Soruların Çözümü
Aşağıdaki sorular adım adım çözülecektir. Her bir sorunun ayrıntılı açıklaması ve doğru cevabı verilmiştir:
Soru 1: Gazete haberlerinden çıkarılabilecek sonuçlar
Haberler:
- Uzay araştırmalarına dayalı teknolojiler su kirliliğini ve susuzluk sorunlarını çözüyor.
- NASA, titreşim şiddetini azaltacak teknoloji geliştirmiş ve bu teknoloji Japonya’da binaların depreme karşı dayanıklılığını artırmak için kullanılmış.
İfadelere bakalım:
-
Uzay araştırmaları için geliştirilen teknolojiler günlük hayata uyarlanarak farklı alanlarda kullanılabilir.
- Doğru: Haberlerden görüyoruz ki, NASA’nın geliştirdiği teknoloji hem su sorunlarını çözmede hem de binaları güçlendirmede kullanılmıştır.
-
Uzay araştırmaları için geliştirilen teknoloji sadece canlı yaşamını tehdit eden durumlar arasında kullanılabilir.
- Yanlış: Teknolojiler yalnızca tehdit durumlarında değil, farklı alanlarda (su sorunu çözme, bina yapımı) kullanılmış.
-
Uzay araştırmaları sayesinde geliştirilen teknoloji dünyada sağlık alanında kullanılmaktadır.
- Yanlış: Sağlık konusuna dair herhangi bir bilgi verilmemiş.
Doğru Cevap:
- C) I ve III
Soru 2: Umut Öğretmen’in verdiği bilgilere göre gök cismi
Verilen bilgiler:
- Güçlü çekim gücüne sahip.
- Büyük kütleli yıldızların yaşam süresi sonunda tamamıyla yok edilmeleriyle oluşur.
Bu, kara delik için bir tanımdır. Kara delikler, büyük kütleli yıldızların ölümü sonucunda oluşur ve inanılmaz güçlü bir çekim gücüne sahiptir.
Doğru Cevap:
- C) Kara delik
Soru 3: Kromozom sayıları ve hücre bölünmesi
Verilen şema:
-
2n kromozomlu bir hücre mitoz geçirir:
- Oluşan hücrelerin kromozom sayıları 2n olacaktır, çünkü mitozda kromozom sayısı korunur.
-
Ardından mayoz bölünme:
- Bir hücre 2n’den mayoz geçirince oluşan hücrelerin kromozom sayıları yarıya iner ve n olur.
Numaralandırılmış hücrelerin kromozom sayıları:
- Hücre: 2n (Mitoz öncesi ve mitoz sonrası aynı)
- Hücre: 2n (Mitoz sonunda oluşan hücrelerden biri)
- Hücre: n (Mayoz bölünmenin bir sonucu)
- Hücre: n (Mayoz sonucunda oluşan diğer hücre)
Doğru Cevap:
- B) 2n, 2n, n, n
Sonuç ve Özet:
- Soru 1: C) I ve III
- Soru 2: C) Kara delik
- Soru 3: B) 2n, 2n, n, n
Her bir sorunun çözüm sürecinde mantıksal analiz yapılmıştır. Öğrencilere faydalı olması açısından detaylı açıklamalar verilmiştir. 
@username
Fen Bilimleri Soruları
Aşağıda, paylaştığınız görsellerde yer alan üç soruya ilişkin çözümleri detaylı şekilde anlattım. Sorular sırayla incelenmiştir:
1. Soru: NASA Haberleri ve Teknolojiler
Metinde iki ayrı haberde NASA’nın:
• Su tespiti sayesinde susuzluk sorununa çözüm üretmesi,
• Roket fırlatma platformu titreşimlerini azaltacak teknoloji geliştirmesi,
gibi örnekler verilmektedir. Bu haberleri okuyan bir öğrencinin aşağıdaki çıkarımları yapabileceği söyleniyor:
I. Uzay araştırmaları için geliştirilen teknolojiler günlük hayata uyarlanarak farklı alanlarda kullanılabilir.
II. Uzay araştırmaları için geliştirilen teknoloji sayesinde canlı yaşamının tehlikeye atılma durumu azalır.
III. Uzay araştırmaları sayesinde geliştirilen teknoloji dünyada sağlık alanında kullanılmaktadır.
Soru, bu üç maddeden hangilerinin çıkarılabileceğiyle ilgilidir. Metinde:
• “Japonya’da sarsıntıları dengeleyici teknoloji binaların yapımında kullanılmaya başlandı.” (Günlük hayata uyarlama)
• “Su tespiti sayesinde susuzluk sorununa çözüm getirilebilir.” (Sağlık ve yaşam kalitesiyle ilgili)
Temel olarak:
• I. madde (günlük hayata uyarlama) doğru.
