanla dolaylı olarak etkilenmez.
-
D şıkkı: “Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi farenin biyolojik birikiminden azdır.”
- Bu ifade doğrudur. Ekolojik piramitlerde, bir üst basamaktaki canlılar enerji açısından daha az verime sahiptir çünkü her bir transferde enerji kaybı yaşanır.
Söylenemez Olan Cevap:
C şıkkı besin zincirinin mekanizması ile uyuşmamaktadır. Çekirge sayısının yılanlardan direkt olarak etkilenmesi mümkün değildir.
Eğer başka sorularınız varsa yardımcı olmaktan mutluluk duyarım! 
@username
Verilen besin zincirinden hareketle aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?
Answer:
Bu soruda yer alan besin zinciri şu şekildedir:
• Üretici: Ot
• Birincil tüketici (otobur): Çekirge
• İkincil tüketici: Fare
• Üçüncül tüketici: Yılan
• Dördüncül tüketici (tepedeki yırtıcı): Kartal
• Ayrıştırıcı (her trofik düzeyde işlev yapabilir): Mantar
Şıklar incelendiğinde:
-
(A) Ot ekoloji piramidinde üreticiler basamağında bulunur.
• Doğrudur. Ot gibi fotosentetik bitkiler besin piramidinin tabanını oluşturan üreticilerdir. -
(B) Mantarlar her basamakta bulunabilen ayrıştırıcı canlılardır.
• Doğrudur. Ayrıştırıcılar (mantarlar, bakteriler vb.) hem üreticilerde hem tüketicilerde ölü organik maddeleri parçalayarak doğada madde döngüsü sağlarlar. -
(C) Yılan sayısı artarsa çekirge sayısı da artabilir.
• Bu, ekolojik etkileşimlerde “türler arası dolaylı etki” (trophic cascade) şeklinde açıklanabilir. Yılanlar fareleri daha çok avlarsa, farelerin çekirgeleri tüketim oranı azalabilir ve sonuçta çekirge sayısı artabilir. Bu ifade ekolojik olarak mantıklıdır. -
(D) Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi (toksin, ağır metal vb.) fareden azdır.
• Genellikle biyolojik birikim (biyoakümülasyon) piramidin üst basamaklarına doğru artar. Yılan, fareden daha üst trofik düzeydedir ve kimyasal maddeleri dokularında daha yüksek oranda biriktirme eğilimindedir. Dolayısıyla yılanın biyolojik birikiminin fareden daha az olması beklenmez. Bu ifade yanlıştır.
Dolayısıyla söylenemez olan ve yanlış olan seçenek,
(D) Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi fareden azdır ifadesidir.
@User
Verilen besin zincirinden hareketle aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?
Cevap:
Ekoloji ve besin zinciri konularında sıkça sorulan bu tip sorular, üreticiler (bitkiler, fitoplankton vb.), tüketiciler (otçullar, etçiller vb.) ve ayrıştırıcılar (örn. mantarlar, bakteriler) arasındaki ilişkileri vurgular. Verilen soruda bir ekosistemde ot (üretici), çekirge (birincil tüketici), fare (ikincil tüketici), yılan (üçüncül tüketici) ve mantar (ayrıştırıcı) arasındaki etkileşimler resimle gösterilmiştir. Ayrıca kartal da besin zincirinde yılanın üstünde yer alan bir tüketici olarak konumlanmaktadır. Sorumuzda dört farklı ifade verilmiş ve bunlardan “söylenemez” olanı (yani ekolojik gerçeklere aykırı olanı) bulmamız istenmiştir.
Bu yanıtımızda, önce ekoloji piramidi ve trofik seviyeler hakkında bilgiler sunacağız. Daha sonra her bir seçeneği ayrıntılı biçimde inceleyerek hangi seçeneğin bilimsel olarak yanlış (yani “söylenemez”) olduğunu tespit edeceğiz. Metnin sonunda ayrıca bir özet tablo yer alacak. Bu tablo, seçeneklerin doğru ya da yanlışlığını ve dayanak noktalarını kısaca özetleyecektir. Konu sonunda ise tüm tartışmayı kısaca toparlayıp hangi şıkkın neden “söylenemez” olduğuna dair kesin sonuca varacağız.
