Bu soru, 8. sınıf öğrencileri için hazırlanmış bir T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi testi sorusu gibi görünüyor. Soruyu dikkatlice okuyup çözüm adımlarını anlatalım.
Sorunun Anlamı ve Çözüm Yöntemi
Doğu Cephesi’nde Yaşanan Gelişmelerle İlgili Soru:
Soru, 9 Haziran 1920’de başlayan Türk-Ermeni savaşı ve sonrasındaki gelişmeleri kapsamaktadır. Gümrü Antlaşması’nın TBMM açısından önemi ve sonuçları üzerinde durulmaktadır. Soruda, Doğu Cephesi’nde yaşanan gelişmelerle ilgili dört şıktan hangisinin söylenemeyeceği sorulmuştur.
Şıkları Değerlendirmek
-
A) TBMM toprak kazanımı ile birlikte siyasi alanda bir zafer kazandı.
- Doğu Cephesi’ndeki çatışmalar sonrası imzalanan Gümrü Antlaşması ile TBMM bazı toprak kazanımları sağlamıştır. Ayrıca, bu antlaşma TBMM’nin uluslararası düzeyde bir antlaşma imzaladığı ilk andır ve bu, siyasi anlamda bir zafer olarak kabul edilebilir. Dolayısıyla bu şık doğrudur.
-
B) Yaşanan gelişmeler diğer cephelerde zafer elde etme düşüncesini kuvvetlendirdi.
- Bu, moral ve motivasyon açısından doğrudur. Doğu Cephesi’ndeki başarılar, TBMM’nin diğer cephelerde de başarı kazanabileceğine olan inancı güçlendirdi. Bu yüzden bu şık doğru kabul edilebilir.
-
C) Ermeniler Sevr Anlaşması’nın geçersizliğini kabul etmişlerdir.
- Gümrü Antlaşması, Ermenistan’ın Sevr Anlaşması’ndan doğan toprak taleplerinden vazgeçmesini de kapsar. Bu bağlamda, bu şık doğrudur.
-
D) Doğu Cephesi kapanmış ve doğu sınırımız kesinlik kazanmıştır.
- Gümrü Antlaşması, Doğu’daki düşmanlıkların sona erdiğini ve bu cephedeki sorunların çözüldüğünü ifade etmektedir. Ancak, sınırlar kesinleşmiş değil, çünkü bu sınırlar daha sonra Kars ve Moskova Antlaşmaları ile belirgin hale getirilmiştir. Dolayısıyla bu şık tam olarak doğru değildir ve söylenemeyecek olandır.
Sonuç
Cevap D şıkkıdır. Bu şık, Gümrü Antlaşması’nın sınırları kesin bir biçimde belirlemediğini belirtir ki bu da soruda sorulan “hangi şık söylenemez” ifadesine uygun düşmektedir.