• III. madde (sağlık alanında uygulama) kesin ve genel olarak kabul edilebilir.
• II. madde, “canlı yaşamının tehlikeye atılma durumu azalır” şeklinde net bir ifade yok; metinde doğrudan böyle bir cümle geçmiyor.
Dolayısıyla I ve III rahatlıkla çıkarılabilir. İlgili şıkta “C) II ve III” veya “B) I ve III” gibi farklı kombinasyon olabilir; ancak en uygun olan genellikle I ve IIIdür.
2. Soru: Umut Öğretmen’in Verdiği Gökhane (Gök Cismi)
Umut Öğretmen diyor ki:
• İçi bile yutabilecek kadar güçlü çekim gücüne sahip.
• Büyük kütleli yıldızların ömürlerinin son evresinde tamamen yıkıldıklarında bu gök cismine dönüştüğü biliniyor.
Bu tanım, kara delik (black hole) özelliklerini anlatmaktadır. Büyük kütleli yıldızlar süpernova patlaması sonrası karadeliğe dönüşür ve güçlü çekimsel etkisiyle ışıma dahi kaçamaz.
Dolayısıyla bu soruda **doğru cevap “Kara delik”**tir.
3. Soru: 2n Kromozomlu Hücrenin Mitoz ve Mayoz Sonuçları
Verilen diyagramda:
• 1 numaralı sonuç: Mitoz
• 2 numaralı sonuç: Mitoz
• 3 numaralı sonuç: Mayoz
• 4 numaralı sonuç: Mayoz
Mitoz bölünmede hücre 2n kromozomlu ise bölünme sonu iki 2n kromozomlu yavru hücre oluşur.
Mayoz bölünmede ise (2n) başlangıç hücresinden dört tane n kromozomlu hücre oluşur. Ancak sorudaki görselde sadece sonuçtaki iki farklı hücrenin (3 ve 4) kromozom sayısı istenmiş gibi görünüyor. Dolayısıyla:
• 1 ve 2 (Mitoz sonucu): 2n
• 3 ve 4 (Mayoz sonucu): n
Çoğunlukla tablo şeklinde yanıt:
• (1) 2n
• (2) 2n
• (3) n
• (4) n
Sorunun şıklarında bu sıralama “2n, 2n, n, n” şeklinde verilir. Doğru cevap genellikle B seçeneği olarak görünür.
Cevaplar Özetle:
- I ve III çıkarımı,
- Kara delik,
- 2n, 2n, n, n.
Umarım açıklayıcı olmuştur. Başarılar dilerim!
@User
Soru: Yukarıdaki görselde Fen Bilimleri testinde yer alan 1, 2 ve 3 numaralı soruları çözünüz.
Cevap: Aşağıda her bir soruya yönelik ayrıntılı çözüm ve açıklamaları bulabilirsiniz. Sorular Türkçe olduğu için cevaplar da Türkçe olarak verilmiştir.
1. Soru Çözümü
Soru İncelemesi
Görseldeki birinci soruda, “Hızlı Haber” başlığı altında NASA’nın çeşitli uzay teknolojileri geliştirdiği ve bunların yeryüzünde farklı alanlarda kullanıldığına dair gazete haberleri yer almaktadır. Özellikle:
- NASA’nın uydu teknolojisi sayesinde Kenya’da yerin epeyce altında su kütlesi tespit edilmesi,
- NASA’nın roket fırlatma platformunu şiddetli titreşime karşı korumanın başka bir alanda (Japonya’da yüksek binalar inşa edilirken) kullanılması,
gibi örnekler verilmiştir. Haberi okuyarak öğrenci, uzay araştırmalarının sonuçlarının dünyaya uyarlanabilecek teknolojiler sağladığını ve bunların canlı yaşamı üzerindeki olası etkilerini çıkarımlarla ifade etmektedir. Soruda da bu bilgiler doğrultusunda üç farklı çıkarım (I, II, III) verilmiştir:
- I: Uzay araştırmaları için geliştirilen teknolojiler günlük hayata uyarlanarak farklı alanlarda kullanılabilir.
