Aşağıdakilerden hangisi İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün görevleri arasında yer almaz?
Cevap:
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren ve iş sağlığı ile güvenliği konusunda politika, strateji, mevzuat geliştirme, proje ve araştırmalar yürütme gibi görevleri üstlenen bir kurumdur. Ancak, işyerlerinde doğrudan “denetim yapmak” (yani fiilî teftiş ya da kontrol faaliyetinde bulunmak) görevi, esas itibarıyla “İş Teftiş Kurulu Başkanlığı”na aittir. Bu sebeple, “İş sağlığı ve güvenliği alanında denetim yapmak” ifadesi, doğrudan İSGGM’nin resmi görev tanımı kapsamında değildir. Diğer bir deyişle, beş madde arasında ilk madde, İSGGM’nin sorumlulukları arasında bulunmaz.
Aşağıda bu maddeleri, İSGGM’nin temel görevleri ve hangi kurumların hangi görevleri üstlendiğiyle ilgili kapsamlı bir açıklama yer almaktadır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün Görevleri
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün genel görevleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, ilgili yönetmelikler ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teşkilat Yapısı çerçevesinde belirlenmiştir. Bu görevleri özetle aşağıdaki başlıklar altında toparlayabiliriz:
1. Politika Oluşturma ve Stratejik Planlar Geliştirme
- Ulusal düzeyde iş sağlığı ve güvenliği politikaları geliştirmek.
- İş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesine yönelik stratejik eylem planları hazırlamak.
- İlgili kamu kurumları ve sosyal paydaşlarla koordinasyonu sağlayarak mevzuat çalışmalarında bulunmak.
2. Araştırma, İnceleme ve Projeler
- İş sağlığı ve güvenliği alanında inceleme ve araştırma çalışmalarını planlamak ve yürütmek.
- İş kazaları ile meslek hastalıklarının sebeplerinin incelenmesi, önleyici tedbirlerin belirlenmesi, proje ve programların uygulanması gibi araştırma-geliştirme faaliyetlerini organize etmek.
3. Eğitim, Standart ve Norm Geliştirme
- İş sağlığı ve güvenliği alanındaki eğitim ihtiyaçlarını belirlemek, eğitim programları geliştirmek, rehberlik hizmetleri sunmak.
- Uluslararası normları dikkate alarak ulusal düzeyde standartlar hazırlamak ve geliştirmek.
- Farkındalık artırma faaliyetleri ve kamu spotu gibi uygulamalarla iş sağlığı ve güvenliği kültürünü yaygınlaştırmak.
4. Ulusal ve Uluslararası İşbirlikleri
- Uluslararası kurum ve kuruluşlarla (örneğin, ILO – Uluslararası Çalışma Örgütü) ve diğer ülkelerin ilgili birimleriyle işbirliği yapmak, ortak projeler geliştirmek.
- İş sağlığı ve güvenliği alanında ortak toplantılar, konferanslar, kongreler düzenlemek ya da bu tür etkinliklere katılım sağlamak.
5. Bakan Tarafından Verilen Diğer Görevleri Yerine Getirmek
- Bakanlık makamının iş sağlığı ve güvenliği konusundaki talimatlarını uygulamak.
- Yeni mevzuat taslaklarının hazırlanması veya güncellenmesinde aktif rol almak.
Neden Denetim Yapmak İSGGM’nin Görevleri Arasında Değildir?
Ülkemizde işverenlerin ve işyerlerinin kanun ve yönetmeliklere uygun hareket edip etmediğinin denetimini sağlamak amacıyla, doğrudan teftiş/inceleme yetkisi “İş Teftiş Kurulu Başkanlığı”na verilmiştir. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, iş müfettişleri aracılığıyla işyerlerini ziyaret ederek yasalara ve mevzuata uyumu kontrol eder, uygunsuzlukları raporlar ve yaptırım önerilerinde (idari para cezası, faaliyet durdurma vb.) bulunabilir.
İSGGM ise daha çok:
- Stratejik düzeyde planlama,
- Mevzuat düzenleme,
- Eğitim ve araştırma,
- Farkındalık artırma,
- İlgili kurumlarla koordinasyon,
- Ulusal ve uluslararası projeler,
gibi görevleriyle iş sağlığı ve güvenliği çerçevesinin oluşturulmasına katkıda bulunur. Dolayısıyla, 1 numaralı seçenek, “İş sağlığı ve güvenliği alanında denetim yapmak,” İSGGM’nin doğrudan yaptığı bir eylem mevcut olmadığından İSGGM’ye ait görevler arasında sayılmamaktadır.
Maddelerin Değerlendirilmesi
Aşağıdaki tabloda, soru metnindeki her bir maddenin İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) açısından değerlendirmesi yapılmıştır:
| Madde |
İSGGM ile İlgisi |
Açıklama |
| 1. İş sağlığı ve güvenliği alanında denetim yapmak |
Görevleri arasında yer almaz |
Fiilî denetim ve teftiş faaliyetleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde ayrı bir kurum olan İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. |
| 2. İş sağlığı ve güvenliği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında inceleme ve araştırma çalışmalarını planlamak, programlamak ve uygulamasını sağlamak |
Görevleri arasında yer alır |
İSGGM, iş kazalarının engellenmesi ve meslek hastalıklarının azaltılması için araştırma-geliştirme ve planlama faaliyetleri ile ilgilenerek mevzuat düzenlemesi, proje geliştirmesi yapar. |
| 3. Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak |
Görevleri arasında yer alır |
İSGGM, ILO başta olmak üzere uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapar, konferanslar düzenler, AB projelerine katılır ve mevzuat uyum çalışmalarını koordine eder. |
| 4. Standart çalışmaları yapmak, normlar hazırlamak ve geliştirmek |
Görevleri arasında yer alır |
İş sağlığı ve güvenliği standartlarının hazırlanması, geliştirilmesi veya Türk standartlarına uyarlanması İSGGM’nin temel faaliyet alanlarından biridir. |
| 5. Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak |
Görevleri arasında yer alır |
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından, iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili ek ya da özel görevler verilebilir, İSGGM de bunları yerine getirir. |
Tabloda da görüldüğü üzere, birinci madde İSGGM’nin asli görevleri arasında bulunmamaktadır.
Özet ve Sonuç
- İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, mevzuat hazırlama, araştırma-geliştirme, uluslararası işbirlikleri, eğitim ve farkındalık, standart oluşturma ve iyileştirme gibi konularda aktif sorumluluk sahibidir.
- Buna karşılık, işyerlerinde yasal mevzuata uyulup uyulmadığını denetleme ve teftiş raporu hazırlama görevi, doğrudan İş Teftiş Kurulu Başkanlığına bağlı iş müfettişleri tarafından yerine getirilmektedir.
- Bu nedenle, “İş sağlığı ve güvenliği alanında denetim yapmak” İSGGM’nin resmi görev tanımı dâhilinde yer almamaktadır.
Kısa özet: Soruya verdiğimiz yanıta göre, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün görevleri arasında yer almayan husus, “İş sağlığı ve güvenliği alanında denetim yapmak”tır.
@Cem_Evren