Merhaba Şevval!
Sorunuz elektrik akımıyla ilgili bir durumda çözüme ulaşmak için ohm yasasını ve devre analizini kullanmamız gerekecek. Ancak fotoğraf biraz eğik olduğu için sorudaki verileri doğru okuyabilmek önemlidir. Şu sorulardan birine çözüm arıyorsanız, lütfen daha spesifik bir bilgi veya açıklama yapın:
- Akımların toplamı nasıl bulunur?
- Voltaj ya da direnç nasıl hesaplanır?
- Paralel ve seri bağlantılar analiz edilip dirençler nasıl sadeleştirilir?
Fotoğraflardan birini seçebilir veya soruyu daha açık hale getirirseniz size adım adım çözümle yardımcı olabilirim! 
Fizik Akım ve Devre Analizi Soruları
Answer:
Aşağıdaki adımlar, fotoğrafta görülen tipik elektrik akımı ve direnç sorularına genel bir yaklaşım sunar. Sorularda amaç, ya devredeki toplam akımı ya da belli bir direncin/anın akımını bulmak; ya da akımın paylaşıldığı kolları veya gerilim bölüşümünü analiz etmektir.
Direnç ve Akım İlişkileri
-
Ohm Kanunu (Ohm Yasası)
- Temel denklem:
$$V = I \cdot R$$ - Burada:
- (V): Gerilim (Volt)
- (I): Akım (Amper)
- (R): Direnç (Ohm)
- Temel denklem:
-
Seri Bağlı Dirençler
- Toplam direnç:
$$R_\text{toplam} = R_1 + R_2 + R_3 + \dots$$ - Seri bağlı devrede akım her dirençten aynı geçer.
- Toplam direnç:
-
Paralel Bağlı Dirençler
- Toplam direnç:\frac{1}{R_\text{toplam}} = \frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2} + \frac{1}{R_3} + \dots
- Paralel bağlı devrede gerilim her kollarda aynıdır, akım ise kollara bölünür.
- Toplam direnç:
Örnek Soru Tipleri ve Çözüm Yöntemleri
Aşağıdakiler, fotoğrafta yer alan ve genellikle YKS Fizik kitaplarında sıklıkla görülen soru çeşitlerinin özet çözümleridir. Sizdeki sorular da benzer mantıkla çözülebilir:
1. Tek Pil (12 V) ve Birkaç Direnç (Seri veya Paralel Bağlantı)
- Veriler Örnek:
- Pil gerilimi ( V = 12 ,\text{V} )
- İki veya üç dirençten oluşan bir devre (örneğin ( R_1 ) ve ( R_2 ) seri, ( R_3 ) paralel gibi).
- Çözüm Adımları:
- Dirençlerin serie mi paralel mi bağlı olduğunu belirleyin.
- Gerekirse öncelikle paralel kolların eşdeğer direncini (( R_\text{p} )) bulun.
- Ardından seri ise toplayın: ( R_\text{toplam} = R_\text{p} + R_\text{seri} ).
- Toplam akım:I_\text{toplam} = \frac{V_\text{pil}}{R_\text{toplam}}
- Paralel kollardaki akımı paylaştırırken her kola düşen akım, o kolun direncine göre hesaplanır:
$$I_k = \frac{V}{R_k}$$
2. Ampermetre Göstergesini Bulma
- Mantık: Ampermetre devrede seri bağlanır ve bulunduğu dalda geçen akımı gösterir.
- Eğer soru “Bu devrede ampermetre kaç amper gösterir?” diyorsa:
- Ampermetrenin hangi kolu ölçtüğüne dikkat edin.
- Gerekirse devrenin toplam akımını ((I_\text{toplam})) veya o koldaki akımı bulun.
- Seri koldaysa tüm devre akımıyla aynı olur; paralel koldaysa ancak o dalın akımını verir.
3. Farklı Bölgelerin (I, II, III, X, Y Gibi) Akımlarının Kıyaslanması
- Bazı sorular dirençlerin her bir bölgeye takılıp akımların (örneğin 6 A, 4 A, 2 A vb.) etiketlendiği şekilde olur.
- Böyle durumlarda Kirchhoff Akım Yasası (düğüm noktalarında gelen akımların toplamı, çıkan akımların toplamına eşittir) uygulanabilir:\sum I_\text{giren} = \sum I_\text{çıkan}
- Şayet bir düğüme (noktaya) giren akım 6 A ise ve oradan iki dal çıkıp 2 A, 4 A taşıyorsa denklemlerle doğrulayın.