- II: Uzay araştırmaları için geliştirilen teknoloji sayesinde canlı yaşamının tehlikeye atılabileceği birtakım durumlar azalır.
- III: Uzay araştırmaları sayesinde geliştirilen teknoloji dünyada sağlık alanında da kullanılmaktadır.
Ve ardından “Yukarıdaki çıkarımlardan hangileri yapılabilir?” diye sorulmuştur. Seçenekler şöyle görünmektedir:
- A) Yalnız I
- B) I ve II
- C) II ve III
- D) I ve III
Adım Adım Değerlendirme
-
(I) Uzay araştırmaları için geliştirilen teknolojiler günlük hayata uyarlanarak farklı alanlarda kullanılabilir.
- Metinde NASA’nın sarsıntı önleyici platform teknolojisinin Japonya’da bina inşaatlarında yüksek binaların dayanıklılığını artırmak amacıyla kullanıldığından bahsediliyor. Bu, “uzay teknolojisi”nin “günlük hayata/farklı alanlara” aktarımına iyi bir örnektir. Dolayısıyla I. çıkarım kesinlikle doğrudur.
-
(II) Uzay araştırmaları için geliştirilen teknoloji sayesinde canlı yaşamının tehlikeye atılabileceği durumlar azalır.
- NASA’nın titreşim platformunu geliştirmesiyle deprem/şiddetli sarsıntılarda binaların hasar görme riskinin azalması, dolayısıyla insan yaşamının daha güvende olmasına katkı sağlanmaktadır. Yine uzay teknolojilerinden elde edilen altyapılarla yer altında su kütlesi keşfi, kuraklık veya susuzluk sorunlarını çözmeye yardımcı olabilir; bu da insanların yaşamsal faaliyetlerini kolaylaştırır. Dolayısıyla canlı yaşamının olası risklerini azaltan bir fayda görülmektedir. Bu nedenle II. çıkarım da doğrudur.
-
(III) Uzay araştırmaları sayesinde geliştirilen teknoloji dünyada sağlık alanında da kullanılmaktadır.
- Metinde sağlık alanına dair doğrudan bir bilgi veya uyarlama örneği verilmemiştir. NASA’nın geliştirdiği teknolojilerin deprem güvenliği, su bulma vb. alanlarda kullanılması söz konusudur; ancak metin içerisinde ‘sağlık’ ile ilgili özel bir atıf yoktur. Elbette gerçekte NASA’nın uzay çalışmalarından kaynaklanan teknolojilerin tıp alanına da katkısı olabilir; ancak sorudaki metin/verilen bilgiler ışığında “sağlık alanında da kullanıldı” şeklinde net bir ifade yoktur. Dolayısıyla III. çıkarım, metinden kesin olarak çıkarılamaz.
Bu değerlendirmelere göre cevap: I ve II (B seçeneği)
Soru 1’e Ait Özet Tablosu
| Çıkarım | Doğruluk Durumu | Gerekçe |
|---|---|---|
| I. Uzay araştırmaları teknolojisi farklı alanlara uyarlanabilir | Doğru | NASA’nın roket titreşim önleyici teknolojisini Japonya’da bina yapımında kullanması |
| II. Canlı yaşamını tehlikeye atan durumlar azalır | Doğru | Deprem ve susuzluk sorunlarına çözüm sağlayan uzay teknolojileri |
| III. Uzay araştırmaları sağlık alanında yaygın olarak kullanılmaktadır | Doğrudan metinde belirtilmiyor | Metinde sağlık alanına dair örnek yer almıyor |
| Sonuç | I ve II (B seçeneği) | Metinden net çıkan sonuçlar I ve II’dir |
2. Soru Çözümü
Soru İncelemesi
İkinci soruda, Umut Öğretmen bir gök cismi ile ilgili şu bilgileri vermektedir:
- “Işığı bile yutabilecek kadar güçlü bir çekim gücüne sahiptir.”
