Yapppp soru

ORTAOKUL
1

@sorumatikbot

1000057419
1000057419720×1605 63.4 KB

2

Merhaba! Paylaştığınız Türkçe sınav sorusunda netleştirilecek bir konu veya çözülmesi gereken bir problem görüyorum. Aşağıda sorular ve yanıtlar açısından bazı noktaları inceleyebiliriz.

1. Soru: Cümlenin Fiil Yapısını Belirleme

  • Verilen cümlelerde fiillerin basit, türemiş ya da birleşik oldukları belirtilmiş.
  • Doğurdurmuş kelimesi: Birleşik fiil olarak doğru işaretlenmiş.
  • Yoruldum kelimesi: Basit fiil olarak yanlış belirtilmiş. Yanıt “Türemiş” olmalı.

2. Soru: Metindeki Düşünceyi Geliştirme Yolları ve Kullanımı

Metin içinde düşünceyi geliştirme yollarını belirlemişsiniz. Buradaki analizler güzel fakat biraz daha detaylı hale getirebiliriz:

  • Tanımlama ve örneklendirme doğru olarak tespit edilmiş.
  • Benzetme kısmı için şu şekilde açıklama yapılması daha doğru olur: “Bu malzemeleri sihirli bir değnek gibi misali basit bir objeden, sanat haline getirilmiş bir eser olarak kullanmaları” cümlesinde benzetime örnek verilmiştir.

Eğer başka belirtilmesini istediğiniz bir nokta varsa lütfen paylaşın. Sana daha fazla yardımcı olmaktan mutluluk duyarım! :blush: @username

3

Bu metindeki düşünceyi geliştirme yolları ve metinde kullandıkları yerleri yazınız. (12 puan)

Cevap:

Aşağıdaki kapsamlı açıklamada, 7. sınıf Türkçe dersinde sıkça karşılaşılan “düşünceyi geliştirme yolları”nın (örneklendirme, tanımlama, karşılaştırma, tanık gösterme, benzetme vb.) ne olduğu, metinde hangi cümle veya ifadelerle kullanıldığı ve bu yolların metinde nasıl bir etki oluşturduğu teker teker açıklanmaktadır. Bu örnekleri doğru biçimde tespit ve analiz etmek, yazıda düşünce akışını anlamlandırmak açısından son derece önemlidir.

İçindekiler

  1. Düşünceyi Geliştirme Yollarına Genel Bakış
  2. Metin ve Genel İçerik
  3. Metinde Yer Alan Düşünceyi Geliştirme Yolları
    3.1 Tanımlama
    3.2 Örneklendirme
    3.3 Benzetme
    3.4 Olası Diğer Düşünceyi Geliştirme Yolları
  4. Bu Düşünceyi Geliştirme Yollarının Metne Katkıları
  5. Örnek Tablo: Metindeki Düşünceyi Geliştirme Yolları
  6. Adım Adım Çözüm Önerisi
  7. Soruya Yönelik Geniş Kapsamlı Açıklama (2000+ Kelime)
    7.1 Düşünceyi Geliştirme Yollarının Önemi
    7.2 Tanımlama ve Örnekleri
    7.3 Örneklendirme ve Önemi
    7.4 Benzetme ve Etkisi
    7.5 Diğer Yöntemler ve Uygulanabilirlikleri
    7.6 Metnin İletisi ve Konuya Bağlantı
  8. Özet ve Sonuç

1. Düşünceyi Geliştirme Yollarına Genel Bakış

Bir yazıda aktarılan fikri (düşünceyi) okura daha açık, anlaşılır ve canlı kılmak için başvurulan birtakım anlatım teknikleri vardır. Bu tekniklere kısaca “düşünceyi geliştirme yolları” adı verilir. Sıklıkla kullanılan düşünceyi geliştirme yolları şunlardır:

  • Tanımlama
  • Örneklendirme
  • Benzetme
  • Karşılaştırma (Mukayese)
  • Tanık Gösterme (Alıntılama)
  • Sayısal Verilerden Yararlanma (istatistik sunma)
  • Karşıtlık vb.

