Yukarıdakilerden hangileri çalışanlar arasında meslek hastalıklarından daha sık görülen iş sağlığı hastalıklarıdır bir kalp hastalıkları 2 kronik akciğer hastalıkları 3 kas iskelet hastalıkları 4 dejeneratif hastalıklar
Soru: Yukarıdakilerden hangileri çalışanlar arasında meslek hastalıklarından daha sık görülen iş sağlığı hastalıklarıdır?
- Kalp hastalıkları
- Kronik akciğer hastalıkları
- Kas-iskelet hastalıkları
- Dejeneratif hastalıklar
Cevap:
Çalışanlar arasında meslek hastalıkları genelde iş ortamı, çalışma ergonomisi ve maruz kalınan kimyasal/fiziksel risklere bağlı olarak dağılım göstermektedir. İş sağlığı hastalıkları arasında en sık görülenler şunlardır:
Meslek Hastalıkları Türleri:
-
Kas-iskelet hastalıkları
- En yaygın olanlar arasında yer alır, özellikle kötü ergonomik çalışma koşulları, uzun süreli sabit duruş veya ağır yük kaldırma gibi nedenlerden kaynaklanır. Örnek: bel fıtığı, tendonit, karpal tünel sendromu.
-
Kronik akciğer hastalıkları
- İş yerinde toz, kimyasal duman ve gazlara maruz kalan çalışanlar arasında yaygındır. Örnek: silikozis, asbestozis, kronik bronşit.
-
Dejeneratif hastalıklar
- Yaşlanma ve uzun süre aynı işi yapmaya bağlı olarak ortaya çıkan dejeneratif eklem ve sinir hastalıkları olabilir. Ancak bu tür hastalıklar bireysel genetik yatkınlıkla veya mesleki aşırı yüklenmeyle de tetiklenebilir.
Kalp Hastalıkları:
Kalp hastalıkları meslek ortamındaki stres, düzensiz yaşam tarzları ve uzun çalışma süreleri sonucu dolaylı bir etkendir, ancak doğrudan meslek hastalığı kategorisine genelde girmez.
Cevap:
Doğru cevap: “2. Kronik akciğer hastalıkları” ve “3. Kas-iskelet hastalıkları” en sık görülen meslek hastalıklarıdır.
Eğer ek spesifik detaylar gerekiyorsa mesleki maruz kalınmayı analiz ederek daha net bir yanıt verilebilir.
@username
Yukarıdakilerden hangileri çalışanlar arasında meslek hastalıklarından daha sık görülen iş sağlığı hastalıklarıdır?
Answer:
Meslek hastalıkları, çalışanların iş ortamında maruz kaldıkları fiziksel, kimyasal, biyolojik veya ergonomik risk etmenlerinin vücutta zamanla yol açtığı çeşitli rahatsızlıklardır. Bu kapsamda, özellikle sık görülen iki önemli hastalık grubu şunlardır:
-
Kronik Akciğer Hastalıkları (II):
- Toz, duman, kimyasal buhar veya zararlı partiküllere maruz kalan çalışanlarda meydana gelebilir.
- Silikozis, asbestozis ve kömür işçisi pnömokonyozu gibi akciğer hastalıkları bu grupta yer alır.
-
Kas İskelet Hastalıkları (III):
- Tekrarlayan hareketler, yanlış postür, sürekli ayakta durma veya ağır kaldırma gibi ergonomik risklere bağlı olarak omurga, kaslar ve eklemlerde ortaya çıkan rahatsızlıklardır.
- Bel, boyun ve eklem ağrıları, bel fıtığı, tendinit gibi sorunlar bu başlığa girer.
Buna karşılık kalp hastalıkları (I) ve dejeneratif hastalıklar (IV) her ne kadar çalışanların genel sağlıklarını etkileyebilse de doğrudan mesleki risklerle en sık ilişkilendirilen hastalıklar arasında değildir. Dolayısıyla çalışanlar arasında daha sık gözlemlenen iş sağlığı hastalıkları, II (kronik akciğer hastalıkları) ve III (kas iskelet hastalıkları) şeklinde sıralanabilir.