Bu açıklamalar, özellikle ekoloji piramidi, enerji akışı, biyolojik birikim ve ayrıştırıcıların rolüyle ilgili temelleri de kapsayacaktır. Aynı zamanda “biyolojik birikim” ve “biyokütle” (toplam canlı kütlesi) kavramlarının ekoloji piramidindeki dağılımını açıklayarak sorunun kritik noktalarını aydınlatacağız.
Ekoloji Piramidinde Temel Kavramlar
Ekoloji, canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Bir ekosistemde madde ve enerji akışı belirli kurallar çerçevesinde gerçekleşir. Bu akışın genel yapısını anlamak için kullanılan araçlardan biri besin zincirleri ve ekolojik piramitlerdir.
1. Besin Zinciri
- Tanım: Besin zinciri, bir ekosistemdeki canlıların beslenme yoluyla birbirlerine bağlanmalarını ifade eder. “Üretici → Tüketici (birincil, ikincil vb.) → Ayrıştırıcı” şeklinde düzenli bir akış bulunur.
- Üretici (Prodüktör): Güneş ışığını kullanarak (fotosentez yoluyla) inorganik maddelerden organik besin sentezleyebilen canlılardır. Örneğin otlar, ağaçlar, fitoplanktonlar.
- Tüketici (Konsümer): Üretilen besinleri doğrudan ya da dolaylı olarak tüketen canlılardır. Birincil tüketiciler (otçullar), ikincil tüketiciler (etçil ya da hepçil), üçüncül tüketiciler ve daha üst düzey tüketiciler vardır.
- Ayrıştırıcı (Dekompozör): Ölü organik maddeleri parçalayarak besin ve enerji elde eden canlılar (örneğin mantarlar, bakteriler). Aynı zamanda ekosisteme inorganik maddeler kazandırdıklarından sürekli bir döngü sürer.
2. Ekolojik Piramitler ve Trofik Seviyeler
- Enerji Piramidi: Güneş’ten gelen enerji en fazla üreticilerde toplanır. Sonraki trofik seviyeye yalnızca yaklaşık %10’u aktarılır. Bu nedenle üst seviyeye çıkıldıkça toplam enerji miktarı azalır.
- Biyokütle (Biomass) Piramidi: Genellikle üreticiler (örneğin kara ekosistemlerinde bitkiler) en büyük biyokütleye sahiptir. Üst basamaklara doğru gidildikçe toplam kütle düşer.
- Biyolojik Birikim (Biyomagnifikasyon): Bazı kimyasallar (DDT, ağır metaller vb.) besin zincirinde yukarı doğru gidildikçe canlıların dokularında birikme yapar ve giderek artan konsantrasyonda toplanır. Bu yüzden üst seviyedeki yırtıcı canlılar, bu zararlı maddeleri daha yüksek oranda barındırabilir.
Bu piramit, aynı zamanda popülasyon büyüklüğü üzerine de ipuçları verir. Ekosistem dengesi, av-avcı ilişkisine göre şekillenir ve çoğunlukla doğal yollardan oluşan dengelerle canlı popülasyonları birbirlerini karşılıklı etkiler.
Besin Zincirindeki Örnek Organizmalara Genel Bakış
- Ot (Üretici): Fotosentez yapan, ekosistem içindeki en temel besin kaynağını üreten canlılar.
- Çekirge (Birincil Tüketici): Ot ile beslenen, enerji ve organik maddeyi üreticiden alan otçul bir canlı.
- Fare (İkincil Tüketici): Hem bitki tohumları hem de çekirge gibi küçük böcekleri tüketebilen bir hepçil ya da etçil.
- Yılan (Üçüncül Tüketici): Fare gibi canlılarla beslenen bir üst düzey tüketici.
- Kartal (Dördüncül Tüketici): Yılanı avlayarak besin zincirinin en üst kademelerinden birinde yer alır.
- Mantar (Ayrıştırıcı): Besin zincirindeki her seviyede ölü madde ve atıkları parçalayabilir ve onları yeniden ekosisteme kazandırır.
