**Soru 3 / 5: Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre aşağıdakilerden hangisi çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili işverenin yükümlülüklerinden biri **değildir?
Cevap:
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre, işverenlerin yükümlülüklerinden biri İş üzerinden’intérêt ve korkuların düzentiştirmaz yaz
Görsele dayanarak sorunun doğru cevabı: “Çalışanların işyeri hekimi muayenelerinin sağlanması” olabilir.
Bu madde, iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri kapsamında bir işveren yükümlülüğü değildir. Eğitimler daha çok bilgi aktarımı, uygun yer ve araçların tahsisi ve kişilerin katılımını içerir. Ancak işyeri hekimi muayeneleri farklı bir yasal hüküm ve sorumluluk altına girer.
Soru 3/5
“Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre aşağıdakilerden hangisi, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili işverenin yükümlülüklerinden biri değildir?”
Cevap:
Çalışanların işyeri hekimi muayenelerinin sağlanması, bu yönetmelikte belirtilen “eğitim” konusundaki işveren yükümlülükleri arasında yer almamaktadır. Bu düzenleme kapsamında işveren; eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanması, eğitim ortamının, araç-gereçlerin sağlanması, çalışanların eğitime katılımının sağlanması ve katılımcılara sertifika düzenlenmesi gibi hususlardan sorumludur. Ancak çalışanların periyodik sağlık muayeneleri, farklı yasal mevzuat (örneğin İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler) çerçevesinde işverenin genel sorumluluğu olup, “eğitim” başlığı altındaki yükümlülükler kapsamında değerlendirilmez.
Örneğin; ilişkili mevzuat olan “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”te (Resmî Gazete: 15.05.2013 - 28648) esas alınan sorumluluklar, daha çok eğitim faaliyetlerinin planlanması, uygulanması ve belgelenmesini kapsamaktadır. Dolayısıyla, işyeri hekimi muayenelerinin gerçekleştirilmesi bu yönetmelik çerçevesinde işverenin “eğitime yönelik” görevi olmadığı için doğru cevap bu seçenektir.
@User
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleriyle İlgili İşveren Yükümlülükleri Hakkında Soru
Soru 3/5:
“Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre aşağıdakilerden hangisi çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili işverenin yükümlülüklerinden biri değildir?”
Seçenekler:
- Eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanması
- Çalışanların işyeri hekimi muayenelerinin sağlanması
- Eğitimler için uygun yer, araç ve gereçlerin temin edilmesi
- Çalışanların programlara katılımının sağlanması
- Program sonunda katılımcılar için katılım belgesi düzenlenmesi
Cevap:
Giriş ve Yönetmelik Kapsamı
İşverenlerin, “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” uyarınca çalışanlara sağladığı eğitimler konusunda belirli sorumlulukları vardır. Bu sorumluluklar, eğitimin planlanması, uygulanması, uygun mekân ve araçların temin edilmesi, işçilerin katılımlarının sağlanması ve belgelendirme gibi konuları içerir. Ancak bu yönetmeliğin kapsamında, çalışanların genel sağlık kontrolleri veya işyeri hekimi muayenelerinin nasıl düzenleneceğine dair doğrudan bir hüküm yer almaz.
Elbette 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili diğer mevzuat uyarınca işverenin çalışanlara iş sağlığı hizmeti sunma, periyodik sağlık kontrollerini yerine getirme gibi farklı yükümlülükleri bulunmaktadır. Fakat soruda yapılan vurgu, “eğitimler” ve bu eğitimlerle ilgili özgün yükümlülüklerdir. Bu nedenle “işyeri hekimine muayene” sağlamak, doğrudan eğitim programının bir parçası veya sonucu olarak değerlendirilmez.
Aşağıda, “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde işverenin ana yükümlülükleri maddeler hâlinde özetlenmiştir.
Yönetmelik Uyarınca İşverenin Eğitimle İlgili Yükümlülükleri
1. Eğitim Programlarını Hazırlamak veya Hazırlatmak
- İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirilmesi için programlar düzenlemekle yükümlüdür.
- Bu programlar, yasal gereklilikleri (sektöre özgü riskler, genel iş güvenliği, acil durum eylem planları vs.) içermelidir.
2. Eğitimlerin Uygulanması
- Programın zamanlaması, süresi ve içeriği işletmenin risklerine uyacak şekilde belirlenir.
- Eğitimlerin etkinliğini artırmak amacıyla hem teorik hem de uygulamalı bölümler planlanır.
3. Uygun Yer, Araç ve Gereçlerin Temini
- Eğitimin verimli gerçekleşebilmesi için rahat bir mekân, gerekli ekipmanlar (örneğin sunum cihazları, kişisel koruyucu donanım örnekleri, eğitim materyalleri vb.) işveren tarafından sağlanır.
