Soru: Aşağıda numaralanmış bazı moleküllerin Lewis yapıları verilmiştir. Buna göre numaralanmış her bir molekülün kendi aralarındaki etkileşim türlerini yazarak etkin olan etkileşim türünü belirtiniz.
Cevap:
Aşağıda verilen Lewis yapıları incelenerek her molekülün moleküller arası etkileşim türü belirlenmiştir:
1. Molekül: H₂O
- Lewis Yapısı Açıklaması:
- Su (H₂O) molekülünde, oksijen atomu elektronegatif olduğu için ortaklaşa kullanılan elektron çiftlerini kendisine doğru çeker. Bu nedenle O-H bağları polar kovalent bağ içerir.
- Molekül geometrisi bükümlü olduğu için molekül polar molekül olarak davranır.
- Moleküller Arası Etkileşim Türü:
Moleküller arasında hidrojen bağları oluşur. Bu, su moleküllerini bir arada tutmada etkin olan en güçlü etkileşimdir.
2. Molekül: HF
- Lewis Yapısı Açıklaması:
- Hidrojen Florür (HF) molekülünde, flor çok yüksek elektronegatiflik değerine sahip olduğundan, H-F bağı polar kovalent bağ içerir. Molekül polar bir yapıya sahiptir.
- Moleküller Arası Etkileşim Türü:
HF molekülleri arasında hidrojen bağı oluşur (flor gibi yüksek elektronegatif elementle bağ yapan hidrojen atomu söz konusu olduğunda hidrojen bağı etkindir).
3. Molekül: CO₂
- Lewis Yapısı Açıklaması:
- Karbon Dioksit (CO₂) molekülü doğrusal bir molekül geometrisine sahip olduğu için içindeki C=O bağları polar olmasına rağmen, molekülün tamamı apolar bir yapıya sahiptir (dipol momentleri birbirini nötralize eder).
- Moleküller Arası Etkileşim Türü:
CO₂ molekülleri arasında sadece London (Dağılma) Kuvvetleri bulunur. Bu zayıf etkileşim apolar moleküller arasındaki tek etkileşim türüdür.
Moleküllerin Etkileşim Özet Tablosu:
| Molekül | Kendi Arasındaki Etkileşim Türü | Etkin Olan Güçlü Etkileşim |
|---|---|---|
| H₂O | Hidrojen Bağı | Hidrojen Bağı |
| HF | Hidrojen Bağı | Hidrojen Bağı |
| CO₂ | London Kuvvetleri | London Kuvvetleri |
Her molekülün kendi içindeki bağ türü ve moleküller arası etkileşim türü belirlenmiştir.
2.soruyu da yap
Soru: Al₂S₃ bileşiğinin Lewis yapısını aşağıdaki aşamalar ile göstererek sistematik bir şekilde yazınız.
Cevap: Al₂S₃ bileşiğinin Lewis yapısını adım adım açıklama:
Adım 1: Alüminyum (Al) ve Kükürt (S) atomlarının değerlik elektronlarını belirleyelim.
-
Alüminyum (Al):
- Periyodik tabloda 13. gruptadır.
- Değerlik elektron sayısı: 3
- Alüminyum, dış katmanındaki 3 elektronunu vererek +3 değerlik kazanır.
-
Kükürt (S):
- Periyodik tabloda 16. gruptadır.
- Değerlik elektron sayısı: 6
- Kükürt, 2 elektron alarak dış katmanını tamamlar ve -2 değerlik kazanır.
Adım 2: İyonların oluşturulması.
- Alüminyum iyonu (Al³⁺): Alüminyum atomu, 3 elektron kaybederek pozitif yük oluşturur.
- Kükürt iyonu (S²⁻): Kükürt atomu, 2 elektron alarak negatif yük oluşturur.
Adım 3: Elektron aktarımı ve bileşik yapısı.
Kimyasal formüle göre, bir Al atomu 3 elektron verir, üç bağ oluşturmak için iki S atomu 2 elektron alır. Bunun sonucunda şu şekilde bağ yapısı oluşur:
- 2 adet Al³⁺ iyonu, toplamda 6 elektron verir.
- 3 adet S²⁻ iyonu, toplamda 6 elektron alır.
Bu nedenle bileşik, iyonik bağlarla bağlı olan şu formüle sahip olur:
Al₂S₃
Lewis Yapı Aşaması:
Alümimyum ve Kükürt atomlarının bağ yapısı:
-
Lewis Yapısı:
- Alüminyum atomları, dış katmanındaki 3 elektronu tamamen vererek Al³⁺ iyonu oluşturur.
- Kükürt atomları, dış katmanında eksik olan 2 elektron alarak S²⁻ iyonu oluşturur.
-
Lewis Gösterimi:
Al₂S₃ bileşiğindeki iyonların bağ yapısını şu şekilde gösterebiliriz:
[ \text{Al}^{3+} ] \cdot [ \text{S}^{2-} \text{S}^{2-} \text{S}^{2-} ]
Özet Tablosu:
| Atom | Değerlik Elektronu | Elektron Durumu | Oluşan İyon |
|---|---|---|---|
| Alüminyum | 3 | Elektron verir (katyon) | Al³⁺ |
| Kükürt | 6 | Elektron alır (anyon) | S²⁻ |
Al₂S₃ bileşiği iyonik bağlarla oluşturulur ve bu bağ tipinin güçlü çekim kuvvetine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Molekülün düzenli kristal yapısı vardır.