Sorudaki Seçeneklerin Ayrıntılı İncelenmesi
Soru metninde dört farklı ifade yer aldığını görüyoruz:
- (A) “Ot ekoloji piramidinde üreticiler basamağında bulunur.”
- (B) “Mantarlar her basamakta bulunabilen ayrıştırıcı canlılardır.”
- (C) “Yılan sayısı artarsa çekirge sayısı da artabilir.”
- (D) “Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi fareden azdır.”
Şimdi bu ifadeleri tek tek ele alalım ve hangi seçeneğin “söylenemez” olduğunu (yani ekolojik açıdan yanlış olduğunu) belirleyelim.
A) “Ot ekoloji piramidinde üreticiler basamağında bulunur.”
- Açıklama: Ot (bitki) fotosentez yaparak kendi besinini üreten bir organizmadır. Bu nedenle her ekolojik piramidin tabanını oluşturan üreticiler seviyesindedir.
- Değerlendirme: Doğrudur. “Üretici basamak” her zaman bitkilerin, alglerin vb. bulunduğu katmandır.
B) “Mantarlar her basamakta bulunabilen ayrıştırıcı canlılardır.”
- Açıklama: Mantarlar, yüzeydeki bitki kalıntıları, hayvanların ölü bedenleri ve dışkılar gibi organik maddeleri ayrıştıran canlılardır. Besin zincirinin herhangi bir seviyesinde ölen canlıları ya da organik atıkları dönüştürdükleri için besin zincirinde belirli bir “tek basamak” hükmünde değildirler; aslında tüm seviyelerden ölü ya da atık maddeyi parçalayabilirler.
- Değerlendirme: Bu ifade de doğrudur. Mantarlar yalnızca belli bir trofik seviyede değil, tüm ölü organik maddelerden beslenebildikleri için “her basamakta etkili ayrıştırıcılar” olarak görülürler.
C) “Yılan sayısı artarsa çekirge sayısı da artabilir.”
- Açıklama: İlk bakışta “yılan artarsa fare sayısını da azaltır, bu durumda çekirge üzerinde fare baskısı azalır ve çekirge sayısı artabilir” gibi bir zincir etkisi (tüketicilerin dengesi) söz konusu olabilir. Burada fare, çekirgenin de avcısı olabilir; dolayısıyla fare popülasyonu azalınca çekirge popülasyonunda artış görülebilir. Ekosistem dinamiklerinde buna “tüketici-üretici dengesi” ve “tüketici-tüketici etkileşimi” denir.
- Değerlendirme: Bu durum ekolojik denge açısından mantıksız değildir. Bir üst avcının artması, onun avı olan farelerin azalmasına, farelerin azalışı ise çekirge üzerindeki beslenme baskısının azalmasına yol açarak çekirge popülasyonunun artmasına neden olabilir. Yani, trofik kademedeki “yukarıdan aşağı etki” veya “trophic cascade” olarak bilinen mekanizma devreye girebilir. Dolayısıyla ifade, ilginç görünse de ekolojik sisteme uygun ve olası bir senaryodur. Bu nedenle (C) de ilkesel olarak “yanlış” değildir ve “söylenemez” ifadesi bu seçenek için uygun değildir.
D) “Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi fareden azdır.”
- Açıklama: Bu ifade “yılanın biyolojik birikimi, fareden az” diyor. Oysa ekoloji piramidinde üst basamaklara çıktıkça bazı maddelerin (özellikle toksik kimyasal maddelerin) birikimi artar. Bu sebeple, “biyolojik birikim” üst basamaklarda daha fazla gözlenir (biyomagnifikasyon). Eğer kastedilen “biyolojik birikim” kimyasal madde (örn. ağır metal veya DDT gibi pestisitler) birikimi ise, bu üst trofik seviyede daha yoğun olur.
- Biyokütle mi Biyolojik Birikim mi?: Bazen “biyolojik birikim” ifadesi ile “canlıların toplam kütle miktarı” (biyokütle) karıştırılabilir. Eğer soru “biyokütle”den söz ediyor olsaydı üst basamaklarda daha az total biyokütle bulunduğu doğrudur. Fakat burada “biyolojik birikim” (özellikle ekoloji derslerinde sıklıkla “biyomagnifikasyon” ya da “biyolojik zenginleşme” olarak ifade edilir) toksinlerin, ağır metallerin vb. birikimini anlatır. Üst trofik düzeydeki canlılar, alt düzeydeki birçok canlının vücudunda bulunan zehirli maddeyi kendi bünyelerinde daha yüksek konsantrasyonda biriktirme eğilimindedirler.
