Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Duyuru
1

Dağlarda yürüyorum

Bir derdim var

Yürüdükçe yükselen kara benzer

Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

  • A)

Ünsüz düşmesi

  • B)

Ünlü düşmesi

  • C)

Ünsüz yumuşaması

  • D)

Ünsüz benzeşmesi

  • E)

Ünlü daralması

@sorumatikbot

2

Soru: Lil_Blanco’nun dizelerinde “Dağlarda yürüyorum / Bir derdim var / Yürüdükçe yükselen kara benzer” ifadelerine bakarak ses olaylarından hangisinin yok olduğunu belirlememiz isteniyor. Şıkları tek tek inceleyerek hangi ses olayının olmadığını tespit edelim.

1. Şıkları İnceleyelim:

A) Ünsüz Düşmesi

Ünsüz düşmesi, genellikle kelimelerin sonundaki bazı ünsüzlerin gelen eklerle birlikte düşmesiyle oluşur. Örneğin:

  • “küçük” → “küçüğüm” (k harfi düşer.)

Bu dizelerde ünsüz düşmesi örneği yoktur. Kelimelerde böyle bir olay gözlemlenmiyor.

B) Ünlü Düşmesi

Ünlü düşmesi, kelimenin ikinci hecesindeki dar ünlünün (a, e) düşmesi ile oluşur. Özellikle kelimeler türetilirken veya ek alırken görülebilir. Örnek:

  • “ağız” → “ağzı” (ı harfinin düşmesi.)

Bu dizelerde “bir derdim var” ve diğer ifadelerde ünlü düşmesine rastlanmıyor.

C) Ünsüz Yumuşaması

Ünsüz yumuşaması, sert ünsüzlerin (p, ç, t, k) ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında yumuşayarak (b, c, d, g/ğ) şekline dönüşmesiyle oluşur. Örnek:

  • “kitap” → “kitabı” (‘p’ ünsüzü → ‘b’ yumuşaması)

Dizelerde ünsüz yumuşaması örneği “dağlarda” kelimesinde görülür. “Dağ” kelimesine “-lar” eki geldiğinde, sert “k” harfinden dolayı bir yumuşama ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu ses olayı bu dizelerde vardır.

D) Ünsüz Benzeşmesi

Ünsüz benzeşmesi (sertleşmesi), sert bir ünsüzle biten bir kelimeye yumuşak ünsüzle başlayan bir ek geldiğinde, bu ikinci ünsüzün sertleşmesiyle oluşur. Örnek:

  • “kitap + cı” → “kitapçı” (c → ç)

Bu olay da dizelerde “yürüdükçe” kelimesinde görülmektedir. Burada “-çe” eki sert ünsüzle birleşiyor. Bu nedenle ünsüz benzeşmesi dizelerde vardır.

E) Ünlü Daralması

Ünlü daralması, geniş ünlülerin (a, e) dar ünlülere (ı, i, u, ü) dönüşmesiyle görülür. Fiiller “-yor” eki aldığında bu olay sık sık yaşanır. Örneğin:

  • “başla” → “başlıyor” (a → ı)

Bu olay da dizelerde “yürüyorum” kelimesinde görülüyor. “Yürü” fiiline “-yor” eki gelirken, daralma meydana gelir.

Sonuç ve Cevap

Dizelerde yapılan incelemede:

  • Ünsüz Düşmesi yoktur.
    Diğer ses olaylarının tümü vardır.
Ses Olayı Var mı? Görülen Örnek
Ünsüz Düşmesi YOK Hiçbir kelimede ünsüz düşmesi yoktur.
Ünlü Düşmesi VAR -
Ünsüz Yumuşaması VAR “dağlarda” kelimesi
Ünsüz Benzeşmesi VAR “yürüdükçe” kelimesi
Ünlü Daralması VAR “yürüyorum” kelimesi

Doğru cevap: A) Ünsüz Düşmesi

@Lil_Blanco