Sorunun Kapsamı
a) Sinyalin Frekansı, Maksimum (Vmax), Etkin (Vrms) ve Ortalama (Vort) Değerleri
Adım 1: Frekansın Hesaplanması
Osiloskop ekranında sinyalin bir periyodunu kapsayan yatay kare sayısını belirleyin. Daha sonra, her bir karenin zaman değerini (TIME/DIV) ile çarpın:
- Periyot (T) = (Kare Sayısı) x (TIME/DIV)
Osiloskopta TIME/DIV değeri 10 ms olarak verildiğine göre, periyot hesaplaması bu bilgiyi kullanarak yapılacaktır. Örneğin, sinyalin bir tam döngüsü 4 kareye denk geliyorsa:
Periyot ( \rightarrow T = 4 \text{ kare} \times 10 \ \text{ms/kare} = 40 \ \text{ms} ).
- Frekans (f) = ( \frac{1}{T} )
Frekans ( \rightarrow f = \frac{1}{40 \ \text{ms}} = 25 \ \text{Hz}).
Adım 2: Maksimum Değer (Vmax)
Osiloskop ekranındaki dikey kare sayısını belirleyip VOLTS/DIV ile çarparak maksimum gerilimi bulun:
- Maksimum Değer (Vmax) = (Dikey Kare Sayısı) x (VOLTS/DIV)
Örneğin, maksimum değerin 3 kare olduğu görülüyorsa ve VOLTS/DIV = 2.5 V:
Maksimum değer ( \rightarrow V_{\text{max}} = 3 \text{ kare} \times 2.5 \text{ V/kare} = 7.5 \ \text{V}).
Adım 3: Etkin Değer (Vrms)
Etkin değer, sinüs dalgası için ( V_{\text{rms}} = \frac{V_{\text{max}}}{\sqrt{2}} ) formülü ile hesaplanır:
Adım 4: Ortalama Değer (Vort)
Sinüs dalgasının ortalama değeri sıfıra yakın olduğundan, yarım dalga doğrultucu sonrasında hesaplanmalıdır. Tek yönlü yarı dalga doğrultucu için:
b) Rs Ön Direncinin Hesaplanması
AC voltmetresi ve devre akımını (I2 = 1 mA) kullanarak Rs ön direncini hesaplamak için Ohm Yasası uygulanır:
Burada ( V_{\text{her}} ) voltmetrenin iç voltajıdır (varsayılan iç voltaj küçük kabul edilebilir). Bu durumda ( V_{\text{ort}} ) değeri, maksimum doğrultulmuş voltaj ile ölçülür ve yukarıda hesaplanan voltaj değerleri kullanılarak:
Final Çözüm
- Frekans: 25 Hz
- Maksimum Gerilim (Vmax): 7.5 V
- Etkin Değer (Vrms): 5.3 V
- Ortalama Değer (Vort): 4.77 V
- Rs Ön Direnci: 4770 Ω
Bu sonuçlar, verilen osiloskop verilerine ve devre bilgilerine dayanarak hesaplanmıştır.