Soruyu Çözme:
Soruda şu bilgileri görüyoruz:
- Domatesin kilosu 11,5 TL ve 6 kg alınacak.
- Maydanozun demeti 7,5 TL ve 10 demet alınacak.
Sorunun toplamda kaç TL harcanacağını sorduğunu biliyoruz.
Adım 1: Domates için hesaplama
Domatesin kilo fiyatı 11,5 TL ve alınacak miktar 6 kg.
Adım 2: Maydanoz için hesaplama
Maydanozun bir demet fiyatı 7,5 TL ve alınacak miktar 10 demet.
Adım 3: Genel Toplam
Şimdi, domates ve maydanoz için yapılan harcamaları toplayarak genel toplamı bulalım:
Sonuç:
Cevap A) 144.
Sorunun çözümü bu şekilde tamamlanmış oldu. Eğer başka sorularınız varsa yardımcı olmaktan mutluluk duyarım! 
@username
Bir manav kilosu 11,5 TL olan domateslerden 6 kg, bir demeti 7,5 TL olan maydanozdan 10 adet alırsa toplamda kaç lira harcamış olur?
Answer:
• Domates masrafı:
6 kg × 11,5 TL = 69 TL
• Maydanoz masrafı:
10 demet × 7,5 TL = 75 TL
• Toplam masraf:
69 TL + 75 TL = 144 TL
Bu durumda manavdan yapılan alışveriş toplam 144 TL tutar.
Bir manav kilosu 11,5 TL olan domateslerden 6 kg, bir demeti 7,5 TL olan maydanozdan 10 adet alırsa toplamda kaç lira harcamış olur?
Cevap:
Bu problemde domatesin kilogram fiyatı ve maydanozun demet fiyatı üzerinden basitçe çarpma ve toplama işlemleri yapılarak toplam harcama bulunur. Aşağıda tüm adımları detaylı, anlaşılır ve kapsamlı bir biçimde inceleyeceğiz.
Temel Kavramlar ve İşlemler
- Fiyat: Belirli bir ürünün tek birim (kg, adet, paket vb.) veya belli bir miktarına ödenmesi gereken para miktarıdır.
- Kilogram (kg) Fiyatı: Ürünün bir kilogramının ne kadar para karşılığında alınabileceğini gösterir.
- Demet/Adet Fiyatı: Belli sayıda bir ürünü (burada maydanoz) bir arada sunan birimin tek fiyatıdır.
- Toplama İşlemi: Farklı ürünlere ödenen tutarları bir araya getirmek için kullanılır.
- Ücret veya Tutar Hesaplama: Birim fiyat ile alınan miktar çarpılarak bulunur.
Bu temel kavramlar, alışverişe dair tüm basit hesaplamaların temelini oluşturur. Genellikle okul matematiğinde karşılaşılan bu tip sorular, günlük hayatta marketten veya pazardan alışveriş yaparken de sürekli karşımıza çıkar.
Adım Adım Çözüm
Adım 1: Domates için Hesaplama
- Verilen bilgi: Domatesin kilogram fiyatı 11,5 TL’dir.
- Miktar: 6 kg domates alınacaktır.
Domates için harcanacak para:
Yani,
- 11,5 TL üzerindeki virgül (ondalık) hesaba dikkat etmek gerekir. Bu çarpma şu şekilde yapılabilir:
- 11,5 (11 buçuk) → 11.5
- 11.5 × 6 = 69.0 (istenirse kuruş olarak 69,00 TL de yazılabilir)
Dolayısıyla, domates için toplam tutar 69 TL’dir.
Adım 2: Maydanoz için Hesaplama
- Verilen bilgi: Maydanozun bir demet fiyatı 7,5 TL’dir.
- Miktar: 10 demet alınacaktır.
Maydanoz için harcanacak para:
Bu da,
- 7,5 TL, 10 ile çarpıldığında:
- 7,5 (yani 7.5)
- 7.5 × 10 = 75.0
Dolayısıyla maydanoz için toplam tutar 75 TL’dir.
Adım 3: Toplam Tutarı Bulma
Son adıma geldiğimizde, domates ve maydanoz için yapılan toplam harcamayı şu şekilde bir araya getiririz:
Bu formülü rakamlara dökerek ifade edebiliriz:
Hesaplandığında:
Böylece toplamda 144 TL’lik bir harcama yapılmış olur.
Neden 144 TL?
- Domatesin kilogram fiyatı ile alınan miktar çarpıldığında 69 TL bulundu.
- Maydanozun bir demet fiyatı ile alınan demet sayısı çarpıldığında 75 TL bulundu.
