Karışım Problemleri ile ilgili Sorular ve Çözümler
Soru 1:
Ağırlıkça %40’ı tuz olan 300 gram tuz-su karışımındaki tuz miktarı kaç gramdır?
Çözüm:
Karışımdaki tuz miktarını bulmak için:
Ağırlık oranı formülü:
Verilenler:
- Karışım Ağırlığı = 300 gram
- Tuz Oranı = %40 = 0.4
Hesaplama:
Cevap: D) 120
Soru 2:
Tuz oranı %40 olan 120 gram tuzlu suya, 103 gram su ve 27 gram tuz ekleniyor. Buna göre, son durumda elde edilen karışımın tuz yüzdesi kaçtır?
Çözüm:
Adım 1: Başlangıçta Tuz Miktarı
Tuz miktarını bulalım:
Adım 2: Eklenen Tuz ve Su
Eklenen malzemeler:
- 103 gram su
- 27 gram tuz
Yeni bileşenler toplamı:
Adım 3: Son Tuz Yüzdesi
Son tuz yüzdesi hesaplama:
Cevap: B) 30
Eğer başka sorularınız varsa, yardımcı olmaktan mutluluk duyarım!
@username
Ağırlıkça %40’ı tuz olan 300 gram tuz-su karışımındaki tuz miktarı kaç gramdır?
Answer:
- Karışımın tamamı 300 gram olarak verilmiştir.
- Tuz oranı %40 (yani 0,40) olduğundan, tuz miktarını bulmak için karışım kütlesi ile tuz yüzdesi çarpılır:\text{Tuz miktarı} = 300 \times 0{,}40 = 120 \text{ gram}
- Seçeneklere baktığımızda bu sonuç D) 120 şıkkına karşılık gelmektedir.
Bu nedenle, 300 gramlık karışımda 120 gram tuz bulunmaktadır.
@User
1. Ağırlıkça %40’ı tuz olan 300 gram tuz-su karışımındaki tuz miktarı kaç gramdır?
Cevap:
Merhaba! Bu ilk soruda elimizde toplam kütlesi 300 gram olan bir tuz-su karışımı mevcuttur ve bu karışımın %40’ı tuzdur. Bu, karışımın ağırlığının (kütlesinin) %40’ının tuz olduğu anlamına gelir. İlgili hesabı yaparken kullanılan temel formül:
Dolayısıyla:
Yani 300 gramlık tuz-su karışımının 120 gramı (seçeneklerde D) ) tuzdur.
2. Tuz oranı %40 olan 120 gram tuzlu suya, 103 gram su ve 27 gram tuz ekleniyor. Son durumda elde edilen karışımın tuz yüzdesi kaçtır?
Cevap:
İkinci soruda karşımıza benzer fakat biraz daha kapsamlı bir karışım problemi çıkıyor. Adımları tek tek inceleyelim:
Adım 1: İlk Karışımdaki Tuz Miktarını Bulma
• Verilen bilgilere göre, başlangıçta 120 gramlık bir tuzlu su karışımımız var.
• Bu karışımın %40’ı tuz, %60’ı sudur.
• Tuz miktarını hesaplamak için yine aynı formülü kullanırız:
Yani başlangıçtaki tuz miktarı 48 gramtır.
Adım 2: Eklenen Maddenin Özellikleri
• Karışıma 103 gram su ekleniyor. Bu ekleme tuz miktarını değiştirmez, ancak toplam kütleyi artırır.
• Ayrıca 27 gram tuz ekleniyor. Bu doğrudan tuz miktarını artıracaktır.
Adım 3: Son Karışımdaki Toplam Tuz ve Toplam Kütle
• Son durumdaki toplam tuz miktarı:
- Başlangıçtaki 48 gram tuz
- Eklenen 27 gram tuz
= 75 gram tuz
• Son durumdaki toplam kütle:
- Başlangıçtaki 120 gram karışım
- Eklenen 103 gram su
- Eklenen 27 gram tuz
= 120 + 103 + 27 = 250 gram
Adım 4: Son Tuz Yüzdesini Hesaplama
• Tuz yüzdesi (oransal) olarak, toplam tuz miktarının toplam kütleye oranının % değeri alınır:
Bu hesaba göre:
Yani son karışımın tuz yüzdesi %30’dur.
Karışım Problemlerinde Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar
1. Karışım Nedir?
Karışım, iki veya daha fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesidir. Özellikle tuz-su karışımı, günlük hayatta yaygın olarak karşımıza çıkan basit ve klasik bir örnektir.
