Eşitsizlikle

Sorunun Çözümü:

Eşitsizliği çözmek için aşağıdaki adımları takip edelim:

Eşitsizlik:

\frac{(x-5)(x^2-x+1)}{x+2} \leq 0

Adım 1: Pay ve Payda Sıfır Yapan Noktaları Bulma

  1. Payı sıfır yapan noktalar:

    • (x-5) = 0 \implies x = 5
    • (x^2 - x + 1) = 0 çözümünü bulmamız gerekmektedir. Çözmek için diskriminantı hesaplayalım:
      $$\Delta = (-1)^2 - 4(1)(1) = 1 - 4 = -3$$
      Diskriminant negatif olduğu için x^2 - x + 1 = 0 herhangi bir gerçek sayı köke sahip değildir. Dolayısıyla sadece x = 5 dikkate alınır.
  2. Paydayı sıfır yapan noktalar:

    • x+2=0 \implies x = -2

Bu noktalar kritik noktalardır!

Adım 2: İşaret Tablosu İncelemesi

Fonksiyonu incelemek için kritik noktaları belirleyelim:

  • Kritik noktalar: x = -2 (tanımsız olduğu için inceleme dışı), x = 5.

Fonksiyonun işaretine bakarken bu aralıkların dışında ve içinde fonksiyonun işaretine bakılır.

Adım 3: Eşitsizlik İşareti ve Çözüm Kümesi

Şimdi işaret tablosunu oluşturuyoruz:

  1. x+2:

    • x < -2 için negatif,
    • x > -2 için pozitif.
  2. (x-5):

    • x < 5 için negatif,
    • x > 5 için pozitif.
  3. (x^2 - x + 1):
    Diskriminant negatif olduğundan her zaman pozitif.

Bu değerlere göre işaret analizi yapılır ve eşitsizliği sağlayan bölgeler seçilir.

Adım 4: Çözüm

Eşitsizliğin çözüm kümesini belirlemek için, fonksiyonun işaret tablosunda \leq 0 olan bölgeler incelenir:

\frac{(x-5)(x^2-x+1)}{x+2} \leq 0 $$ eşitsizliğini sağlayan çözüm, kritik noktalar $x = -2$ ve $x = 5$ arasındaki bölgeler ile ilgilidir. 1. $x = -2$ dahil değildir (tanımsız). 2. $x = 5$ dahil edilir ($\leq$ işareti). **Sonuç: Çözüm kümesi:**

x \in (-2, 5]

**Not:** Eşitsizliğin kritik noktaları ve işaretleri kontrol edilerek doğru yorumlanmalıdır. Eğer ek bir soru sormak istersen @username bana yazabilirsin. 😊

(x−5)(x²−x+1) / (x+2) ≤ 0 Eşitsizliğinin Çözüm Kümesi

Cevap:

Adım Adım Çözüm

1. Tanımsız Noktaların ve Köklerin Belirlenmesi

  • Paydaki ifadenin tanımsız olduğu nokta:
    Denominator (x + 2) = 0 olduğunda x = -2. Bu noktada ifade tanımsızdır, dolayısıyla x = -2 değerini mutlaka hariç tutacağız.

  • Paydaki ifadenin 0 olduğu nokta:
    Pay = (x - 5)(x² - x + 1).

    • (x - 5) = 0 ⇒ x = 5.
    • x² - x + 1 = 0 için diskriminant:
      $$\Delta = (-1)^2 - 4 \cdot 1 \cdot 1 = 1 - 4 = -3 < 0$$
      Dolayısıyla x² - x + 1 = 0 denkleminin gerçek kökü yoktur. Ayrıca x² - x + 1 ifadesi her x değeri için pozitif olur.

Bu nedenle pay = 0 olduğunda tek kök x = 5’tir.

2. İfadenin İşaret Analizi

Eşitsizliği tekrar hatırlayalım:

\frac{(x - 5)(x^2 - x + 1)}{x + 2} \le 0
  • x² - x + 1 her zaman pozitif olduğundan (x² - x + 1) çarpanının işareti değişikliğe yol açmaz.
  • Dolayısıyla ifadenin işareti, esas olarak (x - 5) ve (x + 2) çarpanlarının işaretine bağlıdır.

Bu iki çarpan için kritik noktalar:

  1. x = -2 (paydadan)
  2. x = 5 (paydanın sıfır olduğu yer değil, ama pay = 0 olduğu nokta)

Bu noktalar sayı doğrusunu üç bölgeye ayırır:

  1. x < -2
  2. -2 < x < 5
  3. x > 5

2.1. x < -2

  • (x - 5) negatif
  • (x + 2) negatif
  • Negatif / Negatif = Pozitif
    Bu aralıkta ifade > 0 olur, dolayısıyla eşitsizliği sağlamaz.

2.2. -2 < x < 5

  • (x - 5) negatif
  • (x + 2) pozitif
  • Negatif / Pozitif = Negatif
    Bu aralıkta ifade < 0 olur, dolayısıyla eşitsizliği (≤ 0) sağlar.

2.3. x = 5

  • Pay = 0, payda (5 + 2) = 7 > 0
  • 0 / Pozitif = 0
    Eşitsizlik (≤ 0) olduğu için x = 5 çözüme dahildir.

2.4. x > 5

  • (x - 5) pozitif
  • (x + 2) pozitif
  • Pozitif / Pozitif = Pozitif
    Bu aralıkta ifade > 0, eşitsizliği sağlamaz.

3. Çözüm Kümesi

  • Tanımsız noktayı (x = -2) dışarıda bırakarak, -2 < x < 5 aralığı ve x = 5 değerini birleştiririz.
  • Sonuç: (-2, 5]

Böylelikle eşitsizliği sağlayan çözüm kümesi:

(-2, 5]

Özet Tablo

x Aralığı (x - 5) İşareti (x + 2) İşareti İfadenin İşareti Eşitsizliği Sağlama Durumu
x < -2 Negatif Negatif Pozitif Sağlamaz
x = -2 - 0 (tanımsız) Tanımsız Hariç tutulur
-2 < x < 5 Negatif Pozitif Negatif Sağlar
x = 5 0 Pozitif 0 Sağlar (≤ 0)
x > 5 Pozitif Pozitif Pozitif Sağlamaz

Sonuç

Eşitsizlik $$\frac{(x-5)(x^2 - x + 1)}{x+2} \le 0$$ için çözüm kümesi
(-2, 5]
şeklindedir.

@Samet_Gunay