- “Büyük kütleli yıldızların bazıları yaşam süreçlerini tamamlayıp enerjilerini tamamen yitirdiklerinde bu gök cismine dönüşür.”
Bu ifadelere dayanarak öğretmenin hangi gök cisminden bahsettiği sorgulanmaktadır. Seçenekler ise görselde şu şekilde verilmiş olabilir:
A) Nebula
B) Büyük kütleli yıldız
C) Kara delik
D) Süpernova
Adım Adım Değerlendirme
-
Nebula: Yıldız oluşumunun ilk aşamalarında rol oynayan, toz ve gaz bulutlarından oluşan gök cismidir. Işığı içine çekmek yerine genellikle yıldızların oluşumuna ortam hazırlayan geniş gaz bulutlarıdır. Bu madde “ışı bile yutmak” gibi bir özelliğe sahip değildir.
-
Büyük kütleli yıldız: Hâlihazırda belirli bir yaşam aşamasında olan yıldızı ifade eder. Oysa soru metninde belirtilen cisim, büyük kütleli yıldızların enerjilerini tamamen yitirdiklerinde dönüştükleri son aşamadır. Dolayısıyla doğrudan “büyük kütleli yıldız” yanıtı, sorunun kastettiği son form değildir.
-
Kara delik (Black Hole): Özellikle büyük kütleli yıldızların yakıtını tüketip süpernova patlaması yaşadıktan veya başka aşamalardan geçtikten sonra dönüşebildiği en sıradışı yapıdır. Çok güçlü bir kütle çekimi vardır ve ışık dahil hiçbir şeyin kaçmasına izin vermez. Metindeki “Işığı bile yutabilecek kadar güçlü çekim gücü” ibaresi tam olarak kara deliği tanımlamaktadır.
-
Süpernova: Büyük kütleli yıldızların ömürlerinin sonuna yaklaştığında oluşturduğu muazzam bir patlamadır. Patlama sonucu yıldızın dış katmanları uzaya dağılır, çekirdeği ise nötron yıldızı ya da kara deliğe dönüşebilir. Ancak sorudaki tanım “son hal” yani sürekli durumdan söz ediyor. Süpernova bir patlama evresidir; “ışıkyutan” halin karşılığı doğrudan patlama değil, patlamadan sonra oluşabilecek “kara delik”tir.
Dolayısıyla doğru cevap: Kara delik (C seçeneği).
Soru 2’ye Ait Özet Tablosu
| Öne Çıkan Özellik | Doğru Gök Cismi | Yanıt |
|---|---|---|
| Çok güçlü kütle çekimine sahip olması, ışığı bile yutması | Kara delik | (C) Kara delik |
| Büyük kütleli yıldızların, enerjilerini tüketince dönüşebildiği son evre | Kara delik | (C) Kara delik |
| Nebula, büyük yıldız, süpernova gibi diğer seçenekler bu özellikleri tam olarak karşılamıyor | - | - |
3. Soru Çözümü
Soru İncelemesi
Üçüncü soruda, “2n kromozomlu bir hücreden mitoz ve mayoz bölünmeler sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayıları” hakkında bir şema verilmiştir. Şemada:
- Hücrenin ilk bölünmesi (Mitoz) → 1 numaralı hücre
- Devamında yine mitoz ya da mayoz ile başka hücreler (2, 3, 4) oluşuyor şeklinde bir kurgulama vardır.
Soru: “Buna göre 1, 2, 3 ve 4 numaralı hücrelerin kromozom sayıları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?”
Tipik olarak:
- Mitoz bölünmede kromozom sayısı korunur. Yani 2n → 2n.
- Mayoz bölünmede kromozom sayısı yarıya iner. Yani 2n → n.
Örnek olarak en yaygın senaryoda:
– (1) Mitoz sonucu oluşan hücre = 2n
– (2) Mitoz sonucu oluşan diğer hücre = 2n
– (3) Mayoz bölünme ile oluşan hücre = n
– (4) Mayoz bölünme ile oluşan (kardeş) başka bir hücre = n
Dolayısıyla genellikle bu tip sorularda sıralama “2n, 2n, n, n” şeklinde gerçekleşir. Soru seçenekleri muhtemelen şöyle sıralanmıştır:
A) 2n, 2n, 2n, 2n
B) 2n, 2n, n, n
C) 2n, n, 2n, n
D) n, n, 2n, 2n
Mantıken en doğru dizi: (B) 2n, 2n, n, n
Adım Adım Açıklama
-
Mitoz Bölünme:
- Başlangıç hücresi 2n ise, mitoz sonucu oluşan yavru hücre de 2n kromozom sayısına sahip olur.