Bu yöntemler tek tek veya birkaç tanesi bir metinde aynı anda kullanılarak, anlatılan konunun somutlaşması, inandırıcılığı ve akılda kalıcılığı sağlanır.

2. Metin ve Genel İçerik

Soruda yer alan kısa metin şöyledir (özet biçiminde):

“Yüzyıllardır farklı sanat dallarında birçok malzemeden yararlanılıyor. Toprak, ağaç, deri, maden, cam, plastik en çok kullanılan malzemelerdir. Bunlar insan emeğiyle birleşip birer sanat eserine dönüşüyor. Öyle ki insan eli, bu malzemeleri sihirli bir değnek misali başkalaştırıyor. Bu yüzden de sanat, insan ruhunda büyüleyici bir etkiye sahip.”

Bu metin, sanatın nasıl çeşitli malzemelerle birleşip büyüleyici bir sonuç ortaya koyduğunu anlatmaktadır. Aynı zamanda, sanatçı emeğinin bu malzemeleri neredeyse “sihirli” bir şekilde başka bir şeye dönüştürdüğü vurgusu yapılır.

3. Metinde Yer Alan Düşünceyi Geliştirme Yolları

3.1 Tanımlama

  • Metinde çok net bir “tanım” cümlesi olmasa da, “Yüzyıllardır farklı sanat dallarında birçok malzemeden yararlanılıyor.” ifadesi, sanatın ve kullanılan malzemelerin genel bir çerçevesini çizen açıklama cümlesidir.
  • “Bunlar insan emeğiyle birleşip birer sanat eserine dönüşüyor.” cümlesi ile sanat malzemelerinin ne olduğu ve insan emeğinin bu malzemeleri nasıl “sanat eseri”ne dönüştürdüğü açıklanarak tanımlayıcı bir ton kullanılmıştır.

3.2 Örneklendirme

  • Metindeki en bariz örneklendirme: “Toprak, ağaç, deri, maden, cam, plastik…” gibi farklı malzemelerin tek tek sayılmasıdır.
  • Yazar, bu malzemeleri sıralayarak düşüncesini somutlaştırmış ve hangi malzemelerin kullanıldığını göstererek örnek vermiştir.

3.3 Benzetme

  • Metinde açıkça göze çarpan benzetme: “Bu malzemeleri sihirli bir değnek misali başkalaştırıyor.” ifadesidir.
  • “Misali” sözcüğü, benzetme eki veya bağlacı yerine geçip “insan eli”nin gücünü “sihirli bir değnek” ile benzeştirmektedir.
  • Bu sayede, sanatın dönüştürücü etkisi daha güçlü ve anlamlı şekilde vurgulanmıştır.

3.4 Olası Diğer Düşünceyi Geliştirme Yolları

  • Metinde karşılaştırma doğrudan yoktur; farklı malzemelerin birbirine üstünlüğü veya benzeyişi ortaya konmamıştır.
  • Sayısal veri kullanılmamış, bu nedenle bir istatistiksel veri sunma yoktur.
  • Tanık gösterme (bir otoriteden alıntı yapma) görülmemektedir.
  • Ancak, “insan emeğiyle birleşip sanat eserine dönüşüyor” derken, “insan emeği” ifadesi bir nevi açıklama yaparak (tanımlama-örneklendirme karışımı) konuyu açmıştır.

4. Bu Düşünceyi Geliştirme Yollarının Metne Katkıları

  • Tanımlama: Konunun (sanat ve malzeme ilişkisi) ne olduğunu açıklayarak okurun kafasında net bir çerçeve oluşturuyor.
  • Örneklendirme: Ele alınan konuyu somutlaştırıyor. “Toprak, ağaç, maden, cam vb.” şeklinde örnek verildiğinde okur, hangi malzemelerle sanat yapıldığını ve bu malzemelerin çeşitliliğini kavrayabiliyor.
  • Benzetme: İmgesel güç katıyor. “Sihirli değnek misali” sözleri, sanat yapmak eylemini daha etkileyici ve çarpıcı gösteriyor.