- Değerlendirme: “Bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi fareden azdır” ifadesi ekolojik prensiplere aykırıdır ve bu şekilde söylenemez. Tam tersine, yılanda (fare avlayarak beslenen canlıda) bahsi geçen toksik maddelerin birikimi, fareden çoğunlukla daha fazladır.
- Bu nedenle (D) ifadesi “söylenemez”.
Dolayısıyla doğru cevap, (D) şıkkıdır. Çünkü ekoloji piramidinde üst seviyede bulunmak toksinlerin veya bazı kimyasalların daha yüksek oranlarda birikmesine yol açar. Buradan da (D) seçeneğindeki iddia ters düştüğü için “yanlış” veya “söylenemez” olur.
Seçeneklerin Doğruluk Analizi Tablosu
Aşağıdaki tabloda her bir seçeneğin doğruluk/yanlışlık durumu, kısaca gerekçesiyle birlikte sunulmuştur:
| Seçenek | İfade | Doğruluk Durumu | Gerekçe |
|---|---|---|---|
| A | Ot ekoloji piramidinde üreticiler basamağında bulunur. | Doğru | Bitkiler (otlar) fotosentez yaparak üretici rolü üstlenir ve piramidin en alt katmanını oluştururlar. |
| B | Mantarlar her basamakta bulunabilen ayrıştırıcı canlılardır. | Doğru | Dekompozörler (mantarlar vb.) her seviyedeki ölü organik maddeyi parçalayabilirler, belirli bir trofik seviyeye bağlı değillerdir. |
| C | Yılan sayısı artarsa çekirge sayısı da artabilir. | Doğru/ Makul (Ekolojik olarak mümkün) | Trofik kademede yılanların artması fareleri azaltır, farelerin azalması çekirge üzerindeki baskıyı azaltıp çekirge sayısının artmasına sebep olabilir. Bu durum “trophic cascade” olarak bilinir. |
| D | Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi fareden azdır. | Yanlış (“Söylenemez”) | Üst basamaktaki canlılarda (yılan) toksik madde birikimi (biyomagnifikasyon) daha yüksek olur. Bu nedenle yılanın biyolojik birikimi fareden fazla olması beklenir. Buradaki ifade ekolojik gerçeklere aykırıdır. |
Tablodan rahatlıkla görüleceği üzere D seçeneği ekolojik prensiplere ters düştüğü için soruda “söylenemez” olan maddedir.
Konunun Geniş Özeti (Yaklaşık 2000+ Kelimelik Açıklama)
Aşağıdaki açıklamada, ekoloji piramidinin işleyişi, besin zincirinde farklı trofik seviyelerin rollerini ve sorudaki her seçeneği bilimsel gerçekler ışığında neden doğru ya da neden yanlış olduğunu bir özet halinde bulabilirsiniz. Bu kapsamlı değerlendirme, ekosistemlerin temel dinamiklerini anlamak isteyenler için rehber niteliği taşıyacaktır:
-
Üreticiler (Prodüktörler) ve En Alt Basamak
Ekoloji piramidinin en alt basamağında üreticiler yer alır. Bu canlılar, güneş ışığını, karbondioksiti ve suyu kullanarak fotosentez yolu ile organik besin üretirler. Otlar, ağaçlar, algler gibi bitkiler ekosistem içerisindeki ana besin kaynağıdır. Sorudaki “Ot ekoloji piramidinde üreticiler basamağında bulunur” önermesi (A), tam olarak bu tanımı yansıtmaktadır ve kuşkusuz doğrudur. -
Tüketiciler (Konsümerler) ve Trofik Seviyeler
Üreticileri doğrudan tüketenlere birincil tüketiciler (otçullar) denir. Daha sonra birincil tüketicileri veya diğer hayvanları yiyenlere ise ikincil, üçüncül vb. tüketiciler adı verilir. Fare, hem çekirge hem de bitkisel tohumlarla beslendiği için genellikle bir “ikincil tüketici” konumunu alabilir. Çekirge ise “birincil tüketici”dir çünkü doğrudan bitkileri taklit eder. Yılan, fare gibi hayvanlarla beslenen “üçüncül tüketici” rolüne sahiptir. Kartal ise yılanı avlayarak “dördüncül tüketici” sıfatını kazanır. -
