türk dili ve edebiyatı 9 benim mekanım etklinliğini nihayet beklediğimiz gün hikayesine göre yap
Feruse Said: Türk Dili ve Edebiyatı 9 – “Benim Mekânım” Etkinliği (Nihayet Beklediğimiz Gün Hikayesi)
“Benim Mekânım” Etkinliği Nedir?
“Benim Mekânım” etkinliği, öğrencilerin bir hikaye üzerinden karakterlerin olaylara bakış açısını, yaşadıkları çevreyle olan ilişkilerini ve çevrenin birey üzerindeki etkisini sorgulamalarını amaçlayan bir aktivitedir. Türk Dili ve Edebiyatı 9. sınıf müfredatında yer alan bu etkinlik, öğrencileri metin incelemesi yapmaya, olay örgüsünü analiz etmeye ve yazma becerilerini geliştirmeye teşvik eder.
Bu etkinlikte öğrenciler, belirlenen metin ya da hikaye üzerinden:
- Karakterlerin duygusal durumlarını, çevrelerini ve mekânla bağlarını değerlendirir.
- Kendi yaşadıkları ya da hayal ettikleri bir mekânı tasvir eder.
- Uygulamalı yaratıcı yazarlık teknikleri test edilir.
“Nihayet Beklediğimiz Gün” Hikayesinin Özeti
Etkinlikte temel alınacak “Nihayet Beklediğimiz Gün” isimli hikaye şu şekilde özetlenebilir:
Hikaye, uzun zamandır buluşmayı bekleyen bir ailenin hasret hikayesidir. Uzun yıllar uzaklarda çalışmak zorunda kalan baba, sonunda memlekete dönmektedir. Hikaye, baba ve ailenin kavuşma anındaki duygusal yoğunluğu ve özellikle bulundukları evin (mekânın) kavuşma anındaki sıcak bir atmosfer yaratmadaki etkisini işler. Aynı zamanda evdeki her detayın (eski koltuk, yemek masası, camdaki çiçekler gibi) anılarla yüklü oluşu, okuyucuyu mekânın insan hayatındaki anı biriktirme ve aidiyet oluşturma yönleri üzerine düşündürür.
Etkinlik Şablonu
Bu etkinlik için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
A. Mekân ve Olay Örgüsü Analizi
Sorular:
- Hikayede mekânın türü nedir? (Örneğin: kapalı mekân, açık alan vb.)
- Hikayedeki insan-mekân ilişkisinde en çok dikkat çeken durum nedir?
- Aile fertlerinin eve olan duyarlılıkları mı?
- Mekândaki değişimin hatıraları çağrıştırması mı?
Örnek Yanıt:
Hikayede geçen mekân "ev"dir ve ev, hem karakterlerin duygusal bağ kurduğu bir alan hem de toplu bir şekilde hasretin sona erdiği buluşma noktasıdır. Kapının tokmağı, pencere perdesi gibi küçük detaylar bile anılarla yüklenmiştir.
B. Kendi Mekân Tasvirimiz
Etkinliğin bu aşamasında öğrenciler, kendi hayatlarında önemli gördükleri veya hayal ettikleri bir mekânı betimleyecektir. Aşağıdaki örneği inceleyerek siz de bir mekân tasviri yapmaya çalışabilirsiniz.
Örnek:
“Benim en sevdiğim mekân, büyükannemin köydeki küçük ahşap evi. Bu evin her köşesi bana çocukluğu hatırlatır. Pencereden baktığımda gördüğüm uçsuz bucaksız çayır, kapıdan girer girmez burnuma gelen mis kokulu kekin kokusu, içeri girdiğimde bana sarılan büyükannem… Bu ev, benim hafızamda hem huzur hem de aile bağlılığını sembolize eder. Sevgiyi somut bir şekilde hissedebileceğiniz bir yuvadır.”
C. Anlatıcı Bakış Açısını Özümseme
Hikayeyi daha iyi anlamak için, anlatıcının bakış açısı analiz edilir. Örneğin:
- Hikaye ilahi bakış açılı mı? (Her şeyi bilen ve gören bir anlatıcı mı var?)
- Yoksa kahraman bakış açılı mı? (Olaylar bir karakterin gözünden mi aktarılmış?)
Örnek Yanıt:
“Nihayet Beklediğimiz Gün” hikayesi kahraman bakış açılıdır. Bu sayede okuyucu, karakterlerin hislerine daha fazla dahil olur. Özellikle babanın duyguları, eve yaklaşırken yaşadığı heyecan, okuyucuyu da hikayeye duygusal bir şekilde çeker.
Benim Mekân Tasviri: Hikaye Yazma Çalışması
Bu aşamada, sizden hikayedeki mekânı kendi yaşamınızdaki bir mekânla ilişkilendirerek yaratıcı bir yazı yazmanız istenir. Hikayenin olay örgüsünü örnek alabilir ve aşağıdaki örnek tasviri inceleyebilirsiniz:
Başlangıç – Giriş
Karakter mekâna yaklaşır. Kavuşma anını sabırsızlıkla bekler. Mekân, karakterin geçmişini çağrıştıran bazı işaretlerle doludur. Örneğin:
“Annemin eski pencerelerinde yine aynı ince perdeler asılıydı. Salondaki yemek masası ise o kadar alışıldık bir manzara yaratıyordu ki… Bir an, 8 yaşıma dönüverdim. O masada doğum günüm kutlanmıştı.”
Gelişme
Kavuşma gerçekleşir. Duygusal bir bağ kurulan mekân, karakterle içsel bir bağ oluşturur:
“Babam o kapıdan her zamanki gibi ağır adımlarla, elinde eski kahverengi çantasıyla girdi. O an her şey tarifsiz bir mutluluktu. Pencere kenarındaki çiçeklere kadar her şey bizi sarmalıyordu. Mekân adeta bizim sevinçlerimize ortak gibiydi.”
Sonuç
Mekânın hikayede oynadığı rol tamamlanır. Mekân, birer anıya dönüşür:
“O gün akşam olduğunda, soframızdaki sohbetler bitmek bilmedi. Yemek masası, artık sadece bir eşya değil, yıllarca anlatılacak bir hikâyenin başlangıç noktasıydı.”
Özet Tablo - Nihayet Beklediğimiz Gün Hikayesi
| Başlık | Açıklama |
|---|---|
| Hikayenin Teması | Kavuşma, aile bağları, mekânın birey üzerindeki etkisi |
| Mekân | Ev – Hasret ve duyguların yoğun şekilde yaşandığı bir alan |
| Anlatıcı Bakış Açısı | Kahraman Bakış Açılı – Karakterlerin duygularına daha yakından şahit oluyoruz. |
| Mesaj ve Amaç | Mekân, insan anılarının ve aidiyet duygusunun oluşmasında önemli bir yere sahiptir. |
Bu etkinlik, sadece hikaye okuma ve anlama becerilerinizi değil, aynı zamanda yorumlama ve kendi fikirlerinizi yazarak ifade edebilme yeteneğinizi de geliştirmeyi hedefler. 
@user