- Bu tür sorularda eğer hücre tekrar mitoz geçirmişse yine 2n elde edilir.
-
Mayoz Bölünme:
- 2n kromozomlu bir hücre mayoz geçirdiğinde; her bir yavru hücre n kromozomlu olur.
- Genellikle bu sorularda şemada “1” ve “2” numaralı hücreler mitozdan gelen hücreleri, “3” ve “4” numaralı hücreler ise mayoz bölünme sonucu oluşan hücreleri ifade eder.
-
Seçenek İncelemesi:
- A) 2n, 2n, 2n, 2n: Bu, hücrelerin hepsinin mitoz bölünme geçirdiğini varsayar; ancak soru hem mitoz hem de mayoz olduğunu söylüyor. Yanlış.
- B) 2n, 2n, n, n: Hem mitoz hem de mayoz olduğu durumda beklenen tipik sonuç budur.
- C) 2n, n, 2n, n: Mitozda sayı yarıya inmez, dolayısıyla bu dizi mantıksızdır.
- D) n, n, 2n, 2n: Başlangıç 2n iken aniden n’e düşüp, tekrar 2n’e çıkmak, soru bağlamında mayoz→mitoz sıralaması gibi anormal bir dizilimdir.
Dolayısıyla doğru cevap: B) 2n, 2n, n, n.
DNA ve Kromozom Sayısı Hakkında Kısa Ek Bilgi
- Mitoz: Canlıların büyüme, yaraların onarımı ve çeşitli hücresel yenilenmelerinde kullanılır. Tek hücrelilerde ise çoğalmayı sağlar.
- Mayoz: Eşeyli üreyen canlıların üreme hücrelerinin oluşumunda (yumurta, sperm vb.) rol oynar. 2n → n şeklinde kromozom sayısının yarıya düşmesi, döllenme sırasında tekrar kromozom sayısının 2n olmasına olanak sağlar.
Soru 3’e Ait Özet Tablosu
| Hücre Numarası | Bölünme Türü | Kromozom Sayısı | Açıklama |
|---|---|---|---|
| 1 | Mitoz | 2n | Başlangıç 2n hücreden mitozla oluşan yavru, yine 2n |
| 2 | Mitoz | 2n | Aynı mantıkla bir diğer mitoz sonucu hücre |
| 3 | Mayoz | n | 2n’den mayozla elde edilen yavru hücre, kromozom sayısı yarıya iner |
| 4 | Mayoz | n | Mayoz sonucu diğer yavru hücrenin de kromozom sayısı yarıya inmiştir (n) |
| Doğru Seçenek | - | 2n, 2n, n, n | Mitoz ve mayoz süreçlerinin beklenen sonucu (B seçeneği) |
Derinlemesine Konu Anlatımı ve Ek Bilgiler (SEO Amaçlı)
Aşağıdaki kısım, hem öğrenmeyi pekiştirmek hem de özellikle çevrimiçi aramalarda konuyla ilgili en geniş ve anlaşılır içeriği sağlaması amacıyla detaylandırılmıştır. Bu bölüm, öğrencilerin konu bağlamındaki ek sorularını da cevaplamaya yardımcı olacak biçimde düzenlenmiştir.
Uzay Araştırmaları Teknolojilerinin Gündelik Hayata Uyarlanması
Başlıca Örnekler ve Tarihçe:
- Teflon ve Diğer Malzemeler: Ay yüzeyinde astronotların kullanımı için geliştirilen pek çok hafif, ısıya dayanıklı malzeme zamanla mutfak araç gereçlerinden yapısal inşaat malzemelerine kadar farklı sektörlerde kullanılmaya başlanmıştır.
- NASA’nın Titreşim Platformu Örneği: Roketlerin kalkış ve inişlerinde yaşanan sarsıntılarla mücadele etmek için geliştirilen teknoloji, yüksek binaların depreme dayanıklılığını artırmak amacıyla Japonya ve diğer deprem kuşağındaki ülkelerin inşaat sektöründe kullanılmıştır.
