Nicel Analiz Soruları (Asit-Baz Tayini)
1) Soru:
NaOH çözeltisi oksalik asit ile ayarlanmak isteniyor. 0,1465 g H₂C₂O₄·2H₂O hassas bir şekilde tartılarak saf su ile 100 mL çözelti hazırlanıyor. Elde edilen çözelti üzerine bir damla fenolftalein indikatörü damlatılıyor ve NaOH çözeltisi ile titre ediliyor. Titrasyonda 23,7 mL NaOH çözeltisi harcandığına göre ayarlı NaOH çözeltisinin derişimi kaç M’dir? (H₂C₂O₄·2H₂O: 126)
Cevap:
-
Oksalik asidin mol sayısını hesaplayın
Oksalik asidin (diasetatın) mol kütlesi yaklaşık 126 g/mol olarak verilmiştir.n(\text{H}_{2}\text{C}_{2}\text{O}_{4}\cdot 2\text{H}_{2}\text{O}) \;=\; \frac{0{,}1465\,\text{g}}{126\,\text{g/mol}} \;\approx\; 0{,}001162\,\text{mol} -
Tepkime denklemi ve mol oranı
Oksalik asit (çift bazik asit) ile NaOH arasındaki tepkime:\text{H}_{2}\text{C}_{2}\text{O}_{4} \;+\; 2\,\text{NaOH} \;\rightarrow\; \text{Na}_{2}\text{C}_{2}\text{O}_{4} \;+\; 2\,\text{H}_{2}\text{O}1 mol oksalik asidin nötrlenmesi için 2 mol NaOH gereklidir.
-
NaOH’in harcanan mol sayısını bulun
n(\text{NaOH}) \;=\; 2 \times n(\text{oksalik asit}) \;=\; 2 \times 0{,}001162 \;=\; 0{,}002324\,\text{mol} -
NaOH derişimini (M) hesaplayın
Titrasyonda harcanan NaOH hacmi 23,7 mL = 0,0237 L olduğuna göre:M(\text{NaOH}) \;=\; \frac{n(\text{NaOH})}{V(\text{NaOH})} \;=\; \frac{0{,}002324}{0{,}0237} \;\approx\; 0{,}098\,\text{M}Cevap: ~0,098 M
2) Soru:
KOH çözeltisi KHP ile ayarlanmak isteniyor. 0,226 g KHP hassas olarak tartıldıktan sonra erlende tamamen çözülüyor. Fenolftalein eşliğinde titre edildiğinde 9,8 mL KOH çözeltisi harcandığına göre KOH çözeltisinin derişimi kaç M’dir? (KHP: 204,22)
Cevap:
-
KHP’nin mol sayısını hesaplayın
Mol kütlesi 204,22 g/mol olarak verilmiştir.n(\text{KHP}) = \frac{0{,}226\,\text{g}}{204{,}22\,\text{g/mol}} \;\approx\; 0{,}001106\,\text{mol} -
Tepkime denklemi ve mol oranı
KHP (potasyum hidrojen ftalat), tek proton içerir ve 1 mol KHP’yi nötrlemek için 1 mol KOH gerekir:\text{KHP} \;+\; \text{KOH} \;\rightarrow\; \text{K}_2\text{P} \;+\; \text{H}_2\text{O} -
KOH’in harcanan mol sayısını bulun
n(\text{KOH}) = n(\text{KHP}) \;=\; 0{,}001106\,\text{mol} -
KOH derişimini (M) hesaplayın
Titrasyonda harcanan KOH hacmi 9,8 mL = 0,0098 L:M(\text{KOH}) \;=\; \frac{0{,}001106}{0{,}0098} \;\approx\; 0{,}113\,\text{M}Cevap: ~0,113 M
3) Soru:
Asit numunesi analizinde kullanılmak üzere hazırlanan Ba(OH)₂ çözeltisinin ayarlanmasında potasyum asit iyodat (KH(IO₃)₂) kullanılıyor. 280 mg (0,280 g) KH(IO₃)₂ tartılıp çözeltisi hazırlanıyor ve Ba(OH)₂ çözeltisi ile titre ediliyor. Titrasyonda 8,3 mL Ba(OH)₂ çözeltisi kullanıldığına göre Ba(OH)₂ çözeltisi kaç M’dir? (KH(IO₃)₂: 389,95)
Cevap:
-
KH(IO₃)₂’nin mol sayısını hesaplayın
n(\text{KH(IO}_3)_2) = \frac{0{,}280\,\text{g}}{389{,}95\,\text{g/mol}} \;\approx\; 0{,}000718\,\text{mol} -
Tepkime denklemi ve mol oranı
KH(IO₃)₂ tek bir asidik H içerdiğinden 1 mol KH(IO₃)₂’yi nötrlemek için 1 mol OH⁻ gerekir.
Ba(OH)₂ çözeltisi 1 mol Ba(OH)₂ başına 2 mol OH⁻ sağlar. Dolayısıyla:
1 mol KH(IO₃)₂ → 1 mol OH⁻
1 mol Ba(OH)₂ → 2 mol OH⁻
Oran:n(\text{Ba(OH)}_2) = \frac{n(\text{KH(IO}_3)_2)}{2} -
Ba(OH)₂’nin harcanan mol sayısını bulun
n(\text{Ba(OH)_2}) = \frac{0{,}000718}{2} = 0{,}000359\,\text{mol} -
Ba(OH)₂ derişimini (M) hesaplayın
Titrasyonda harcanan Ba(OH)₂ hacmi 8,3 mL = 0,0083 L:M(\text{Ba(OH)}_2) = \frac{0{,}000359}{0{,}0083} \;\approx\; 0{,}0433\,\text{M}Cevap: ~0,0433 M
Özet Tablosu
Soru No | Verilenler | Hesaplanan Derişim (M) |
---|---|---|
1 | 0,1465 g H₂C₂O₄·2H₂O, harcanan NaOH: 23,7 mL | 0,098 M |
2 | 0,226 g KHP, harcanan KOH: 9,8 mL | 0,113 M |
3 | 0,280 g KH(IO₃)₂, harcanan Ba(OH)₂: 8,3 mL | 0,0433 M |