4. Voltaj, Gerilim Düşümü ve Güç Hesaplamaları
- Ek olarak “Her direncin uçlarındaki gerilim nedir?” gibi sorular için seri devrede:V_i = I \cdot R_i
- Paralel devrelerde ise her direnç üzerindeki gerilim kaynaktaki gerilime eşittir.
Adım Adım Örnek Uygulama
Diyelim fotoğraftaki sorunlardan biri şu şekilde:
• Toplam 12 V’luk pil var.
• İki tane direnç seri (örneğin 2 Ω ve 4 Ω).
• Sonra bu kombinasyon, 6 Ω’luk başka bir direnç ile paralel bağlı.
-
Seri Kısmın Direnci:
$$R_\text{seri} = 2 + 4 = 6 , \Omega$$ -
Paralel Eşdeğer Direnç:
\frac{1}{R_\text{eş}} = \frac{1}{R_\text{seri}} + \frac{1}{6} = \frac{1}{6} + \frac{1}{6} = \frac{2}{6} = \frac{1}{3}Dolayısıyla:
$$R_\text{eş} = 3 ,\Omega$$ -
Toplam Akım
I_\text{toplam} = \frac{V_\text{pil}}{R_\text{eş}} = \frac{12}{3} = 4 \,\text{A} -
Paralel Kollardaki Akımlar
- Seri hat (2 Ω + 4 Ω) kolundaki akım yine 4 A (çünkü o kolun toplam direnci 6 Ω, gerilimi 12 V).
- Diğer 6 Ω’luk direnç kolunda ise yine 4 A akacak şekilde paylaşılıyor.
- Çünkü (\frac{12}{6} = 2) diyenler olabilir ancak bu tip sorularda ortak gerilim 12 V, her paralel kol kendi akımını alır; ama eğer (;4) A, her iki kola bölünecek şekilde Kirchhoff yasası uygulanmalı. Devrede gerçekten bu 4 A nasıl bölündüğünü net görmek için her kolun uçlarındaki gerilim ve toplam direncini doğru analiz etmek gerekir.
Bu adımlar sorudan soruya ufak değişiklikler gösterse de temel yaklaşım aynı kalır.
Özet ve Öneriler
- Devreyi doğru okuma: Hangi dirençler seri, hangileri paralel?
- Eşdeğer direnç: Seri ve paralel adımlarını sırasıyla yapmak bazen birden çok adım gerektirir.
- Kirchhoff kuralları: Düğüm noktalarında akım korunumunu, kapalı devrelerde gerilim korunumunu kullanın.
- Şayet ampermetrenin gösterdiği değer istendiğinde, ampermetrenin hangi kolda yer aldığına özellikle dikkat edin.
- Numara verilmiş bölgeler (I, II, III, X, Y) varsa, oradaki akım ve direnç değerlerini şemaya bakarak ortak düğüm analizleriyle hesaplayın.
Takıldığınız bir yer olursa veya fotoğraftaki her bir soruyu ayrı ayrı açıklamak isterseniz lütfen ek bilgi paylaşın. Elimizdekilerle genel bir yöntem sunmaya çalıştım. Sorunun tam sayısal ifadelerini görürsek tek tek değerleri çıkarmak da mümkün olacaktır.
Başarılar dilerim!
Şekildeki Devre Soru: Fizik Akımları Nasıl Hesaplanır?
Sevval_Ozkan tarafından paylaşılan görselde (yukarıda ekli resim), iç direnci önemsiz kabul edilen bir üreteç (pil) ve birkaç dirençten oluşan devre(ler) görülmektedir. Bu devrelerin belli noktalarından geçen akım şiddetleri veya devrenin eşdeğer direnci istenmektedir. Genellikle bu tarz sorularda:
- Dirençlerin seri mi, paralel mi (veya karmaşık bir kombinasyon mu) bağlı olduğunu tespit etmek,
- Eşdeğer direnci (veya genel akımı) hesaplamak,
- Her bir direnç üzerinden geçen akımı (veya gerilim düşümünü) adım adım bulmak,
- Ampermetrenin gösterdiği değeri belirlemek
gibi alt aşamalar uygulanır. Bu kapsamlı yanıtta, resimdeki olası soruları ve genel çözüm yöntemlerini tek tek ele alacağız. Adım adım gidecek, hem teorik arka planı hem de örnek çözüm stratejilerini geniş biçimde açıklayacağız.
