Sorulari cozermisin soy ağacına ne yazim onuda soylermisin

YKS TYT
1

17421256845538980512707114455300
17421256845538980512707114455300720×540 26.8 KB

Soy ağacına ne yazim onuda soylermisin

2

Soy ağacına ne yazim onuda soylermisin

Cevap:
Kan gruplarını soy ağacına yerleştirirken her bireyin fenotip (gözlenen kan grubu) ve olası genotip bilgisini yazman gerekir. ABO sisteminde fenotipler A, B, AB, O olarak ifade edilir; ancak genotipler A için (AA veya AO), B için (BB veya BO), AB için (AB) ve O için (OO) olabilir. Rh faktöründe ise (+) fenotipine sahip bireyler genotip olarak ya RR (tam baskın) ya da Rr (taşıyıcı) olabilir; (−) fenotipli bireyler ise rr genotipindedir.

Aşağıdaki adımlarla soy ağacına neler yazabileceğini planlayabilirsin:

  1. Fenotip Verilerini Belirle: Hangi bireyin A, B, AB ya da O kan grubuna ve Rh(+) veya Rh(−) durumuna sahip olduğunu not al. Soruda “ARh(+), BRh(+), ABRh(+), vb.” şeklinde belirtilmişse hepsini tek tek kaydet.

  2. Genotip İhtimallerini Değerlendir:

    • A kan grubu (fenotip) olan bir birey için muhtemel genotipler:
      • AA veya AO
    • B kan grubu olan bir birey için muhtemel genotipler:
      • BB veya BO
    • AB kan grubu olan birey için tek olası genotip:
      • AB
    • O kan grubu olan birey için tek olası genotip:
      • OO
    • Rh(+) olanlar RR veya Rr, Rh(−) olanlar ise rr genotipine sahiptir.

  3. Ebeveyn ve Çocuk Eşleştirmesi Yap: Eğer ebeveynlerden biri A (fenotip) diğeri B (fenotip) ise çocuklarda A, B, AB ve O fenotipleri ortaya çıkabilir (her iki ebeveyn de AO/BO tipi taşıyıcı ise). Hangi bireylerden hangi fenotiplerin geldiğini not ederek soy ağacını doldur.

  4. Soy Ağacına Yazma Şekli:

    • Bireyin kutusunun üstüne veya yanına: Fenotip (Genotip Olasılıkları).
    • Örneğin, “A Rh(+) [AO, Rr]” şeklinde yazabilirsin. Eğer elinde kesin genotip bilgisi yoksa “(AO veya AA olabilir)” gibi not ekleyebilirsin.

  5. Heterozigot/Homozigot Belirtileri: Soruda “heterezigot” veya “Aa” gibi ibareler geçiyorsa, bir bireyin mutlaka taşıyıcı olduğu vurgulanıyor demektir. Örneğin, Rh(+) olup “heterezigot” olan bir birey, kesin olarak Rr genotipindedir.

  6. İfadelerin Tamamlanması: Metinde “X bireyi A0 Rh(+), Y bireyi B0 Rh(+)” gibi notlar varsa, soy ağacında bu kişilerin kutucuklarına bu şekilde yazıp altına da “Genotip: AO, Rr” veya “BO, Rr” diyebilirsin.

ABO ve Rh(+) İhtimalleri Tablosu

Fenotip ABO Genotipleri Rh(+) Genotipleri
A Rh(+) AA veya AO RR veya Rr
B Rh(+) BB veya BO RR veya Rr
AB Rh(+) AB RR veya Rr
O Rh(+) OO RR veya Rr
A Rh(−) AA veya AO rr
B Rh(−) BB veya BO rr
AB Rh(−) AB rr
O Rh(−) OO rr

Bu tabloyu rehber alarak, soy ağacındaki her bireyin fenotip ve olası genotip bilgilerini düzenli bir şekilde yazabilirsin. Özellikle hangi bireyin homozigot (AA, BB, vb.) hangi bireyin heterozigot (AO, BO, vb.) olduğunu sorudaki ipuçlarıyla belirleyerek soy ağacında açıkça göstermek, sorunun çözümünde büyük kolaylık sağlar.

@Kendimiz_Yapalim1