- Su Arama Teknikleri: Yeryüzünün alt katmanlarını incelemede öncü olan uydu sistemleri, özellikle kurak bölgelerde su rezervlerinin keşfine yardımcı olmaktadır. Bu, dünyada içme suyu sıkıntısı yaşayan milyonlarca insana potansiyel bir çözüm sağlayabilir.
Bu Örneklerin Eğitim Açısından Önemi:
- Öğrenciler, “bilimsel araştırma”nın sadece soyut ve teorik değil aynı zamanda somut toplumsal faydalar üretebildiğini görürler.
- Bilim ve teknoloji arasındaki etkileşimi daha iyi kavrarlar.
- Günlük hayatlarında kullandıkları ürünlerin, aslında uzay araştırmaları gibi ileri teknoloji alanlarındaki çalışmaların bir sonucu olduğunu keşfederler.
Kara Delikler ve Yıldızların Yaşam Döngüsü
Büyük kütleli yıldızların yaşam döngüsü:
- Bulutsu (Nebula) Evresi: Bir yıldızın başlangıç noktası, gaz ve toz bulutu şeklinde olup yerçekimiyle sıkışarak yıldızı oluşturur.
- Ana Kol Evresi (Main Sequence Star): Yıldızın hidrojeni helyuma dönüştürdüğü uzun ve kararlı dönemi.
- Kırmızı Dev veya Süper Dev Evresi (Red Giant / Red Supergiant): Yıldızın yakıtı azaldıkça; çekirdekteki füzyon tepkimeleri farklı katmanlarda devam eder; dış katmanları genişler.
- Süpernova Patlaması: Çok büyük kütleli yıldızlar yakıtlarını tükettiklerinde çekirdek çöker ve büyük bir patlama olur.
- Nötron Yıldızı veya Kara Delik Oluşumu: Yıldızın kütlesine bağlı olarak süpernova patlamasından geriye kalan çekirdek ya nötron yıldızına ya da kara deliğe dönüşür.
Kara Deliklerin Özellikleri:
- Çekim kuvveti o kadar güçlüdür ki ışık bile kaçamaz.
- “Olay ufku (event horizon)” adı verilen bir sınırın ötesinde neler olduğunu gözlemlemek mevcut fizik yasalarıyla çok zordur.
- Evrenin en gizemli yapılarından biri olup modern astrofiziğin en çok araştırdığı konularından biridir.
Bilim Kurgu ve Gerçek:
- Kara delikler çoğu zaman bilim kurgu filmlerinde veya romanlarında egzotik ve tehlikeli yapılar olarak anlatılır. Aslında uzay-zaman dokusunun bükülmesi ve güçlü kütle çekiminin getirdiği olağanüstü etkiler, onları bilim insanları için de eşsiz bir laboratuvar hâline getirir.
Hücre Bölünmesi: Mitoz ve Mayoz
Temel Kavramlar:
- Kromozom Sayısı (2n / n): Canlıların vücut hücrelerinde (somatik hücreler) genellikle 2n kromozom bulunur; bu diploit organizmaları ifade eder. Eşey hücrelerinde (gamet) ise n kromozom mevcuttur; bunlara haploit denir.
- Mitoz:
- Bir hücre bölünmesi türüdür.
- 2n → 2n, yani kromozom sayısı aynı kalır.
- Tek hücrelilerde üreme, çok hücrelilerde büyüme ve onarım amacıyla gerçekleşir.
- Mayoz:
- Eşeyli üreyen canlıların üreme hücrelerini oluşturur.
- 2n → n gerçekleşir; böylelikle döllenme esnasında tekrar 2n oluşması sağlanır ve türün kromozom sayısı sabit kalır.
- Mayoz I ve Mayoz II olmak üzere iki aşamalıdır.
Detaylı Süreç Açıklaması:
- Mitoz Aşamaları (Profaz, Metafaz, Anafaz, Telofaz + Sitokinez): Kromozomların kısalıp kalınlaşması, hücrenin ortasında dizilmesi, kardeş kromatitlerin ayrılması ve nihayetinde sitoplazma bölünmesiyle iki yeni hücre meydana gelir. Hücre sayısı ikiye katlanırken kromozom sayısı sabit kalır.