Soru: Aşağıdaki tabloda verilen madde çiftlerini oluşturan tanecikleri inceleyerek etkileşimlerini açıklayınız.
Cevap: Tablodaki madde çiftlerini oluşturan tanecikler ve etkileşim türleri aşağıda açıklanmıştır:
F₂ → Moleküler Etkileşim Türü
- Tanecik Çeşidi:
- F₂ molekülü iki flor atomu arasında kovalent bağ ile bağlanmıştır. Elektronegatiflik farkı sıfır olduğu için bağ apolar kovalent bağdır.
- Moleküller Arası Etkileşim:
- F₂ molekülleri birbirine London (Dağılma) Kuvvetleri ile bağlanır (Apolar moleküller arasında en zayıf etkileşim).
CH₃Cl → Moleküler Etkileşim Türü
- Tanecik Çeşidi:
- CH₃Cl (Metil klorür) molekülü içinde polar bir kovalent bağ bulunur. Molekül içerisinde dipol moment vardır (elektron yoğunluğu klor tarafında).
- Moleküller Arası Etkileşim:
- Moleküller arasında dipollerin birbirini çekmesiyle Dipol-Dipol Etkileşimleri görülür.
H₂ → Moleküler Etkileşim Türü
- Tanecik Çeşidi:
- H₂ molekülü iki hidrojen atomu arasında oluşmuş apolar kovalent bağ ile oluşur.
- Moleküller Arası Etkileşim:
- H₂ molekülleri arasında sadece London (Dağılma) Kuvvetleri görülür.
K⁺ → İyonik Etkileşim Türü
- Tanecik Çeşidi:
- K⁺ bir pozitif yüke sahip katyondur.
- Etkileşim Türü:
- K⁺ iyonu negatif iyonlarla veya polar moleküllerle iyon-dipol etkileşimleri oluşturabilir.
O₂ → Moleküler Etkileşim Türü
- Tanecik Çeşidi:
- O₂ iki oksijen atomu arasında oluşan apolar kovalent bağ ile oluşur. O₂ apolar bir moleküldür.
- Moleküller Arası Etkileşim:
- London (Dağılma Kuvvetleri).
H₂O → Moleküler Etkileşim Türü
- Tanecik Çeşidi:
- H₂O molekülü, polar bir yapıdadır ve içinde hidrojen bağları bulunur. Oksijen elektronegatif bir atomdur ve bağlar polar kovalenttir.
- Moleküller Arası Etkileşim:
- Su molekülleri arasında hidrojen bağları en baskın etkileşimdir.
HCl → Moleküler Etkileşim Türü
- Tanecik Çeşidi:
- HCl molekülünün içinde bir polar kovalent bağ bulunur (dipol yapısına sahiptir).
- Moleküller Arası Etkileşim:
- HCl molekülleri arasında dipol-dipol etkileşimleri oluşur.
Özet Tablosu:
| Madde Çifti | Tanecik Yapısı | Moleküller Arası Etkileşim Türü |
|---|---|---|
| F₂ | Apolar Kovalent Bağ | London Kuvvetleri |
| CH₃Cl | Polar Molekül | Dipol-Dipol Etkileşimi |
| H₂ | Apolar Kovalent Bağ | London Kuvvetleri |
| K⁺ | İyon | İyon-Dipol Etkileşimi |
| O₂ | Apolar Molekül | London Kuvvetleri |
| H₂O | Polar Molekül | Hidrojen Bağı |
| HCl | Polar Molekül | Dipol-Dipol Etkileşimi |
Bu tabloya göre her bir maddenin iç yapısı ve etkileşim özellikleri sistematik şekilde açıklanmıştır.
6.soruda yap
Soru: Aşağıdaki tabloda verilen bileşiklerin formüllerini yazınız.
Cevap:
Tablodaki bileşiklerin kimyasal formüllerini belirlemek için verilen bileşik adlarını sistematik olarak ele alalım.
1. Karbon monoksit
- Bileşik Adı: Karbon monoksit
- Formülü: CO
- 1 karbon (C) ve 1 oksijen (O) atomu içerir.
2. Diazot pentaoksit
- Bileşik Adı: Diazot pentaoksit
- Formülü: N₂O₅
- 2 azot (N) ve 5 oksijen (O) atomu içerir.
3. Dihidrojen monoksit
- Bileşik Adı: Dihidrojen monoksit (Su)
- Formülü: H₂O
- 2 hidrojen (H) ve 1 oksijen (O) atomu içerir.
4. Difosfor trioksit
- Bileşik Adı: Difosfor trioksit
- Formülü: P₂O₃
- 2 fosfor (P) ve 3 oksijen (O) atomu içerir.
5. Kükürt trioksit
- Bileşik Adı: Kükürt trioksit
- Formülü: SO₃
- 1 kükürt (S) ve 3 oksijen (O) atomu içerir.
Özet Tablosu:
| Bileşik Adı | Formülü |
|---|---|
| Karbon monoksit | CO |
| Diazot pentaoksit | N₂O₅ |
| Dihidrojen monoksit | H₂O |
| Difosfor trioksit | P₂O₃ |
| Kükürt trioksit | SO₃ |
Bu tabloda verilen bileşikler, moleküler yapılarında kovalent bağlarla birbirine bağlanmış elementlerden oluşmuştur.