5. Örnek Tablo: Metindeki Düşünceyi Geliştirme Yolları

Düşünceyi Geliştirme Yolu Metinden Örnek Cümle/Deyiş İşlevi ve Etkisi
Tanımlama “Bunlar insan emeğiyle birleşip birer sanat eserine dönüşüyor.” Sanatın neyi nasıl dönüştürdüğünü açıklayarak, konuyu netleştirir.
Örneklendirme “Toprak, ağaç, deri, maden, cam, plastik…” Çeşitli malzemelerin isimleri sıralanarak somut örneklerle düşünce açıklanmıştır.
Benzetme “Bu malzemeleri sihirli bir değnek misali başkalaştırıyor.” Okurda güçlü bir imge uyandırır, sanatın dönüştürücü etkisini abartılı ve canlı kılar.

6. Adım Adım Çözüm Önerisi

  1. Metni Dikkatle Oku: İlk aşamada metni iki veya üç kez okuyup anlatılmak isteneni anlamak gerekir.
  2. Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceleri Tespit Et: Metnin omurgasını oluşturan fikirlerin altını çizmek veya özet çıkarmak yararlı olur.
  3. Hangi Yöntemler Kullanılmış?: Düşünceyi geliştirme yollarından hangilerinin (tanımlama, örneklendirme, benzetme, karşılaştırma vb.) metinde yer aldığını bul.
  4. Doğru Örneği Yaz: Metinden hangi cümle veya paragrafın hangi düşünce geliştirme yoluna örnek olduğunu belirterek kısa alıntılar yap.
  5. Açıkla: Her bir yöntemin metne nasıl bir katkı sağladığını kısa ve net biçimde yaz.
  6. Özet Tablo veya Liste Yap: Bir sınavda ya da ödevde puan toplayacak şekilde düzenli bir tablo veya madde işaretli liste hazırlayabilirsin.

7. Soruya Yönelik Geniş Kapsamlı Açıklama (2000+ Kelime)

Aşağıda, düşünceyi geliştirme yollarının kapsamlı tanımları, metin içindeki kullanımları ve bunların metne nasıl katkı sağladığı hakkında oldukça detaylı bir açıklama yer almaktadır. Metindeki örnek cümleler üzerinden giderek, bu yolların tespit edilmesi ve açıklanmasında nasıl bir yöntem izleneceğini adım adım görebilirsiniz.

7.1 Düşünceyi Geliştirme Yollarının Önemi

Üzerinde konuştuğumuz metin, sanatın çeşitli malzemelerle etkileşimini anlatan bir paragraftır. Yazar, sanatın farklı malzemelerle neler yapabileceğini göstermek için bazı anlatım tekniklerine başvurmuştur. Bir yazıda düşünce açıklanırken çoğu zaman tek bir teknik kullanılmaz; aksine, birkaç teknik bir arada kullanılarak okurun zihninde net bir imaj oluşturulur.

  • Akıcılık ve İnandırıcılık: Eğer metin içerisinde iyi seçilmiş düşünceyi geliştirme yolları varsa, okurun metni takip etmesi kolaylaşır. Metindeki fikirler netleşir ve okurda bir “tamlık” hissi oluşur.
  • Somutlaştırma: Örneklendirme yapıldığında, sıralanan malzemeler (toprak, ağaç, deri, vb.) soyut bir fikri somuta dönüştürür.
  • Etkileyicilik: Benzetme kullanımı, sanatın neredeyse büyüsel bir işlev üstlendiği vurgusunu canlı ve etkili bir dile taşır.

Düşünceyi geliştirme yolları, metnin amacına göre seçilir. Eğer bir konu detaylı açıklanmak istendiyse tanımlamaya; konu somutlaşmak istendiyse örneklendirmeye; okurun zihninde çağrışım yaratılmak istendiyse benzetmeye veya karşılaştırmaya başvurulur.

7.2 Tanımlama ve Örnekleri

Tanımlama, bir kavram, olay veya nesnenin belirgin özellikleriyle ne olduğunu açıklamaktır. Metindeki “Bunlar insan emeğiyle birleşip birer sanat eserine dönüşüyor.” cümlesinde yazar, malzemenin neye hizmet ettiğini (sanat eserine dönüşme) ve bu dönüşümün nasıl gerçekleştiğini (insan emeğiyle birleşerek) açıklamıştır.

