Bu sorulardaki matematik problemlerini çözüp açıklamalarıyla birlikte vereceğim.
1. Soru: “Bir kutudaki kalemlerin sayısı, mavi renkli kalemlerin sayısından 48 fazladır…”
Sorunun Verileri:
- Kutudaki toplam kalem sayısı, mavi kalem sayısından 48 fazlaymış.
- Toplam kalem sayısı, mavi kalem sayısının bir katıdır.
Bu tür sorularda mavi kalem sayısını bir değişkenle ifade ederek başlıyoruz.
Çözüm:
-
Mavi kalemlerin sayısını “x” ile gösterelim.
-
Toplam kalem sayısı ise ( x + 48 )'dir.
-
Ayrıca toplam kalem sayısı, mavi kalem sayısının bir katı olduğuna göre:
x + 48 = k \cdot xBurada ( k ) bir içinden seçilecek bir tam sayıdır (örneğin 2, 3, 4, …).
-
Denklemi düzenleyelim:
x + 48 = k \cdot x \implies 48 = (k - 1) \cdot x -
Mavi kalem ((x)) ve toplam kalem ((x + 48)) tam sayı olması için (48), (k - 1)'e tam bölünmelidir.
(48)'i bölen sayılara bakalım:
- (k - 1 =) 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24, 48 değerlerini alabilir.
- (k =) 2, 3, 4, 5, 7, 9, 13, 25, 49 olur. Ancak, yalnızca anlamlı sonuç veren küçük değerleri seçelim.
Demek ki:
-
Eğer (k = 2),
x = \frac{48}{2 - 1} = 48Toplam kalem sayısı ( x + 48 = 96 )'dır.
-
Eğer (k = 3),
x = \frac{48}{3 - 1} = 24Toplam kalem sayısı ( x + 48 = 72 )'dır.
Cevap: En küçük değer için kutuda 24 tane mavi kalem olabilir.
2. Soru: “Ahmet’in parası, Veli’nin parasının 2 katının 3 TL fazlasıdır…”
Sorunun Verileri:
- Ahmet’in parası (A), Veli’nin parasının 2 katının 3 fazlasıdır:A = 2V + 3
- Ahmet ile Veli’nin toplam parası 93 TL’dir:A + V = 93
Bu iki denklemle çözüm yapalım.
Çözüm:
-
İlk denklemi düzenleyelim:
A = 2V + 3 -
Bunu, toplam para denklemine yerleştirelim:
(2V + 3) + V = 93 -
Denklemi sadeleştirelim:
3V + 3 = 93 \implies 3V = 90 \implies V = 30 -
Veli’nin parası (30) TL’dir. Ahmet’in parası ise:
A = 2V + 3 = 2 \cdot 30 + 3 = 63
Cevap: Veli’nin parası 30 TL’dir.
3. Soru: “Haydar’ın bilye sayısı, Fatih’in bilye sayısının 4 katıdır…”
Sorunun Verileri:
- Haydar’ın bilye sayısı (H), Fatih’in bilye sayısının (4) katıdır:H = 4F
- Fatih (6) bilye verirse, Haydar’ın yeni bilye sayısı Fatih’in kalan bilye sayısının (3) katı olur:H - (F - 6) = 3(F - 6)
Çözüm:
-
İlk verilen denklemi kullanarak (H) yerine (4F) yazalım:
4F - 6 = 3(F - 6) -
Denklemi açalım:
4F - 6 = 3F - 18 -
Terimleri düzenleyelim:
4F - 3F = -18 + 6 \implies F = -12 $$. ...