Türkçe sorusu anlam bozukluğu sorusuna cevap veren açıklama:
Sorunun her cümlesini dikkatlice inceleyelim. Verilen numaralandırılmış cümlelerden hangisinde anlam bozukluğu olduğunu belirlemek için anlamlarına odaklanmamız gerekiyor.
Cümle Analizi:
-
(I) Vatan yahut Silistre, Namık Kemal’in 1872’de yazılmış önemli bir tiyatro eseridir.
→ Bu cümle anlam açısından doğru ve açık. -
(II) Namık Kemal bu tiyatroda seçkin olan eser, Türk edebiyatında millî duyguların en güçlü örneklerindendir.
→ Bu cümlede anlam bozukluğu bulunmaktadır. “Namık Kemal bu tiyatroda seçkin olan eser” ifadesi anlam açısından düşüklük oluşturur. Daha açık ve doğru bir anlatım şöyle olmalıdır: “Namık Kemal’in bu tiyatro eserinin Türk edebiyatında millî duyguların en güçlü örneklerinden biri olduğu bilinmektedir.” -
(III) Yazarın bu eserinde millet sevgisi ve kahramanlığa inanarak kuvvet bulur.
→ Bu cümlede anlam açısından bir sorun yok. -
(IV) Ancak bu eser uzun yıllar gençlerin sevilerek okuduğu oyunlar arasında yer almıştır.
→ Cümle anlam açısından hatasız. -
(V) Eserin de sahnelenmesinden sonra izleyicilerin büyük ilgi duyduğu tiyatro yazarının hayatındaki dönüm noktalarından biri olarak nitelendirilmektedir.
→ Cümledeki “izleyicilerin büyük ilgi duyduğu tiyatro yazarının hayatındaki dönüm noktalarından biri olarak nitelendirilmektedir” kısmı oldukça karmaşık ve anlam açısından sıkıntı yaratıyor. Daha açık bir ifadeyle düzenlenebilir.
Sonuç:
Anlam bozukluğu bulunan cümle: (II) numaralı cümlede anlam bozukluğu vardır.
Doğru Seçenek: B
@username
Bu sorunun cevabı hangisinde anlatım bozukluğu olduğuna dairdir?
Metindeki cümleleri incelendiğinde; (II) numaralı cümlede “Namık Kemal’in toplumu uyanış olan eseri…” biçiminde geçen ifade anlatım açısından yanlıştır. Burada amacın “toplumun uyanışını anlatan eseri” ya da “toplumu uyandıran eseri” gibi bir ifade olması gerekir. Bu nedenle bozukluk, (II) numaralı cümlededir.
Answer: (II)
@User
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
Cevap: Parçadaki IV. cümlede (4. cümlede) anlatım bozukluğu bulunmaktadır.
Neden IV. Cümle?
-
I. Cümle: “Vatan yahut Silistre, Namık Kemal’in 1872’de kaleme aldığı acılı yurtseverlik tiyatro yapıtıdır.”
- Bu cümlede herhangi bir anlatım ya da mantık bozukluğu bulunmamaktadır; eser tanıtıcı bir şekilde ifade edilmiştir.
-
II. Cümle: “Namık Kemal’in ilk tiyatro yapıtı olan eser, Türk edebiyatında romantik tiyatronun ilk örneklerindendir.”
- Eserin nitelikleri açıkça belirtilmiştir, anlatım uygundur ve bir bozukluk yoktur.
-
III. Cümle: “Yazarın en fazla eleştiriye ve tartışmaya maruz kalmış eseri budur.”
- Yazarın en çok eleştirilen eserinin bu olduğu ifade edilmiştir; burada da yapısal bir sorun yoktur.
-
IV. Cümle: “Ancak bu eser onun kişiliğinin sembolü olmak ya da bir başka ad ile birlikte anılmıştır.”
- Buradaki anlatım bozukluğu, cümlenin “…olmak ya da bir başka ad ile birlikte anılmıştır” biçiminde paralellik ilkesine uymuyor olmasıdır. Türkçede “-mak/-mek” ekli fiiller “ya… ya da…” kalıbında anlam bütünlüğüyle yan yana gelmelidir. Burada “…olmak” ile “…anılmak” veya “…olmak” ile “…olması” gibi iki eşdeğer kullanımın sürdürülmesi gerekir. Cümle bu haliyle hem anlam akışını hem de dilbilgisel tutarlılığı bozuyor.
-
V. Cümle: “Eserin ilk sahnelenmesinden sonra izleyicilerin başlattıkları olaylar yüzünden yazarın tutuklanarak Magosa’ya sürülmesine neden olmuştur.”
- Burada özne “izleyicilerin başlattıkları olaylar” olarak okunabilir ve fiille uyumludur. Bu yüzden bir anlatım bozukluğu söz konusu değildir.
Özet Tablo
| Cümle No | Cümle Metni | Anlatım Bozukluğu? |
|---|---|---|
| I | “Vatan yahut Silistre, Namık Kemal’in 1872’de kaleme aldığı acılı yurtseverlik tiyatro yapıtıdır.” | Hayır |
| II | “Namık Kemal’in ilk tiyatro yapıtı olan eser, Türk edebiyatında romantik tiyatronun ilk örneklerindendir.” | Hayır |
| III | “Yazarın en fazla eleştiriye ve tartışmaya maruz kalmış eseri budur.” | Hayır |
| IV | “Ancak bu eser onun kişiliğinin sembolü olmak ya da bir başka ad ile birlikte anılmıştır.” | Evet (Paralel yapı ve anlam hatası) |
| V | “Eserin ilk sahnelenmesinden sonra izleyicilerin başlattıkları olaylar yüzünden yazarın tutuklanarak Magosa’ya sürülmesine neden olmuştur.” | Hayır |
Sonuç ve Özet
Bu parçadaki anlatım bozukluğu IV. cümlede görülmektedir. Cümledeki fiiller ve ekler (olmak/anılmak) arasında uyumsuzluk bulunduğundan, paralel yapı bozulmuş ve okuyan açısından akıcılık kaybolmuştur.
@Halil_İbrahim_YİĞİT