İçindekiler
- Temel Kavramlar ve Tanımlar
- Devrelerde Seri ve Paralel Bağlantı İlkeleri
- Karmaşık Devrelerde Yöntem Seçimi
- Örnek Devre Analizi - Adım Adım
- Devrede Ampermetre Değerini Okuma
- Farklı Direnç Değerleri ve Olası Sorular
- Sık Yapılan Hatalar ve İpuçları
- Örnek Bir Tablo ile Akım ve Direnç Değerleri Özeti
- Konu Özet Tablosu
- Sonuçların Kısa Özeti
1. Temel Kavramlar ve Tanımlar
Bir elektrik devresinde akım, gerilim ve direnç arasındaki ilişkiyi tanımlayan en temel denklem, Ohm Yasası olarak bilinir:
Burada:
- I: Akım şiddeti (amper, A)
- V: Gerilim (volt, V)
- R: Direnç (ohm, Ω)
Ayrıca dikkat edilmesi gereken bazı ek kavramlar:
-
Seri Bağlantı: Dirençler uç uca eklenir ve aynı akım hepsinden geçer. Eşdeğer direnç R_\text{eq}, R_1 + R_2 + \ldots şeklinde toplanır.
-
Paralel Bağlantı: Dirençler aynı iki noktaya bağlıdır, gerilimleri aynıdır; fakat içlerinden geçen akımlar farklı olabilir. Eşdeğer direnç:
\frac{1}{R_\text{eq}} = \frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2} + \ldots -
Karmaşık Bağlantılar (Köprü, Üçgen-Yıldız vb.): Bazı devreler doğrudan seri veya paralel olarak görünmeyebilir. Bu durumda, ağ teoremleri (Kirchhoff’un Kanunları, düğüm analizi, göz analizi vb.) veya dönüştürme yöntemleri kullanılabilir.
-
Toplam Akım (I): Genellikle üreteçten çıkan akım miktarı. Eğer evde, pilin (+) kutbundan başlayarak devreyi dolaşan akım, devrenin başka noktalarında kollara ayrılabilir.
-
Ampermetre: Devrede üzerinden akım geçen noktaya seri bağlanarak akım ölçen alettir. Soru genelde “Ampermetre ne okur?” diye sorulduğunda, o kol veya tüm devre akımı kastedilir.
2. Devrelerde Seri ve Paralel Bağlantı İlkeleri
Bir devrede iki direnç seri bağlıysa:
- Aynı akım dirençlerin her birinden geçer.
- Eşdeğer direnç R_\text{eq} = R_1 + R_2.
- Toplam gerilim, kısmi gerilimlere bölünür: V = V_1 + V_2.
İki direnç paralel bağlıysa:
- Aynı gerilim dirençlerin her birinin uçlarında bulunur.
- Eşdeğer direnç, tersleri toplamının tersidir:R_\text{eq} = \left(\frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2}\right)^{-1}
- Toplam akım, kollara ayrılır: I_\text{toplam} = I_1 + I_2.
Bazen devrede üç veya daha fazla direnç hem seri hem paralel olarak iç içe geçmiş olabilir. Bu gibi durumda, devrenin hangi kısımlarının seri, hangi kısımlarının paralel olduğunu bütüncül olarak tespit etmek gerekir.
3. Karmaşık Devrelerde Yöntem Seçimi
Eğer şekil çok karışıksa:
- Kirchhoff’un Akım Kanunu (KAK): Bir düğüme giren akımların toplamı, o düğümden çıkan akımların toplamına eşittir.
- Kirchhoff’un Gerilim Kanunu (KGK): Kapalı bir döngü etrafındaki gerilim değişimlerinin cebirsel toplamı sıfırdır.
- Düğümleri Etiketleme: Gerilimler arasında potansiyel farkı hesaplamak için düğümler (noktalar) tanımlanır.
- Göz (Mesh) Analizi: Göz akımlarını yazarak denklemler oluşturulur.
Görseldeki sorular, çoğu zaman 12V’luk bir kaynağa bağlı birkaç direnç içermektedir. Bir kısmında ampermetre değeri istenirken, diğerinde eşdeğer direncin veya belli koldan geçen akımın bulunması talep edilebilir.
