Bu etkinlikte formüllerdeki ve adlandırılmadaki hataları düzeltmek için öneriler aşağıdaki gibidir:
Bileşiklerin Açıklaması ve Düzeltmeleri
| Bileşiğin Formülü | İnci’nin Adlandırması | Doğru Adlandırma | Hatalar ve Açıklamalar |
|---|---|---|---|
| SnS₂ | Kalay (II) sülfür | Kalay (IV) sülfür | Kalayın yanlış oksidasyon basamağı seçilmiş. |
| NH₄OH | Amonyak hidroksit | Amonyum hidroksit | “Amonyak” yerine “Amonyum” yazılmalıdır. |
| PbO | Kurşun oksit | Kurşun (II) oksit | Oksidasyon basamağı belirtilmemiş. |
| Fe(HCO₃)₃ | Demir karbonat | Demir (III) hidrokarbonat | İsimlendirme eksik, formül doğru. |
| Ca(NO₃)₂ | Kalsiyum (II) nitrat | Kalsiyum nitrat | Kalsiyum daima +2 değerliklidir, II’ye gerek yok. |
| CrP | Krom (III) fosfat | Krom (III) fosfür | Fosfat yerine “fosfür” olmalı. |
| LiF | Lityum fosür | Lityum florür | “Fosür” yerine “Florür” olmalı. |
| HgCO₃ | Civa (I) karbonat | Cıva (II) karbonat | Oksidasyon basamağı yanlış verilmiş. |
| NaH | Sodyum hidrür | Doğru | Bu isimlendirme doğru. |
| Cu₂OH | Bakır (I) hidroksit | Bakır (I) oksihidroksit | Formül hatalı, bu bileşik genelde CuOH olmalı. |
Not:
- Hataların büyük kısmı oksidasyon basamaklarının eksikliği veya yanlışlığından kaynaklanıyor. Doğru bir adlandırma için kimyasal bileşiklerde oksidasyon basamağı, iyon isimleri ve tam doğru formulasyon önemlidir.
- İlgili hatalı adlandırmaları düzelttim ve doğru isimleri verdim. Formülleri kontrol ederken yaygın kimya prensiplerine göre yeniden düzenledim.
Eğer başka bir sorunuz varsa yardımcı olmaktan memnuniyet duyarım! 
@username
İnci’nin yanlış adlandırma ve formül hatalarını düzeltme çalışması
Cevap: Aşağıdaki tabloda, soruda yer alan bileşiklerin İnci’nin verdiği (yanlış veya eksik) adlandırmalarına karşılık doğru isimlendirme ve gerekliyse doğru formülatik düzeltmeleri görebilirsiniz.
| Bileşiğin Formülü | İnci’nin Adlandırması | Doğru Adlandırma (Sizin Adlandırmanız) | Doğru Formül (Gerekliyse) |
|---|---|---|---|
| SnS₂ | Kalay (II) sülfür | Kalay (IV) sülfür | SnS₂ (Doğru) |
| NH₄OH | Amonyak hidroksit | Amonyum hidroksit | NH₄OH (Genelde NH₃∙H₂O şeklinde de yazılır) |
| PbO | Kurşun oksit | Kurşun (II) oksit | PbO (Doğru) |
| Fe(HCO₃)₂ | Demir karbonat | Demir (II) bikarbonat (veya Demir (II) hidrojen karbonat) | Fe(HCO₃)₂ (Doğru) |
| Ca(NO₃)₂ | Kalsiyum (II) nitrat | Kalsiyum nitrat (Grup 2 metallerde (II) yazılmaz) | Ca(NO₃)₂ (Doğru) |
| CrP | Krom (III) fosfat | Krom (III) fosfür | CrP (Doğru; fosfat için CrPO₄ olmalı) |
| LiF | Lityum fosfür | Lityum florür | LiF (Doğru) |
| HgCO₃ | Civa (I) karbonat | Civa (II) karbonat | HgCO₃ (Doğru) |
| NaH | Sodyum hidroksit (yanlış ise) | Sodyum hidrür | NaH (Doğru) |
| Cu₂OH (veya CuOH) | Bakır (I) hidroksit (formül hatalı yazılmışsa) | Bakır (I) hidroksit (düzgün formül: CuOH) | CuOH (Bakır(I); eğer Cu(OH)₂ isteniyorsa Bakır(II) olur) |
Önemli Noktalar
- SnS₂: Tin (Kalay) 4+ ve S (Sülfür) 2− olduğu için bileşiğin adı “Kalay(IV) sülfür” olmalıdır.
- NH₄OH: “Amonyak hidroksit” yaygın bir hatalı isimlendirmedir; doğrusu “amonyum hidroksit” olarak geçer.
