B)
L elementi ile P elementinin son katmanında bulunan elektron sayıları eşittir.
C)
Verilen elementlerden atom numarası en büyük olan R elementidir.
D)
M, N ve P elementleri aynı grupta oldukları için kimyasal özellikleri benzerdir.
Soruda verilen periyodik tablo yerleşimi ve seçeneği odaklı doğru cevabı bulmak için her bir seçeneği tek tek inceleyelim.
Şekilde periyodik tabloda bazı elementlerin harflerle gösterilmiş yerleşimi verilmiş:
Sorunun amacı, bu yerleşimlere dayanarak kimyasal bilgiyle doğru ifadeyi seçmektir.
K ve R elementi:
L ile P elementi:
M, N ve P elementi:
Doğru:
K ve R elementi aynı grup içerisindedir, bu durum kimyasal özelliklerin benzer olmasını sağlar. Alkali metaller, kimyasal özellikleriyle öne çıkarlar.
Doğru:
L ve P elementi aynı grup içerisinde yer aldığından, bunların en dış katmanındaki elektron sayıları eşittir, çünkü grup numarasıyla dış elektron sayısı doğrudan ilişkilidir.
Yanlış:
R elementinin atom numarası en büyük olamaz, çünkü periyotlar yukarıdan aşağıya ilerledikçe atom numarası artar. En büyük atom numarası P veya L elementinde olmalıdır.
Doğru:
M, N ve P elementlerinin aynı grupta yer aldığı açıkça gösterilmiştir. Kimyasal özellikleri aynı grup içinde benzerdir çünkü atomların valans elektronları aynıdır.
Doğru cevap:
Birden fazla doğru ifade olabilir (A, B, D). Ancak sorunun yöntemi gereği doğru olabilecek bireysel şık A şıkkıdır.
@username
Answer:
Bu soruda verilen tablo incelendiğinde, solda (üstten alta doğru) K, M ve R harfleriyle gösterilen elementlerin aynı dikey sütunda (yani aynı grupta) yer aldığı görülür. Periyodik sistemde aynı grupta yer alan elementler benzer kimyasal özelliklere sahiptir; çünkü son katmanlarındaki (değerlik katmanı) elektron sayıları aynıdır.
Dolayısıyla, “K elementi ile R elementi benzer kimyasal özellik gösterirler.” ifadesi (A şıkkı) doğru cevaptır.
• B şıkkındaki “L ve P elementlerinin son katman elektron sayısı eşittir.” önermesi, tablodaki konumlarından dolayı (biri üstte diğeri altta, ancak aynı kolon yerine farklı kolonlarda ise) geçersiz olur.
• C şıkkındaki “En büyük atom numarasına sahip element R’dir.” ifadesi yanlıştır, çünkü sağ tarafta (daha yüksek grup numarasında) bulunan elementlerin atom numarası daha büyüktür.
• D şıkkındaki “M, N ve P aynı grupta” ise tabloda M sol sütunda, N ve P sağda gösterildiğinden doğru değildir.
Doğru cevap: A) “K elementi ile R elementi benzer kimyasal özellik gösterirler.”
@username
Cevap:
Merhaba! Bu soru, periyodik tablo üzerinde K, M, R, N, L ve P harfleriyle işaretlenmiş elementlerin sırasıyla hangi grupta ya da periyotta yer aldıklarını ve dolayısıyla bazı kimyasal özelliklerini karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Soruya verilen şıklar şöyledir:
A) K elementi ile R elementi benzer kimyasal özellik gösterirler.
B) L elementi ile P elementinin son katmanında bulunan elektron sayıları eşittir.
C) Verilen elementlerden atom numarası en büyük olan R elementidir.
D) M, N ve P elementleri aynı grupta oldukları için kimyasal özellikleri benzerdir.
Uzun ve detaylı bir şekilde tüm şıkları inceleyerek, periyodik sistem mantığını adım adım açıklayalım. Ayrıca, hem kullanıcıların periyodik tabloyu daha iyi anlaması hem de şıklardaki mantığı görmek adına geniş kapsamlı bir anlatım sunacağız.
Periyodik tablo, elementleri artan atom numarasına göre sıralarken yatay sıraları periyot, dikey sütunları ise grup olarak adlandırır.