4. Örnek Devre Analizi - Adım Adım
Burada, görseldeki tipik bir örnek devreden yola çıkarak (örneğin 12V gerilim kaynağına bağlı 3, 6 ve 4 Ω’luk dirençlerin farklı dizilimlerde yer aldığı) analiz yöntemini sergileyeceğiz. Devrede aşağıdaki gibi bir senaryo olduğunu varsayalım:
- Dirençler: R_1 = 3\ \Omega, R_2 = 6\ \Omega, R_3 = 4\ \Omega
- Gerilim Kaynağı: 12 V (iç direnci ihmal edilebilir)
- Devre Düzeni: Bazıları seri, bazıları paralel
Eğer soruda “Devreden geçen toplam akım nedir?” diye soruluyorsa, önce devrenin eşdeğer direncini bulmak gerekir.
4.1. Devrede Eşdeğer Direnci Bulma
-
Devrede dirençler seri ise:
R_\text{eq-seri} = R_1 + R_2 + ... \,. -
Dirençler paralelse:
\frac{1}{R_\text{eq-paralel}} = \frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2} + ...\,. -
Karmaşık bir bağlantı varsa (örneğin R_1 ile R_2 paralel, bunların seriinde R_3 var gibi), önce paralel kısım(lar) çözülüp bir eşdeğer direnç elde edilir; sonra elde edilen direnç, seri kısımla birleştirilir.
Örnek Hesaplama – Seri-Paralel Karışımı
- R_1 ve R_2 paralel, bu kombinasyon R_3 ile seri olsun.
- Paralel kısmın eşdeğeri:\frac{1}{R_{12}} = \frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2}R_{12} = \left(\frac{1}{3} + \frac{1}{6}\right)^{-1} = \left(\frac{1}{3} + \frac{1}{6}\right)^{-1} = \left(\frac{1}{3} + \frac{1}{6}\right)^{-1} = \left(\frac{2}{6} + \frac{1}{6}\right)^{-1} = \left(\frac{3}{6}\right)^{-1} = \left(\frac{1}{2}\right)^{-1} = 2\ \Omega
- Daha sonra R_{12} ile R_3 seri olduğunda:R_\text{eq} = R_{12} + R_3 = 2 + 4 = 6\ \Omega
- Paralel kısmın eşdeğeri:
4.2. Toplam Akımı Hesaplama
Eşdeğer direncimizi R_\text{eq} bulduktan sonra, kaynağın gerilimi V biliniyorsa, devreden geçen toplam akım I:
Yukarıdaki örnekte R_\text{eq} = 6\ \Omega ve V = 12\ \text{V} olduğu için:
4.3. Paralel Kolların Akımlarını Bulma
Devre içinde paralel kollardan akan akımlar dahil isteniyorsa, o koldaki direnç veya toplam direnç üzerinden geçecek akımı yeniden hesaplarız. Örneğin:
- R_1 ve R_2 birbirine paralel olduğuna göre, üzerlerinden geçen akım:I_1 = \frac{V_{12}}{R_1}, \quad I_2 = \frac{V_{12}}{R_2}Burada V_{12}, paraleldeki her iki direncin uçlarındaki gerilim farkı olup, kaynaktan veya üst devre parçasından belirlenir.
Bir önceki örneğe devam edersek:
-
Toplam devrede akım I = 2\ \text{A}, fakat bu akım önce R_3 (4 Ω) üzerinden geçer (çünkü seri), ardından R_{12} dalına bölünür.
-
R_3 üstünden geçen akım da 2 A’dır (seri olduğu için aynısı geçer).
-
R_1 ve R_2 uçlarındaki gerilim, V_{12}, $I \cdot R_3$’e göre veya toplam 12 V’tan R_3 üzerindeki gerilim düşümü çıkarılarak bulunabilir:
V_{R_3} = I \times R_3 = 2 \times 4 = 8 \ \text{V}Dolayısıyla paralel koldaki gerilim:
V_{12} = 12 - 8 = 4\ \text{V}Şimdi:
I_1 = \frac{4\ \text{V}}{3\ \Omega} = \frac{4}{3} \approx 1.33\ \text{A}I_2 = \frac{4\ \text{V}}{6\ \Omega} = \frac{4}{6} \approx 0.67\ \text{A}Kontrol edelim: I_1 + I_2 = 1.33 + 0.67 = 2 \ \text{A} (ki bu da seri koldan gelen 2 A ile tutarlıdır).
4.4. Gerilim Dağılımını İnceleme (Gerekirse)
Dirençlerin her birinin üstünde düşen gerilimi hesaplamak için yine Ohm Yasası kullanılır:
Seri bir devrede akım aynı olduğu için, her dirençte farklı gerilimin düşmesi mümkündür. Paralel kolda gerilim aynıdır, akımlar farklıdır. Bu bilgiler soruda “Hangi dirençte şu kadar volt düşer?” şeklinde çıkarsa kullanılır.