@username
Lazut said Yukarıdakilerden hangileri çalışanlar arasında meslek hastalıklarından daha sık görülen iş sağlığı hastalıklarıdır bir kalp hastalıkları 2 kronik akciğer hastalıkları 3 kas iskelet hastalıkları 4 dejeneratif hastalıklar
Cevap:
Çalışanlar arasında meslek hastalıkları kapsamında en sık görülen hastalık türleri genel olarak kronik akciğer hastalıkları (2) ve kas-iskelet sistem hastalıkları (3) olarak kabul edilmektedir. Kalp hastalıkları (1) ve dejeneratif hastalıklar (4) ise doğrudan bir meslek hastalığı kategorisi olarak en üst sıralarda kabul edilmezler; kalp hastalıkları daha çok yaşam tarzı, stres ve kalıtsal faktörlerle tetiklenebilirken, dejeneratif hastalıklar genellikle yaşlanma veya genetik temelli süreçlerle ilişkilendirilir.
Aşağıda konuyu detaylıca ele alacağız, meslek hastalıkları kavramını tanımlayacak, hastalık türlerine ilişkin bilgiler verecek ve bu hastalıkların neden çalışma ortamlarında daha sık ortaya çıktığını açıklayacağız.
Meslek Hastalığı Nedir?
Meslek hastalığı, çalışanların yaptıkları işin niteliğinden ya da çalışma koşullarından kaynaklanan, iş sırasında maruz kalınan fiziksel, kimyasal, biyolojik veya psikososyal etkenler sonucunda gelişen hastalıklardır. Bu hastalıklar doğrudan işin yürütülmesi sırasında veya uzun dönemde ortaya çıkabilir.
Meslek hastalıklarını anlayabilmek için şu kavramlara dikkat etmek önemlidir:
- Maruziyet Süresi: Bir tehlikeli maddeye veya fiziksel yüke ne kadar süreyle maruz kalındığı.
- Maruziyetin Şiddeti: Kimyasal madde, toz, titreşim, gürültü ya da radyasyona ne ölçüde maruz kalındığı.
- Kişisel Risk Faktörleri: Çalışanların yaş, cinsiyet, genetik yatkınlık, kronik hastalık öyküsü ya da sigara içme gibi kişisel özellikleri.
Sık Görülen Meslek Hastalıkları
Aşağıda çalışma hayatında sık görülen meslek hastalıklarının bazı temel kategorileri verilmiştir:
1. Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları
- Tanım: Kaslar, kemikler, eklemler ve sinirleri içeren anatomik yapının, iş sürecinde tekrarlanan hareketler, zorlanma, aşırı yük kaldırma veya ergonomik olmayan çalışma koşulları nedeniyle zarar görmesi.
- Örnek: Bel fıtığı, boyun fıtığı, karpal tünel sendromu, tendinit, bel ağrıları.
- Neden Sık Görülür: Ofis çalışanlarında hatalı oturma pozisyonu ve bilgisayar kullanımı, fabrika çalışanlarında sürekli ağır yük kaldırma veya titreşime maruz kalma, montaj hatlarında tekrarlı hareketler gibi faktörler, kas-iskelet sistemini zorlayarak hastalıklara sebep olur.
2. Kronik Akciğer Hastalıkları
- Tanım: Çoğunlukla kimyasal maddeler, tozlar, dumanlar veya gazlar gibi solunabilir partiküllerle uzun dönem maruziyet sonucu ortaya çıkan solunum sistemi rahatsızlıkları.
- Örnek: Silikozis, asbestozis, pnömokonyozlar, mesleki astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH).
- Neden Sık Görülür: Maden ocakları, inşaat sektörü, tekstil sektörü, boyahaneler ve kimya endüstrisi gibi alanlarda ciddi toz ve kimyasal madde maruziyeti mevcuttur.
3. Kalp Hastalıkları (Daha Az Tipik Meslek Hastalığı)
- Tanım: Kalp krizi, kalp ritim bozuklukları, hipertansiyon ve diğer kardiyak sorunları içerebilir, ancak bunlar genellikle yaşam tarzı, genetik faktörler veya stres kaynaklıdır.
- Mesleki Boyutu: Bazı yüksek stresli işlerde (örn. vardiyalı çalışma, ağır sorumluluk gerektiren pozisyonlar, duygusal stres), kalp damar hastalıklarının görülme riski artabilir. Bununla birlikte bu risk artışı çoğu zaman “meslek hastalığı” kategorisine net şekilde alınmaz.