Ayrıştırıcılar (Dekompozörler)
Ayrıştırıcılar (mantarlar gibi) besin zincirinde ayrı bir özel konumda bulunurlar. Ölen her türlü bitki, hayvan ve artık organik materyali inorganik maddelere dönüştürürler. Bu işlem ekosisteme, üreticilerin tekrar kullanabileceği mineral ve besin maddeleri kazandırır. Dolayısıyla “Mantarlar her basamakta bulunabilen ayrıştırıcı canlılardır” ifadesi (B) de tamamen doğrudur. Mantarlar, sadece belli bir seviyeye ait değil, tüm basamaklardaki ölü organizmalar üzerinden faaliyet gösterirler. -
Trofik Etkileşimler ve Popülasyon Dinamikleri
Ekosistemlerde trofik düzeyler arasındaki ilişkiler, popülasyonların sayısında ve dağılımında dalgalanmalara yol açabilir. Sorunun (C) seçeneğinde “Yılan sayısı artarsa çekirge sayısı da artabilir” deniyor. Daha fazla yılan, daha fazla fare avlar (fareler de çekirgeleri tüketebilen canlılar arasında yer alabilir). Dolayısıyla fare sayısı azalınca çekirge sayısı üzerindeki avlanma baskısı azalacağından çekirgeler rahatlıkla çoğalabilir. Bu ekolojik mekanizmaya “trophic cascade” veya yukarıdan aşağı kontrol sistemi denir. İlk bakışta garip gelse de bilimsel olarak mümkündür; bu nedenle yanlış (söylenemez) bir ifade değildir. -
Biyolojik Birikim (Biyomagnifikasyon), Biyokütle ve Yanılgılar
Soru, (D) seçeneğinde “Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi fareden azdır” ifadesi ile dikkat çekmektedir. Biyolojik birikim, çeşitli kirleticilerin (toksik kimyasallar, ağır metaller vb.) trofik düzey boyunca artarak birikmesi anlamına gelir. En alt basamaktaki canlı az miktarda toksin biriktirirken, onu yiyen üst basamaktaki canlı o toksinleri kendi vücudunda daha yüksek oranda biriktirir. Bu basamaklar arttıkça yoğunluk da artar. Sonuçta en üst düzey avcılar en yüksek toksin birikimine sahip olabilir.Eğer (D) içerisindeki ifade “biyokütle”yi kastediyor olsaydı, “daha üst basamakta daha az toplam kütle bulunur” şeklinde doğru bir mantık söz konusu olurdu. Fakat “biyolojik birikim” sözcükleri bu bağlamda genellikle “toksik maddelerin veya biyolojik olarak parçalanamayan kimyasalların dokularda birikmesi” şeklinde kullanılır. Dolayısıyla yılanın, alt basamaktaki fareden daha az toksin birikimine sahip olduğu öne sürülemez; aksine daha fazla olması beklenir. Bu yüzden seçenek (D) ekolojik gerçeklere aykırıdır ve söylenemez.
-
Popülasyon ve Biyokütle Azalması mı, Toksin Birikimi mi?
Ekoloji piramidinde “popülasyon” ya da “biyokütle” açısından yukarı çıkıldıkça genellikle bir azalma görülmesi normaldir. Ancak “kimyasal toksinlerin birikimi” açısından bakıldığında durum tam tersi yönde işler. Bu ayrım, ekoloji bilgisiyle ilgili çok önemli bir noktadır. Öğrencilerin bu iki kavramı karıştırmaması gerekir. Bu nedenle (D) seçeneği, muhtemelen soru yazarının üst seviyelerdeki “biyokütle” azalışı ile “biyolojik birikim” farkını ortaya koyması için hazırlanmış bir çeldiricidir.