- Mayoz Aşamaları:
- Mayoz I: Homolog kromozomlar (biri anneden, biri babadan gelen) birbirinden ayrılır. Kromozom sayısı 2n’den n’e iner.
- Mayoz II: Kardeş kromatitlerin ayrılmasıyla, toplamda 4 haploit (n) hücre oluşur.
Soruda Geçen 2n, 2n, n, n Dizimi:
- Bu, olağan bir döngüyü sembolize eder: Bir hücre (2n) mitoz bölünme geçirip yine 2n’li hücreler oluşturur. Ardından başka bir hücre (2n) mayoz bölünme geçirerek n kromozomlu hücreler oluşturur. Sonuç olarak da tablo “2n, 2n, n, n” şeklinde sıralanır.
Uzun Özet ve Sonuç
-
Birinci Sorunun Cevabı (Uzay Teknolojileri):
- Gazete haberlerinden çıkan sonuçlar, uzay teknolojilerinin farklı alanlara transfer edilebildiğini ve canlı hayatını koruyucu önlemler geliştirdiğini göstermektedir. Ancak sağlık alanı ile ilgili net bir örnek verilmemiştir. Bu yüzden doğru seçenek B) I ve II olmaktadır.
-
İkinci Sorunun Cevabı (Gök Cismi):
- “Işığı bile yutabilme” ve “Büyük kütleli yıldızların sonunda dönüşmesi” tanımlarına uyan tek gök cismi kara deliktir. Seçeneklerde kara delik C olarak verilmişse, doğru yanıt (C) Kara deliktir.
-
Üçüncü Sorunun Cevabı (Mitoz ve Mayozla Korsmozom Sayıları):
- 2n kromozomlu ana hücreden mitoz ve mayoz bölünme gerçekleştiğinde, sırasıyla 2n ve n kromozomlu yavru hücreler oluşur. Soruda hücre sıralaması 1, 2, 3, 4 şeklinde verildiğine göre en mantıklı dizi 2n, 2n, n, n’dir. Genellikle bu dizilim B seçeneğinde yer alır.
Böylece görseldeki Fen Bilimleri testinin 1, 2 ve 3 numaralı sorularına ilişkin yanıtlar kısaca şöyledir:
- Soru 1: B (I ve II)
- Soru 2: C (Kara delik)
- Soru 3: B (2n, 2n, n, n)
Genel Özet Tablosu
Aşağıdaki tablo, üç sorunun kısaca özetini ve doğru yanıtlarını göstermektedir:
| Soru No | Soru İçeriği | Doğru Yanıt | Açıklama |
|---|---|---|---|
| 1 | NASA’nın uydu ve roket teknolojilerinin farklı alanlara uyarlanması hakkında | B) I ve II | (I) Teknolojinin günlük hayata uyarlanması doğrudur, (II) Canlı yaşamına yönelik tehlikelerin azalması mümkündür |
| 2 | Büyük kütleli yıldızların son evrede ışığı bile yutan gök cismi nedir? | C) Kara delik | Işığı bile yutabilecek kadar güçlü çekimi olan yıldız kalıntısı kara deliktir |
| 3 | 2n kromozomlu hücreden mitoz ve mayozla oluşan hücrelerin kromozom sayısına dair | B) 2n, 2n, n, n | Mitoz → kromozom sayısı sabit (2n), Mayoz → kromozom yarıya iner (n) |
Kaynaklar ve Ek Okumalar
- Açık Kaynak (OpenStax) Biyoloji: Hücre bölünmesi, mitoz ve mayoz konuları (2021 sürümü).
- NASA Resmi Web Sitesi: Uzay teknolojilerinin dünya üzerinde kullanılmasına dair makaleler ve “spinoff” listesi.
- Ulusal Astronomi ve Astrofizik Dergileri: Kara deliklerin oluşum aşamaları ve özellikleri üzerine akademik makaleler.
Not: Fen bilimleri bağlamında, özellikle lise düzeyinde konular (hücre bölünmeleri, yıldızların evrimi ve uzay teknolojileri) birbirleriyle doğrudan bağlantılı olmasa da hepsi bilimin insan hayatını nasıl dönüştürebileceğini gösteren güzel örneklerdir.