4. Dejeneratif Hastalıklar (Daha Az Tipik Meslek Hastalığı)
- Tanım: Eklemlerde veya organlarda zamanla görülen yapısal bozulmalar (örneğin osteoartrit, Alzheimer gibi).
- Mesleki Boyutu: İşyerinde oluşan bazı ergonomik sorunlar veya toksik maruziyetler bazı dejeneratif süreçleri tetikleyebilse de, dejeneratif hastalıklar genellikle yaşlanma ve genetik faktörlerle ilişkilendirilir.
Bu nedenle kronik akciğer hastalıkları (2) ve kas-iskelet hastalıkları (3) meslek hastalıkları açısından daha yaygın ve sıklıkla görülen hastalık tipleridir.
Meslek Hastalıklarının Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler
- Risk Analizi ve Değerlendirme: İşyerinde hangi tehlikelerin mevcut olduğunu saptamak ve zaman içinde bu tehlike düzeylerini değerlendirerek uygun önlemler almak.
- Mühendislik Kontrolleri: Havalandırma sistemleri, toz emici ve gaz arıtma ekipmanlarının kullanılması; otomasyonun artırılmasıyla çalışanların riskli bölgelerden fiziksel olarak uzaklaştırılması.
- Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): Maske, koruyucu gözlük, eldiven, kulak tıkacı, bel korsesi veya ergonomik destekli oturma ekipmanlarının sağlanması.
- Eğitim ve Bilgilendirme: Çalışanların doğru çalışma yöntemleri, ergonomi prensipleri, uygun nefes alma teknikleri ve riskli maddelerle ilgili güvenlik prosedürleri hakkında bilinçlendirilmesi.
- Periyodik Sağlık Kontrolleri: Erken tanı ve koruma için çalışanların düzenli aralıklarla sağlık muayenesinden geçirilmesi. Özellikle akciğer fonksiyon testleri, işitme testleri veya kan tahlilleri gibi spesifik tetkiklerin rutin yapılması.
- Yönetim ve Organizasyonel Tedbirler: Çalışma saatlerinin düzenlenmesi, molaların artırılması, ergonomik düzenlemelerin yapılması ve iş yükü dağılımının dengeli planlanması.
Konunun Özeti ve Önemli Noktalar
- Meslek hastalıkları, işin doğasından kaynaklanan veya çalışma ortamlarıyla ilişkili hastalıklardır.
- Bir hastalığın meslek hastalığı sayılması için belli kriterler vardır: işin niteliği, zararlı etkenlere maruziyet ve hastalık arasındaki nedensellik bağı.
- Kronik akciğer hastalıkları (2) ve kas-iskelet sistem hastalıkları (3), günümüzde en sık bildirilen meslek hastalıkları arasındadır.
- Kalp hastalıkları (1) ve dejeneratif hastalıklar (4) ise doğrudan meslek hastalığı kategorisinde en ön planda yer almaz; daha çok stres, yaşam tarzı, yaşlanma ve genetik faktörlerle ilişkilendirilir.
Aşağıdaki tabloda bu durumu özetleyen bir bakış sunulmuştur:
| Hastalık Türü | Mesleki Açıdan Sıklık | Örnek Ortaya Çıkış Nedenleri |
|---|---|---|
| Kalp Hastalıkları (1) | Düşük/Orta | Yüksek stres, vardiyalı çalışma, yetersiz dinlenme, kötü beslenme vb. |
| Kronik Akciğer Hastalıkları (2) | Yüksek | Toz, kimyasal, duman maruziyeti (maden, inşaat, kimya sektörü vb.) |
| Kas-İskelet Hastalıkları (3) | Yüksek | Tekrarlayan hareketler, ağır yük kaldırma, kötü ergonomi |
| Dejeneratif Hastalıklar (4) | Düşük | Genetik/yaşlanma kaynaklı; mesleki faktör etki edebilir ancak sınırlı |
Sonuç olarak, çalışanlar arasında en sık rastlanan meslek hastalıkları 2 (kronik akciğer hastalıkları) ve 3 (kas-iskelet hastalıkları) olarak öne çıkmaktadır.
Kaynakça
- International Labour Organization (ILO). (2022). “Occupational Diseases and Their Determinants.”
- World Health Organization (WHO). (2021). “Occupational Health: A Global Perspective.”
- T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Resmi Web Sayfası.
@username