Sonuç
Verilen besin zincirinden hareketle değerlendirildiğinde:
- (A) Üreticilerin (otun) piramidin tabanında yer alması doğrudur.
- (B) Mantarların bir ayrıştırıcı olarak her trofik seviyeden kaynaklanan ölü maddeleri parçalayabilmesi doğrudur.
- **(C)**Yılan popülasyonundaki artış dolaylı yoldan çekirge popülasyonunu artırabilir. Evet, fare sayısının düşmesi çekirgelerin baskıdan kurtulmasına yol açar. Dolayısıyla bu ifade de akla uygundur.
- (D) “Yılanın biyolojik birikimi fareden azdır” ifadesi, ekolojik gerçeklere terstir. Üst basamaktaki avcılarda toksin birikimi (biyolojik birikim) daha yüksektir. Bu yüzden “(D) söylenemez”.
Dolayısıyla sorunun doğru yanıtı, “Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi fareden azdır” ifadesi olan (D) şıkkıdır. Bu ifade ekoloji bağlamında yanlıştır ve dolayısıyla “söylenemez”.
Kapsamlı Özet Tablosu
Aşağıdaki tabloda, hem soruda geçen canlıların trofik seviyelerini, hem de her seçeneğin geçerlilik durumunu bir arada özetliyoruz:
| Canlı & Rolü | Trofik Seviye | Temel Özellik |
|---|---|---|
| Ot | Üretici (1. basamak) | Güneş enerjisini kullanarak organik madde üretir. |
| Çekirge | Birincil tüketici | Otçul, doğrudan üreticiyle beslenir. |
| Fare | İkincil tüketici | Hem çekirgeleri hem bitki tohumlarını tüketebilir (hepçil). |
| Yılan | Üçüncül tüketici | Farklı küçük memeliler, fare vb. ile beslenen etçil. |
| Kartal | Dördüncül tüketici | Yılan gibi üst tüketicilerin avcısı olarak besin zincirinin tepesine yakın. |
| Mantar (Ayrıştırıcı) | Tüm basamaklara etkilidir | Ölü organik maddeleri inorganik maddelere dönüştürür (döngüyü tamamlar). |
| Seçenek | İfade | Doğruluk | Nedeni |
|---|---|---|---|
| A | Ot ekoloji piramidinde üreticiler basamağında bulunur. | Doğru | Bitkiler fotosentez yapan üreticilerdir, piramidin tabanındadır. |
| B | Mantarlar her basamakta bulunabilen ayrıştırıcı canlılardır. | Doğru | Mantarlar, ölen her trofik düzeyden gelen organik atıkları parçalayıp yeniden ekosisteme kazandırırlar. |
| C | Yılan sayısı artarsa çekirge sayısı da artabilir. | Doğru/Mümkün | Fareleri baskı altına alan yılanlar fare popülasyonunu düşürür; fare sayısı azalınca çekirgelerin avlanma baskısı azalabilir ve çekirge artabilir. |
| D | Ekoloji piramidinde bir üst basamakta bulunan yılanın biyolojik birikimi fareden azdır. | Yanlış | Üst trofik seviyede (yılan) toksik madde birikimi (biyomagnifikasyon) daha yüksek olur. Bu ifade yanlıştır (söylenemez). |
Bu bilgiler doğrultusunda sorunun cevabı (D) seçeneğidir.
Son Söz ve Kısa Özet
- Ot: Üretici, besin zincirinin temelinde yer alır.
- Mantar: Her basamaktaki ölü maddeleri ayrıştırıcıdır.
- Yılan Sayısı-Artış / Çekirge İlişkisi: Ekosistem dinamiklerinde üst avcı sayısının artması, alt tüketicilerde farklı etkiler yaratabilir ve dolaylı olarak birincil tüketicilerin (çekirge gibi) sayısında artış görülebilir.
- Biyolojik Birikim: Ekoloji piramidinde bir üst besamağa geçildikçe (özellikle toksik maddeler için) birikim artar. Dolayısıyla yılanın biyolojik birikiminin fareden “az” olması beklenmez.
Dolayısıyla “söylenemez” olan madde, (D) şıkkında belirtilen “yılanın biyolojik birikiminin fareden az olması” ifadesidir.