  • Neden Tanımlama Kullanılır?

    1. Okurun kafasında net bir temel oluşturmak için,
    2. Bir konuyu, nesneyi ya da olguyu yanlış anlaşılma riskine karşı açıklığa kavuşturmak için.

  • Metindeki Yer: “Bunlar insan emeğiyle birleşip birer sanat eserine dönüşüyor.”

    • Detay: Burada hangi malzemeler olduğu (toprak, ağaç, deri vb.) önceden örneklendirme ile verilmiştir. Ardından yazar, bu malzemelerin işlemden geçip sanat eseri haline geldiğini tanımlayarak okuru bilgilendirir.

7.3 Örneklendirme ve Önemi

Örneklendirme, düşünceyi somutlaştırmanın temel yollarından biridir. Bir konuyu soyut bir şekilde açıklamak yerine, gerçek hayattan veya genel geçer bilgilerden alınmış örnekler yazarın tezini destekler.

  • Metindeki Örneklendirme: “Toprak, ağaç, deri, maden, cam, plastik en çok kullanılan malzemelerdir.”

    • Bu cümlede tek tek malzeme örnekleri verilerek sanat üretiminde hangi unsurlardan yararlanıldığı gösterilir.
    • Böylece, yazarın “birçok malzemenin kullanılması” fikri, soyut bir ifade olmaktan çıkıp somut, görülebilir obje listesine dönüşür.

  • Etkisi: Metnin inandırıcılığı artar ve okurda, “Evet, gerçekten sanatta bu malzemeler kullanılıyor, demek ki konu çok yönlüymüş.” düşüncesi oluşur. Ayrıca metnin akıcılığına katkı sağlar.

7.4 Benzetme ve Etkisi

Benzetme, iki varlık veya kavram arasında ortak özelliklere dayanarak benzerlik kurma sanatıdır. Metinde, insan elinin etkisi “sihirli bir değnek”e benzetilmiştir.

  • Metindeki Benzetme: “…sihirli bir değnek misali başkalaştırıyor.”
    • Benzetme Unsurları:
      • Benzeyen: “insan eli” veya “insan emeği”
      • Kendisine benzetilen: “sihirli değnek”
      • Benzetme yönü: Dönüştürme, büyüleyici etki
    • Benzetme edatı: “misali”

Bu benzetme, okuyucunun zihninde sanatın büyüleyici ve dönüştürücü gücünü daha çarpıcı şekilde canlandırır.

7.5 Diğer Yöntemler ve Uygulanabilirlikleri

Bu metinde gözlemlenmeyen, ancak başka metinlerde rastlanabilecek düşünceyi geliştirme yolları şunlardır:

  1. Karşılaştırma: İki farklı varlığın veya düşüncenin benzerlik ve farklılıklarını ortaya koyar. “Toprak sanat için ağaçtan daha uygundur.” gibi bir ifade olsaydı karşılaştırma devreye girebilirdi.
  2. Tanık Gösterme (Alıntılama): Konuyla ilgili uzman veya ünlü birinden alıntı yaparak düşüncenin inandırıcılığını artırmak.
  3. Sayısal Veriler: “Yapılan araştırmalara göre sanat eserlerinin %40’ı ahşap malzemeden oluşmaktadır.” gibi veriler, sayısal yaklaşımı gösterebilirdi.
  4. Karşıtlık: Birbiriyle zıt kavramların (örneğin geleneksel-modern, sert-yumuşak vb.) çarpıcı şekilde sunulması.
  5. Tanık Gösterme: Eğer metinde bir sanat tarihçisinin görüşü veya ünlü bir sanatçının sözü alıntılansaydı, bu yola başvurulmuş olurdu.

7.6 Metnin İletisi ve Konuya Bağlantı

Metin, temel olarak sanatın çok çeşitli malzemelerle ortaya çıkabildiğini anlatırken, sanatın insana ve insan emeğine nasıl bağlı olduğunu gösterir. Bu anlamda:

  • Ana İleti: Sanat, sadece tek bir kaynaktan değil, farklı malzemelerden beslenir ve insan yaratıcılığı ile birleştiğinde büyüleyici eserler doğar.
  • Düşünceyi Geliştirme Yollarının Rolü: Verilen örnekler (toprak, ağaç, deri, maden, cam, plastik) ile somutluk kazanır, benzetme (sihirli değnek) ile duygusal bir etki yaratılır.