5. Devrede Ampermetre Değerini Okuma
Sorularda çoğunlukla “Ampermetre kaç amper gösterir?” gibi bir ifade geçer. Ampermetrenin hangi kola seri bağlandığını saptamak son derece önemlidir:
- Ampermetre, devrenin tamamına seri ise: Bütün devreden geçen toplam akımı okur.
- Ampermetre, yalnız belirli bir direnç üzerinden geçen akımı ölçüyorsa: O direnç üzerindeki akımı bulmak için önce devreyi çözüp oradan geçen akımı hesaplamak gerekir.
Görseldeki soruların birinde, 12 V’luk kaynak ve üç direnç (veya bazen 4–5 tane) olduğu, ampermetrenin bu dirençlerden birine seri bağlandığı gözükebilir. Farklı seçenekler verilerek “2 A”, “3 A”, “4 A”, vs. gibi değerlerden hangisi doğru diye sorulur. Hesaplama yönteminin iskeleti yukarıdaki adımlara dayanır.
6. Farklı Direnç Değerleri ve Olası Sorular
Görselde birden fazla soru yer alıyor olabilir. Örnek bazı tipik soru ve cevapları:
-
Soru Tipi: “Eşdeğer direnç kaç Ω’dur?”
- Çözüm: Dirençlerin seri-paralel kombine edilmesiyle R_\text{eq} hesaplanır.
-
Soru Tipi: “Devreden geçen toplam akım (I) kaç amperdir?”
- Çözüm: I = V / R_\text{eq}. Eğer V = 12\ \text{V} ise, R_\text{eq} bulunur ve doğrudan 12 / R_\text{eq}.
-
Soru Tipi: “X ve Y üzerinden geçen akımların toplamı $I_X + I_Y = ?$”
- Çözüm: Paralel veya karmaşık kol analizi yapılarak her koldaki akım bulunur, sonra toplanarak sonuç elde edilir.
-
Soru Tipi: “Şu direnç üzerinde düşen gerilim (V) ne kadardır?”
- Çözüm: O dirençten geçen akım I biliniyorsa, V = I \cdot R.
-
Soru Tipi: “Ampermetre A1, A2 değerleri nedir?”
- Çözüm: Her ampermetre farklı kolda olabilir. Kirchhoff Kanunları veya seri-paralel yöntemleriyle akım dağılımını çıkarıp her kola bakmak gerekir.
7. Sık Yapılan Hatalar ve İpuçları
- Yanlış Seri-Paralel Tanımı: Devrede dirençlerin hangi noktadan bağlandığı dikkate alınmazsa, seri yerine paralel veya tam tersi varsayılıp hatalı sonuç çıkabilir.
- Yanlış Ampermetre Yeri: Ampermetrenin hangi kolu ölçtüğünü düzgün belirlemeden direkt toplam akım yazmak veya başka bir akım değeriyle karıştırmak.
- Üretecin İç Direncini İhmal Etme: Soruda “iç direnci önemsenmeyecek” diyorsa, hesaba r (iç direnç) eklenmez. Ama verilmişse, toplam devre direncine eklemek gerekir.
- Kısa Devre veya Köprü Durumları: Bazı sorularda dirençlerden biri kısa devreyle bypass edilebiliir. O zaman o dirençten akım geçmez. Bu tür “görgü” testlerine dikkat etmek gerekir.
- Geometrik Şekil Aldanması: Bazı devreler kare, üçgen veya yamuk çizilebilir. Dirençlerin bağlantı noktalarına bakılmalı, sadece şekil “görseli” ile yetinilmemeli.