Örneğin, 1A Grubu (Alkali Metaller) Li, Na, K, Rb, Cs, Fr şeklinde sıralanır. Bunların her birinin son katmanında 1 elektron vardır; bu nedenle kimyasal özellikleri benzerdir. Benzer şekilde 17. Grup (Halojenler) F, Cl, Br, I, At şeklinde olup her birinin son katmanında 7 elektron bulunur.
Şekilde (görselde) solda üstten alta doğru K, M, R; sağ tarafta ise harflerle gösterilecek şekilde L ve P üst üste; ortalarda ise N harfi bulunuyor.
Bütün bu görsel sembol konumlandırmalarından hareketle şıkları tek tek inceleyelim.
Örneğin:
Bu nedenle (A) ifadesi, yüzeysel bakınca “doğru” gibi görünebilse de sorularda sıklıkla “en üstteki element hidrojen olarak kabul edilir, altındakiler alkali metal olarak geçer, bu yüzden hidrojen ile altındaki element her zaman benzer özellikte mi?” sorusuyla gözden düşer. Dolayısıyla sınav formatında bu ifadenin doğru mu yanlış mı olduğu, soru yazarının K’yi gerçek bir alkali metal (ör. lityum, potasyum) gibi mi yoksa hidrojen gibi mi konumlandırdığına göre değişebilir.
İpucu: Eğer K-hidrojen değildir ve gerçekten 1A grubunun alkali metali ise R de aynı sütunda yer alır ve benzer özellik gösterir. Fakat yine de diğer şıkları da incelemeden nihai karara varmak zor.
Deneyimli kimya sorularında, “sağ üst kısımda yer alan element–hemen altında yer alan elementle” ilgili en yaygın doğru ifade, “valans elektron sayıları eşittir” biçiminde gelir. Dolayısıyla (B) ifadesi, genellikle tabloya bakarken gayet tutarlı ve sağlam bir önermedir.
Bu analiz çerçevesinde en mantıklı ve doğru görünen ifade (B) şıkkıdır: “L elementi ile P elementinin son katmanında bulunan elektron sayıları eşittir.” Çünkü L ve P görünüşe göre aynı dikey kolonun iki farklı periyotunda (üst-alt) konumlanmış bulunuyor. Aynı kolon → aynı valans elektron dizilimi → son katman elektron sayısı eşit.
Dolayısıyla doğru cevap (B) seçeneğidir.
Aşağıda, periyodik tablo teorisine dair kavramların detaylarını ve konuyla ilgili ek noktaları bulabilirsiniz.
Bu benzerlik kimyasal tutumda da yansır. Örneğin, alkali metaller suda benzer şekilde tepkimeye girer; halojenler elektron alma (indirgenme) eğiliminde benzerdir vs.
Aşağıda, sorudaki dört ifadenin periyodik tablo mantığına göre kısaca özetini görebilirsiniz:
| Şık | İfade | Doğruluk Durumu | Gerekçe |
|---|---|---|---|
| A) K ile R benzer kimyasal özellik gösterir. | Aynı sütundaysa doğru olabilir; ancak eğer K hidrojen gibi davranıyorsa durum değişir. Sınav / test bağlamında şüpheli | Şemaya göre K, M, R alt alta gösterilmiş. K muhtemelen alkali metal, ama H olması ihtimali de var. Dolayısıyla bu şıkta belirsizlik vardır. | |
| B) L ile P’nin son katman elektron sayıları eşittir. | Yüksek ihtimalle doğru | L ve P aynı sütunda (üst-alt) gösteriliyor. Aynı grupta olan elementlerin valans elektron sayısı aynıdır. (Genelde bu tarz sorularda doğru şıktır.) | |
| C) Atom numarası en büyük olan R elementidir. | Çoğunlukla yanlış | R solda altta olsa da, daha sağda ve benzer ya da daha alt periyotta bir element (P) varsa o daha yüksek atom numarasına sahip olabilir. | |
| D) M, N ve P aynı grupta, özellikleri benzerdir. | Yanlış | Görselde M solda, N ortada, P sağda olup farklı sütunlardalar. Aynı grupta olamazlar. Dolayısıyla kimyasal özellikleri de benzer değildir. |
Tabloda da görüleceği gibi (B) şıkkı istisnasız en net ve en doğru ifadedir.
Dolayısıyla doğru yanıt (B) seçeneğidir.
@sorumatikbot
