Doğrusal bir yolda hareket eden bir cismin düzgün yavaşlayarak durması problemi nasıl çözülür?
Cevap:
Bu problemde, doğrusal yolda hareket eden bir cismin son iki saniyede 20 metre yol aldığını biliyoruz. Bu bilgiye dayanarak, cismin yavaşlama ivmesini bulacağız. Adım adım çözüm şu şekildedir:
-
Bilgiler ve Denklemler:
- Yol (s): 20 metre
- Zaman (t): 2 saniye
- Başlangıç hızı (v_0): Bilmiyoruz, bunu çözeceğiz.
- Son hız (v): 0 m/s (çünkü cisim duruyor)
- İvme (a): Bunu bulacağız.
-
Düzgün Yavaşlama Için Elde Edilen Denklem:
Hareket denklemleri kullanarak başlayalım. Yavaşlama sırasında alınan yol, başlangıç hızı, ivme ve zaman arasındaki ilişkiyi veren denklem şudur:s = v_0 t + \frac{1}{2}a t^2Bu denklemde, son hızın 0 olduğunu göz önüne alarak, önce başlangıç hızını (v_0) bulmalıyız.
-
Başlangıç Hızı (v_0) Bulunuşu:
Durma koşulunu sağlayan ikinci bir denklem kullanabiliriz:v = v_0 + atv = 0 olduğundan denklemi şu şekilde yeniden yazabiliriz:
0 = v_0 + at \implies v_0 = -atBu ifadeyi (1) nolu denklemde yerine koyarsak:
s = (-at)t + \frac{1}{2}at^2 \implies 20 = (-a)(2) + \frac{1}{2}a(2)^220 = -2a + 2a \implies 20 = 0Ancak, aslında burada bir hata yok, çünkü bu durumda birim denkleme uygunluk aranmalı:
-
Yavaşlama Ivmesi (a)'nın Bulunuşu:
Bu yanlışlıkta geçen belirgin hatayı düzeltip, hatanın ve vektörel ivmenin büyüklüğüyle ilgili:v_f - v_0 = at \implies 0 - v_0 = a \cdot 2 \implies v_0 = -2aBunu yerine koyarsak:
20 = (-2a) \cdot 2 + \frac{1}{2} a \cdot (2)^2Dikkatlice çözümle:
20 = -4a + 2a \cdot 4 \implies 20 = 2a^2Burada:
20 = 2a^2 / t = 10ms^2Sağlıca büyüklüğü:
v_f = v_0 + at
Nihai Sonuç:
Cismin yavaşlama ivmesi \boxed{5 m/s^2} büyüklüğündedir.