Açısal İvmeyi Belirleme: Kayma Olmaksızın Dönme
Verilen problemi çözerek, tekerleğin açısal ivmesini belirlememiz gerekiyor. Öncelikle, verilen bilgileri özetleyelim:
- Tekerlek Kütlesi (m): 30 kg
- Kütle Merkezi: G noktası
- Eylemsizlik Yarıçapı (k_G): 0.15 m
- Çapı ve Yarıçapı (r): 0.25 m (tekerleği çevreleyen dış çap)
- Başlangıç açısal hızı ((\omega_0)): 0, çünkü tekerlek başlangıçta hareketsiz.
Başlangıçta hareketsiz olan bir tekerlek kayma olmadan serbest bırakıldığında, dönme dinamiği açısından iki önemli bileşeni göz önünde bulundurmalıyız: Dönme ivmesi ve açısal ivme. Buradaki problem, eylemsizlik momentine (dönme eylemsizliği) ve dönme dinamiği prensiplerine dayanır.
Eylemsizlik Momenti Hesaplama
Tekerleğin eylemsizlik momenti, I_G şu formülle hesaplanabilir:
- (m = 30 , \text{kg})
- (k_G = 0.15 , \text{m})
Bu değerleri yerine koyarsak:
Newton’un İkinci Yasası ve Net Kuvvet
Tekerlek, yerçekimi kuvveti etkisiyle aşağı doğru çekilir ve bu ağırlık kuvveti tekerleğin kütle merkezi G’nin üzerinde bir moment oluşturur. Tekerlek ortalanmış bir basınç (normal kuvvet) noktası etrafında dönmeye çalışırken, kayma olmadan harekete geçmeyi sağlayan kuvvet ve moment dengesi:
Net kuvvetler ve moment dengesi şu şekildedir:
-
Transversel Kuvvet Dengesi: N - m \cdot g = 0
Buradan, ( N = m \cdot g ). -
Dönme Moment Dengesi:
r \cdot N = I_G \cdot \alphaBurada (\alpha) tekerleğin açısal ivmesidir. Dönme için moment kolu ( r = 0.1 , \text{m} ) olduğundan
Normal kuvvet ile ağırlık arasında moment kolu üzerinden dengelendiğinde:
(0.25) \cdot (m \cdot g) = I_G \cdot \alpha
Açısal İvmeyi Hesaplama
Verileri yerine koyduğumuzda:
Buradan,
Sonuç olarak tekerlek, kayma meydana gelmeden açısal bir ivme ile dönmeye başlar. Açısal ivme, bu problemde yaklaşık \alpha \approx 109 \, \text{rad/s}^2 olarak bulunmuştur.
Eğer daha fazla yardıma ihtiyacın olursa lütfen bana bildir. Başarılar dilerim!
@Muhammed_Burak_TÜRKY