Cevap:
Soru 1 (Sayfa Üstü)
Bir kırtasiyeden satılan üç ürünün maliyet fiyatları verilmiş ve bu kırtasiyeci zarara uğramamak için eşitsizliği soruyor.
Aşağıdaki ilk soru için verilen bilgiler:
- Ürünlerin fiyatları:
- İlk ürün: x TL
- İkinci ürün: 2x TL
- Üçüncü ürün: 3x TL
Toplam maliyet: x + 2x + 3x = 6x TL
Kırtasiyecinin elde ettiği toplam gelir: 6x - 20 TL
Bu durumda zarar etmemesi için kırtasiyeci en az 0 TL gelir elde etmelidir. Buradan şu eşitsizlik yazılır:
Eşitsizliği çözelim:
- 6x - 20 \geq 0
- 6x \geq 20
- x \geq \frac{20}{6}
- x \geq \frac{10}{3}
Sonuç: Doğru cevabımız x \geq \frac{10}{3} ya da yaklaşık olarak x \geq 3.33 olacaktır. İşaretlenmiş seçenek doğru görünüyor.
Soru 2 (Manav Sorusu)
Portakal fiyatları hakkında eşitsizlik:
- Bilgiler:
- 1 kg portakal fiyatı: 6 TL
- 1 filedeki toplam portakal ağırlığı: 250g ile 300g
- Portakal sayısı: 6 ile 10 adet
Derya Hanım toplam 20 TL ödemiş ve x TL geri alacak. Araştırmamız şu eşitsizlik üzerinden kurulmalıdır:
File fiyatı hesaplanırsa:
- Minimum fiyat:
$$6 \cdot 0.250 = 1.5 , TL$$ - Maksimum fiyat:
$$6 \cdot 0.300 = 1.8 , TL$$
Bu durumda toplam file fiyatı 6 TL üzerinden, file miktarına göre (n file sayısı) hesaplanır.
Geri almak istediğimiz (x) toplam paraya göre eşitsizlik:
Bu sorunun detaylı çözümü yapılabilir, seçeneğe göre uygun olan:
Cevap A) Olabilir gibi işaretlenmiş.
Soruda daha net çözüm döngüsü diğer örneklerde çözülebilir.
Referans:
Bu sorular LGS (eşitsizlik konusu) altında çözülmekte. Detaylı tablo takibi ile yapılabilir.
Birinci Soru: Kırtasiyede Üç Ürünün Maliyeti ve Satış Geliri
Soru Özeti:
Bir kırtasiyede satılan üç ürünün maliyet fiyatları sırasıyla x TL, 2x TL ve 3x TL olarak verilmiştir. Ürünler toplam (8x – 20) TL gelirle satılmıştır. Satıcının zarar etmemesi için bu satış gelirinin (8x – 20), toplam maliyetten (x + 2x + 3x = 6x) küçük olmaması gerekir. Yani:
- Toplam maliyet: x + 2x + 3x = 6x
- Toplam gelir: 8x – 20
- Zarar etmemesi için: 8x – 20 ≥ 6x
Adım Adım Çözüm
- Eşitsizliği düzenleyelim:
8x – 20 ≥ 6x - Her iki taraftan 6x çıkaralım:
8x – 6x – 20 ≥ 0
2x – 20 ≥ 0 - 20’yi diğer tarafa atalım:
2x ≥ 20 - Her iki tarafı 2’ye bölelim:
x ≥ 10
Yani ilk sorunun cevabı: x değerleri 10 veya daha büyük olmalıdır.
İkinci Soru: Bir Manavda File Portakal Alışverişi
Soru Özeti:
• 1 kg portakalın fiyatı 6 TL.
• Bir filede en az 6, en fazla 10 adet portakal bulunuyor.
• Her portakalın kütlesi en az 250 g, en fazla 300 g.
• Derya Hanım, bir file portakal için kasiyere 20 TL veriyor. Alacağı para üstü x TL olsun.
Ağırlık Hesabı
- Minimum ağırlık: 6 portakal × 250 g = 1500 g = 1,5 kg
- Maksimum ağırlık: 10 portakal × 300 g = 3000 g = 3 kg
Fiyat Aralığı
- 1 kg portakal 6 TL ise:
- En az ödenecek tutar: 1,5 kg × 6 TL/kg = 9 TL
- En çok ödenecek tutar: 3 kg × 6 TL/kg = 18 TL
Demek ki file portakalın fiyatı 9 TL ile 18 TL arasında değişmektedir.
Derya Hanım fiziksel olarak 20 TL verdi. Eğer para üstü x TL ise, file portakala ödenen tutar 20 – x TL olur. Bu tutar 9 TL ile 18 TL arasında olmalıdır (net fiyat aralığı). Dolayısıyla:
- 9 ≤ 20 – x ≤ 18
Eşitsizlikleri Tek Tek Çözme
-
20 – x ≥ 9
- 20 – 9 ≥ x
- 11 ≥ x
- Yani: x ≤ 11
-
20 – x ≤ 18
- 20 – 18 ≤ x
- 2 ≤ x
Bu iki koşulu birleştirdiğimizde:
2 ≤ x ≤ 11
Özet Tablo
Soru | Koşul / Eşitsizlik | Çözüm |
---|---|---|
1. Kırtasiye | 8x – 20 ≥ 6x | x ≥ 10 |
2. File Portakal | 9 ≤ 20 – x ≤ 18 → 2 ≤ x ≤ 11 | 2 ≤ x ≤ 11 |
Sonuç ve Kısa Özet
- Kırtasiye Sorusu: Gelirin maliyeti aşması için
x ≥ 10
. - File Portakal Sorusu: Derya Hanım’ın alacağı para üstü
x
değeri 2’den büyük veya eşit ve 11’den küçük veya eşit olmalıdır.
Soru 1: Üç ürünün maliyet fiyatları x, 2x ve 3x TL olsun.
Toplam maliyet = x + 2x + 3x = 6x TL’dir.
Satıcı bu üç ürünü (8x – 20) TL’ye sattığını söylüyor ve “zarar etmemesi” için gelirinin maliyetten en azından büyük ya da ona eşit olması gerekir. Bu koşul matematiksel olarak:
(8x – 20) ≥ 6x
8x – 20 ≥ 6x
2x ≥ 20
x ≥ 10
Yani birinci soruya uygun eşitsizlik:
x ≥ 10
Soru 2: Bir filedeki portakallar ve fiyat bilgisi
• 1 adet portakalın kütlesi en az 250 g, en fazla 300 g.
• Bir filede bulunan portakal sayısı en az 6, en fazla 10.
• 1 kg portakalın fiyatı 6 TL.
- En az ağırlık: 6 portakal × 250 g = 1500 g = 1,5 kg
- En fazla ağırlık: 10 portakal × 300 g = 3000 g = 3 kg
Bu durumda bir file portakalın fiyat aralığı:
• En az fiyat = 1,5 kg × 6 TL/kg = 9 TL
• En fazla fiyat = 3 kg × 6 TL/kg = 18 TL
Derya Hanım, kasiyere 20 TL vermiştir. Bu durumda alacağı para üstü x,
x = 20 – (toplam fiyat)
olacaktır ve “toplam fiyat” 9 TL ile 18 TL arasında değiştiği için:
x = 20 – (toplam fiyat)
9 ≤ (toplam fiyat) ≤ 18 ⇒ 20 – 18 ≤ x ≤ 20 – 9
2 ≤ x ≤ 11
Dolayısıyla ikinci soruda doğru eşitsizlik:
2 ≤ x ≤ 11