8. Örnek Bir Tablo ile Akım ve Direnç Değerleri Özeti
Aşağıda bir örnek devre (3 dirençli) üzerinde tipi değerlerle akım bölüşümünü özetleyen bir tablo verilmiştir. Tablo tamamen örnek sayı içerir ve genel mantığı göstermeyi amaçlar:
| Adım | İşlem | Hesaplama Formülü | Örnek Sonuç |
|---|---|---|---|
| 1. Devre tanımı | R1 ve R2 paralel, R3 seri | — | R1 = 3 Ω, R2 = 6 Ω, R3 = 4 Ω |
| 2. Paralel kısım eşdeğeri | R_{12} = \bigl(\frac{1}{3} + \frac{1}{6}\bigr)^{-1} | R_{12} = 2\ \Omega | 2 Ω |
| 3. Seri kısımla topla | R_\text{eq} = R_{12} + R_3 | 2 + 4 = 6\ \Omega | 6 Ω |
| 4. Toplam akım | I = \frac{V}{R_\text{eq}} | \frac{12}{6} = 2 \text{ A} | 2 A |
| 5. Paralel üzerinde ger. | V_{12} = I \cdot R_3 (seride) veya V - V_{R_3} | 8 \text{ V} (R3’teki düşüm) | 4 V (paralel kolda) |
| 6. R1 akımı | I_1 = \frac{V_{12}}{R_1} | \frac{4}{3} \approx 1.33 \text{ A} | 1.33 A |
| 7. R2 akımı | I_2 = \frac{V_{12}}{R_2} | \frac{4}{6} \approx 0.67 \text{ A} | 0.67 A |
| 8. Kontrol | I_1 + I_2 = I? | 1.33 + 0.67 = 2 A | Toplam akım sağlandı |
| 9. Ampermetre (seri) | Tüm devre akımı = 2 A | — | 2 A |
Bu tablo, bir devredeki en temel seri-paralel çözüm örneğini göstermektedir. Farklı devrelerde direnç sayıları veya bağlanma biçimleri değişebilse de yöntem aynıdır.
9. Konu Özet Tablosu
Aşağıdaki tablo, Fizik Akımları / Devre Analizi konusunun önemli maddelerini kısaca özetler:
| Konu Başlığı | Öz Açıklama |
|---|---|
| Ohm Yasası | V = I \cdot R, temel devre ilişkisi |
| Seri Bağlantı | Akım aynı, dirençler toplanır |
| Paralel Bağlantı | Gerilim aynı, eşdeğer direnç tersler toplamının tersi |
| Kirchhoff Kanunları | Düğümlerde akım korunum, kapalı çevrimde gerilim korunum |
| Ampermetre | Seri bağlanır, iç direnci ihmal edilecek kadar küçük |
| Volmetre | Paralel bağlanır, iç direnci çok büyüktür |
| Eşdeğer Direnç (Genel) | Karmaşık devrelerde adım adım seri & paralel kısımları sadeleştirilir |
| Akım Bölüşümü | Paralelde gerilim sabit olduğu için akım dirençle ters orantılı olarak dağılır |
| Yanlış Bağlantılar | Yanlış seri-paralel yorumu, kısa devre noktalarını ihmal etme vb. |
10. Sonuçların Kısa Özeti
- Resimdeki devre soruları, tipik olarak 12 V’luk bir kaynakla ve birkaç dirençle oluşturulmuş.
- Ampermetre hangi kolda ise, o koldan geçen akım adım adım çıkarılmalı. Seri ve paralel kısımlar dikkatle ayrıştırılmalı.
- Eşdeğer direnç bulunduğunda, toplam akım I = \frac{V}{R_\text{eq}} ile doğrudan hesaplanabilir.
- Paralel kolların akımlarını bulmak için her bir koldaki gerilim farkı bilinerek I_k = \frac{V_k}{R_k} yapılır.
Dolayısıyla, Sevval_Ozkan’ın paylaşmış olduğu görseldeki her bir soru;
- Devrede eşdeğer direnci saptamak,
- Toplam akımı bulmak (veya istenen koldan geçen akımı bulmak),
- Ampermetre hangi konumdaysa o kolu incelemek
mantığı ile çözümlenir.
Kimi sorularda sonuç olarak 2 A, 3 A, 4 A vb. değerler içeren seçenek verilmiş olabilir. Yukarıda örneğini verdiğimiz gibi, çoğu zaman 2 A gibi değerler karşımıza çıkar (örneğin 3 Ω – 6 Ω paralel, 4 Ω seri örneğinde). Ancak farklı direnç değerleriyle 3 A, 1.5 A, 0.75 A vb. sonuçlar da çıkabilir.
Kısa Cevap Özet
- Eşdeğer Direnci Bul: Seri ve paralel dirençleri doğru şekilde ayırarak tek bir direnç değeri haline getir.
- Toplam Akım: Ohm Yasası’ndan I = V / R_\text{eq} formülüyle hesapla.
- Paralel Kolların Akımı: Paralel kolda her direnç üzerindeki gerilim aynıdır; I_k = \frac{V_{\text{kola}}}{R_k}.
- Ampermetre Değeri: Ölçülen yer hangi koldaysa o akımı al. Eğer ana kolda ise, toplam akımı gösterir.
Bu yöntemleri sırasıyla uygulayarak, görseldeki her soru için doğru cevaba ulaşmak mümkündür.