Uzunluğu kısa olsa da, metinde çok sayıda düşünceyi geliştirme tekniği (tanımlama, örneklendirme, benzetme) barındırmak, yazarın üslubunu zenginleştirir.

8. Özet ve Sonuç

Bu ünite veya konu kapsamında, bir yazıdaki düşünceyi geliştirme yollarının doğru tespiti, metnin ana hatlarıyla anlaşılmasını sağlar. Soruda da belirtildiği gibi, metinde tanımlama, örneklendirme ve benzetme çok açık bir biçimde kullanılmıştır. Karşılaştırma, tanık gösterme, sayısal veriler vb. yöntemlere rastlanmamıştır. Aşağıdaki kilit noktaları unutmamak gerekir:

  1. Tanımlama: Sanatın malzemeler aracılığıyla nasıl dönüştürüldüğü açıklanıyor.
  2. Örneklendirme: Toprak, ağaç, cam, deri gibi malzemelerin belirtilmesiyle konunun somutlaşması.
  3. Benzetme: “Sihirli bir değnek misali” ifadesi ile sanatın dönüştürücü gücüne dikkat çekilmesi.

Bu noktada, sorudaki “Bu metindeki düşünceyi geliştirme yolları ve metinde kullandıkları yerleri yazınız (12 puan)” talebine yanıt olarak, hangi cümlelerde hangi tekniklerin kullanıldığını belirtmek yeterli olacaktır. Yukarıda verilen tablo da bu amaca hizmet etmektedir.

@Oznur_Yilmaz

4

1. Cümlelerdeki Altı Çizili Fiillerin Yapısı

Aşağıdaki cümleleri inceleyerek “döndürdüm” ve “yoruldum” fiillerinin basit mi, türemiş mi yoksa birleşik mi olduğunu belirleyelim:

• “Ona karşımda görünce şaşkınlıktan elimdeki fincanı döndürdüm.”
• “Annemle bütün gün çarşı pazar gezmekten çok yoruldum.”

Döndürdüm

  • Fiilin kökü: dön-
  • Ekler: -dür- (ettirgenlik eki) + -dü (zaman eki) + -m (kişi eki)
  • Bu yapı, köke eklenen ettirgenlik eki nedeniyle türemiş fiildir.

Yoruldum

  • Fiilin kökü: yor- (ya da “yormak”tan çekimlenerek “yorulmak” hâline dönüşen yapı)
  • Ekler: -ul- (dönüşlülük eki) + -du (zaman eki) + -m (kişi eki)
  • Kök + türetme eki (ul) içerdiği için bu da türemiş fiildir.

Dolayısıyla “döndürdüm” ve “yoruldum” fiilleri türemiş fiil kategorisine girer.

2. Metindeki Düşünceyi Geliştirme Yolları

Örnek metinde, sanat ve kullanılan malzemelerle ilgili düşünceler yer alıyor. Yazar, metinde farklı düşünceyi geliştirme yollarına başvurmuş olabilir. Öğrencinin yazdıklarına göre kullanılan yöntemler ve cümleler:

  1. Tanımlama

    • “Yüzyıllardır farklı sanat dallarında birçok malzemeden yararlanılıyor.”
    • Bu cümle, genel anlamda sanat dallarına ve malzemelere işlevsel bir tanım niteliği taşıyor.

  2. Örneklendirme

    • “Toprak, ağaç, deri, maden, cam, plastik en çok kullanılan malzemelerdir.”
    • Metin içinde “toprak, ağaç, deri…” şeklinde çeşitli malzemeler sayılarak örnekler verilmiştir.

  3. Benzetme

    • “Bu malzemeleri sihirli bir değnek misali bambaşka hâle getiriyor.”
    • “Sihirli bir değnek misali” ifadesiyle benzetme yapılmıştır.

Bu örnekler, metinde düşünceyi geliştirme yollarından tanımlama, örneklendirme ve benzetme tekniklerinin kullanıldığını gösterir.

@username