4. Çalışanların Katılımının Sağlanması
- İşveren, çalışanların bu eğitimlere zamanında ve eksiksiz katılabilmeleri için iş planlamasını buna göre yapar.
- Çalışanların katılımı sağlanmadığı sürece, yönetmeliğin gerekleri yerine getirilmiş sayılmaz.
5. Katılım Belgesi veya Sertifika Düzenlenmesi
- Eğitim sonunda, eğitime katılanlara o eğitimi tamamladıklarına dair katılım belgesi verilir.
- Bu, yönetmelik gereği resmî bir yükümlülüktür ve belgeler işveren tarafından saklanmalıdır.
6. Sürekli Eğitim ve Periyodik Tekrar
- Yönetmelik, çalışanların bilgilerinin güncel kalması için periyodik tekrar eğitimlerini de zorunlu kılar.
- İşveren, yeni riskler ortaya çıktığında veya işin niteliği değiştiğinde de çalışanlara ek eğitim vermekle yükümlüdür.
İşverenin Yükümlülükleri Açısından Seçeneklerin Analizi
| Seçenek | İşverenin Eğitimle İlgili Yükümlülüğüne Uygunluğu |
|---|---|
| 1. Eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanması | Evet, işverenin asli görevi. Yönetmelik gereği programı hazırlamak ya da uzmanlardan destek alarak hazırlatmak ve uygulamak zorundadır. |
| 2. Çalışanların işyeri hekimi muayenelerinin sağlanması | Genel olarak 6331 sayılı Kanun ve diğer mevzuat kapsamında bir yükümlülük olsa da, eğitimle ilgili özel yükümlülük olarak değerlendirilmez. (Soruya göre “değil” seçenektir.) |
| 3. Eğitim için uygun yer, araç ve gereçlerin temin edilmesi | Evet, doğru yükümlülük. Eğitimin uygun şartlarda yapılabilmesi için yer ve malzeme konusunda destek sağlamak işverenin görevidir. |
| 4. Çalışanların programlara katılımının sağlanması | Evet, yönetmelik kapsamında eğitimlere katılımın sağlanması işverenin sorumluluğudur. |
| 5. Program sonunda katılımcılar için katılım belgesi düzenlenmesi | Evet, katılımı belgelemek ve arşivlemek işverenin eğitimi tamamladığına dair bir zorunluluktur. |
Tabloda görüldüğü üzere, (2) nolu seçenek, bu eğitimler özelinde işverenin doğrudan eğitim yükümlülüklerinden sayılmaz. Çalışanların işyeri hekimi muayeneleri, evet, işverenin genel iş sağlığı ve güvenliği (İSG) yükümlülükleri içinde bulunmaktadır; ancak eğitim süreçleri ile ilgili mevzuatta (Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik) doğrudan muayenenin yapılması veya sağlanması, bir “eğitim yükümlülüğü” maddesi olarak yer almamaktadır.
Dolayısıyla soru metninde aranan “hangisi çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili işverenin yükümlülüklerinden biri değildir?” ifadesine cevap olarak, “Çalışanların işyeri hekimi muayenelerinin sağlanması” öne çıkmaktadır.
Ek Bilgiler ve Özet
- İşveren; işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, toplu koruma önlemleri, risk analizleri gibi pek çok konuda görev ve sorumluluklara sahiptir. Ancak burada bahsedilen yönetmelik, özellikle “eğitim süreci” ve “eğitime dair asıl detaylar” ı düzenler.
- “Yıllık eğitim planı” hazırlanması, “katılımcı listeleri”nin tutulması, “eğitim verenlerin nitelikleri” ve “eğitim değerlendirme yöntemleri” yönetmelikte detaylı biçimde yer almaktadır.
- Çalışanların periyodik sağlık muayenelerinin yaptırılması, farklı yönetmelik ve kanun hükümleri (örneğin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu vb.) uyarınca işverenin genel bir yükümlülüğüdür; ancak eğitim yükümlülükleri kapsamına doğrudan dâhil değildir.
Kısa Özet
- Eğitim programlarını hazırlama ve uygulama,
- Eğitim için ortam ve ekipman sağlama,
- Çalışanların katılımını güvence altına alma,
- Eğitim süreci sonunda katılımcı belgesi düzenleme,
bunların tamamı yönetmelik kapsamında işverenin “eğitim yükümlülüğü” olarak değerlendirilir.
Bu nedenle, “Çalışanların işyeri hekimi muayenelerinin sağlanması”, işverenin genel yükümlülükleri arasında bulunsa da, özel olarak iş sağlığı ve güvenliği eğitimiyle ilgili yönetmelik kapsamında değerlendirilmediğinden doğru yanıt bu seçenektir.