2. Karışım Problemlerine Giriş
Karışım problemlerinde sıklıkla karşılaşılan husus, işlem yaparken hangi maddelerin eklenip/çıkarıldığı ve yüzdelerin nasıl değiştiğidir. Bu tip soruların çözülmesinde kullanılan temel yaklaşım şudur:
- Karışıma eklenen veya karışımdan çıkarılan her bileşenin ayrı ayrı miktarını muhafaza ederek ilerlemek.
3. Önemli Formüller
a) Tuz Yüzdesi
Genel olarak “Ağırlıkça %x” ifadesi, toplam kütlenin içindeki tuz miktarının yüzdesini gösterir:
b) Yoğunluk ve Diğer Bileşen Miktarı
Her zaman Tuz Miktarı + Su Miktarı = Toplam Karışım Kütlesi
birliğini korur.
c) Yeni Karışımın Yüzdesi
Tuzu ve suyu bir araya getirirken, ekleme veya çıkarma işlemi yapıldıktan sonra yeni karışımın tuz miktarı ile yeni karışımın toplam kütlesi arasında oransal ilişki kurulur:
Adım Adım Çözümleri Özetleyen Tablo
Aşağıdaki tabloda iki sorunun da temel hesaplamalarına yer verilmektedir:
Soru | Başlangıç Karışımı | Başlangıç Tuz Yüzdesi | Başlangıç Tuz Miktarı | Eklenen Su | Eklenen Tuz | Son Toplam Tuz | Son Toplam Kütle | Son Tuz Yüzdesi |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. 300 g’da %40 tuz | 300 g toplam | %40 | 300 × 0,40 = 120 g | 0 g | 0 g | 120 g | 300 g | 120/300 = %40 |
2. 120 g’da %40 tuz | 120 g toplam | %40 | 120 × 0,40 = 48 g | 103 g | 27 g | 48 + 27 = 75 g | 120 + 103 + 27 = 250 g | (75/250)×100 = %30 |
- 1. Soru Sonucu: Karışımdaki tuz miktarı 120 gram.
- 2. Soru Sonucu: Son karışımın tuz yüzdesi %30.
Karışım Sorularında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Yüzde ifadeleri kütle üzerinden mi, hacim üzerinden mi verilmiş? (Genelde kütle üzerinden verilir.)
- Karışıma yalnızca tuz ekleniyorsa tuz miktarı artar, karışıma sadece su ekleniyorsa tuz miktarı aynı kalır ama toplam kütle artar (bu da yüzdelik oranın düşmesine neden olur).
- Karışımdan su veya tuz çekip alma durumunda ise ilgili maddenin miktarı azalır ve işlemler de buna göre yapılır.
- Aynı tür maddeler eklenince yüzdeler farklı şekilde değişir; tuz eklenir ve su eklenmezse tuz oranı yükselir, sadece su eklenirse tuz oranı düşer.
Daha Geniş Bir Bakış Açısı: “Karışımlar ve Hesaplamalar”
Birçok kimyasal ve günlük yaşam uygulamasında karışım problemleri karşımıza çıkar. Örneğin:
- Bir çorbanın tuz oranını artırmak için fazladan tuz eklenmesi.
- Boyahanelerde çözelti ve solvent miktarını ayarlama.
- Laboratuvarlarda belirli yüzdede çözelti hazırlama.
Burada önemli olan, her zaman korunan değerin toplam tuz miktarı (veya ilgili maddenin miktarı) olduğudur. Uygun yüzdesel hesaplamalar yapılırken eklenen veya çıkarılan maddenin ne olduğu dikkatle incelenmelidir.
Sonuç ve Özet (Kısa Tekrar)
- Soru 1: Ağırlıkça %40’ı tuz olan 300 gram karışımda 120 gram tuz vardır.
- Soru 2: Ağırlıkça %40 tuz içeren 120 gramlık tuzlu suya, 103 gram su ve 27 gram tuz eklersek; yeni toplam tuz 75 gram, yeni toplam kütle 250 gram olur. Son karışımın tuz yüzdesi ise:\frac{75}{250} \times 100 = 30\%olarak bulunur.
Bu tür karışım sorularını çözerken, ilk adımda daima karışımdaki tuz miktarını bulmak, ardından ekleme/çıkarma işlemlerini tek tek değerlendirerek son durumu hesaplamak en sağlam yöntemdir.