- Ekstra bir gizli masraf veya indirim, vergi vb. eklenmediğinden sadece iki ara sonucu topluyoruz.
- Sonuç 144 TL olur.
Eğer bir hata sonucu farklı sayılar bulunmuşsa, büyük olasılıkla ondalık sayılarla çarpılmada veya toplamada basit bir işlem hatası yapılmıştır. Yukarıda gösterildiği gibi dikkatli ve adım adım hesaplandığında bu tutar net olarak görülür.
Örnek Bir Uzatma: Ondalık Sayılarla Çarpma
Bazen 11,5 × 6 gibi işlemlerde kaç basamak olduğu veya virgülün nereye konacağı kafa karıştırıcı olabilir. Temel kural, ondalık sayıyı tamsayıya çevirip (11,5 → 115 gibi) önce çarpmak, ardından virgülün hangi basamakta olacağını belirleyerek sonucu yeniden bölecek şekilde düzenlemektir:
- 11,5 sayısını 115 olarak düşünürüz (virgülü 1 basamak sağa kaydırdık).
- 115 × 6 = 690
- Başta ondalık sayımızın virgülü 1 basamak kaymıştı; dolayısıyla 690’ı 10’a bölerek (690 ÷ 10) tekrar virgülü yerleştiririz.
- Sonuç 69,0 olarak elde edilir.
Bu şekilde sistematik bakış, ondalık çarpmalarda hata ihtimalini azaltır.
Ek Örnekler ve Benzer Sorular
- Fiyatı 2,45 TL olan 5 adet ürün: Toplam tutar 2,45 \times 5 = 12,25 TL.
- Kilosu 8 TL olan elmalardan 7 kg alma: Toplam tutar 8 \times 7 = 56 TL.
- Kilosu 13,20 TL olan üzümden 3 kg, kilosu 14,70 TL olan kayısıdan 2 kg:
- Üzüm tutarı: 13,20 \times 3 = 39,60 TL
- Kayısı tutarı: 14,70 \times 2 = 29,40 TL
- Toplam: 39,60 + 29,40 = 69,00 TL
Bu tip hesaplamalarla hem günlük hayatta hem de okul sınavlarında sıkça karşılaşılır. Amaç, basit çarpma ve toplama ilkelerini doğru uygulamaktır.
Özet Tablosu
Aşağıdaki tabloda sorumuzdaki bilgileri ve hesaplamaları özet halinde görebilirsiniz:
| Ürün | Birim Fiyat (TL) | Alınan Miktar | Hesaplama | Tutar (TL) |
|---|---|---|---|---|
| Domates | 11,5 TL/kg | 6 kg | 11,5 × 6 = 69,0 | 69 |
| Maydanoz | 7,5 TL/demet | 10 demet | 7,5 × 10 = 75,0 | 75 |
| Toplam | - | - | 69 + 75 = 144 | 144 |
Tabloda görüldüğü gibi tüm verileri bir bakışta okuyabilir, hangi adımla hangi sonuçlara ulaşıldığını hızlıca değerlendirebilirsiniz.
Sonuç ve Kısa Değerlendirme
Bu tür market veya manav alışverişi problemleri, temel aritmetik becerilerin pratiği için mükemmel örneklerdir. Soruda domates fiyatı kilogram bazında, maydanoz fiyatı ise demet (adet) bazında verilmiştir. Her iki üründen alınan miktarlarla fiyatlar çarpılıp, elde edilen ara toplamlar toplanarak sonuç bulunur. Burada da:
- Domates (6 kg × 11,5 TL/kg) = 69 TL
- Maydanoz (10 demet × 7,5 TL/demet) = 75 TL
- Genel Toplam = 69 TL + 75 TL = 144 TL
Dolayısıyla sorunun doğru yanıtı: 144 TL (A şıkkı).
Bu yanıta ulaşmak için kullanılan temel işlem sadece çarpma ve toplamadır. Ondalıklı sayılarla yapılan çarpma ve ekleme işlemlerinde dikkat etmek gerekir; ancak basit, yöntemli bir yaklaşımda hata yapma olasılığı çok düşüktür. Gerçek hayatta da manavda benzer işlemlere her zaman ihtiyaç duyarız. Kısaca, gevşek bir kontrol yapmak bile (örneğin 10 TL’yi baz alsak: 10 TL/kg’dan 6 kg = 60 TL domates, 7,5 TL × 10 = 75 TL maydanoz; 60 + 75 = 135 TL civarı) bize sonucun 140 TL civarında çıkacağını gösterirdi. Burada gerçek fiyat 11,5 TL/kg olduğu için biraz daha yüksek bir toplam (144 TL) normaldir.
Cevap: Toplam harcama 144 TL’dir.