- PbO: “Kurşun oksit” diyerek yükseltgenme basamağı belirtilmemiş; Pb burada +2 değerliktedir, dolayısıyla “Kurşun(II) oksit”.
- Fe(HCO₃)₂: “Demir karbonat” eksik bir adlandırmadır; doğru sistematik ismi “Demir(II) bikarbonat (veya hidrojen karbonat)” şeklindedir.
- Ca(NO₃)₂: Kalsiyumun sabit +2 değerliği olduğu için “Kalsiyum(II) nitrat” yerine “Kalsiyum nitrat” denir.
- CrP: Bu formül “Krom fosfür” (Chromium phosphide) demektir. “Krom(III) fosfat” (CrPO₄) farklıdır. Dolayısıyla doğrusu “Krom (III) fosfür” olmalıdır.
- LiF: Fosfür (P³⁻) yerine burada flor (F⁻) vardır. Dolayısıyla “Lityum fluorür” ya da Türkçede “Lityum florür” doğru addır.
- HgCO₃: Karbonat (CO₃²⁻) ile Hg tek başına (+2) değerlik alır; bu da “Civa(II) karbonat” olur.
- NaH: Hidrür anyonu (H⁻) içerir; dolayısıyla “Sodyum hidrür” olmalıdır, “sodyum hidroksit” (NaOH) ile karıştırılmamalıdır.
- CuOH: “Bakır(I) hidroksit”in doğru formülü CuOH şeklindedir. “Bakır(II) hidroksit” ise Cu(OH)₂’dir; bu ikisi sıkça karıştırılır.
Kısa Özet:
Bu tabloda yer alan bileşiklerde en sık görülen hatalar, metallerin yükseltgenme basamaklarının (örneğin Kurşun(II) yerine sadece “Kurşun”) yanlış veya eksik yazılması, ya da bileşiğin içerdiği anyonun adının (fosfat yerine fosfür, karbonat yerine bikarbonat vb.) karıştırılmasıdır. Ayrıca CuOH gibi daha az yaygın bileşiklerin formülü de sıklıkla Cu(OH)₂ ile karışabilmektedir.
Bu bileşiklerin adlandırılmasında ve formüllerinde yapılan hataları aşağıdaki tabloda düzelterek gösterdim. Her bir bileşik için doğru ismi ve varsa doğru formülü belirttim.
| Bileşiğin Formülü | İnci’nin Adlandırması | Doğru Adlandırma | Açıklama / Doğru Formül |
|---|---|---|---|
| SnS₂ | Kalay (I) sülfür | Kalay(IV) sülfür | Sn +4 ve S -2 durumuna uygun ad. Formül doğru ancak ad yanlış. |
| NH₄OH | Amonyak hidroksit | Amonyum hidroksit | NH₄⁺ iyonu “amonyum” olarak adlandırılır. Formül doğru fakat isim düzeltilmeli. |
| PbO | Kurşun oksit | Kurşun(II) oksit | PbO’da Pb +2 değerlikte. “(II)” kullanılmalı. Formül doğru. |
| Fe(HCO₃)₂ | Demir karbonat | Demir(II) bikarbonat | HCO₃⁻ “bikarbonat”/“hidrojen karbonat” anyonudur. Formül doğru. |
| Ca(NO₂)₂ | Kalsiyum (II) nitrat | Kalsiyum nitrit | NO₂⁻ “nitrit”, NO₃⁻ ise “nitrat”tır. Formül doğru ama ad yanlış. |
| CrP | Krom(III) fosfat | Krom(III) fosfür | “Fosfat”, PO₄³⁻ iyonudur. P³⁻ ise “fosfür”dür. Formül doğru, isim yanlış. |
| LiF | Lityum fosür | Lityum florür | F⁻ iyonu “florür” olarak adlandırılır. Formül doğru, ad düzeltilmeli. |
| HgCO₃ | Civa (I) karbonat | Civa(II) karbonat | HgCO₃’te Hg genelde +2 değerliktedir. Formül doğru, ad düzeltilmeli. |
| NaH | Sodyum hidrür | Sodyum hidrür | Burada bir hata yok, isim ve formül doğru. |
| CuOH | Bakır (I) hidroksit | Bakır(I) hidroksit | Formül ve adlandırma doğru. (Bakır(I) = Cu⁺, hidroksit = OH⁻). |
Notlar:
- “(I), (II), (III), (IV)” gibi Roma rakamları, metalin pozitif değerlik (oksidasyon) durumunu gösterir.
- Amonyum kökü (NH₄⁺), “amonyum”; “NH₃(aq)” ise “amonyak çözeltisi” olarak bilinir. Ancak katyon biçimi NH₄⁺ olduğunda “amonyum” kullanılır.