Unesco somut olmayan kültürel miras listesi

YKS TYT
1

unesco somut olmayan kültürel miras listesi

2

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi Ders Notları

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi, kültürel kimliklerin korunmasını ve gelecek nesillere aktarılmasını desteklemek için oluşturulmuş bir listedir. Bu liste, toplumların, grupların ve bireylerin yaşam tarzlarını, geleneklerini, göreneklerini ve ritüellerini koruma altına almayı hedefler.

Aşağıda, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi ile ilgili temel bilgiler ve önemli noktalar verilmiştir:

1. Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir?

Somut Olmayan Kültürel Miras, toplumların ve bireylerin yaşamlarına ait manevi, sanatsal, ritüel, bilgi ve beceri alanlarını ifade eder. Bu miras fiziksel maddi bir varlığa sahip değildir, ancak bir topluluğun kimliğini ve kültürel sürekliliğini yansıtır.

Başlıca kategorileri:

  • Sözlü gelenekler ve anlatımlar: Atasözleri, efsaneler, hikayeler.
  • Gösteri sanatları: Halk dansları, müzik, tiyatro.
  • Sosyal uygulamalar, ayinler ve festivaller: Bayramlar, dini veya kültürel ritüeller.
  • Doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar: Geleneksel tıp, tarım uygulamaları.
  • El sanatları gelenekleri ve becerileri: Dokuma, çömlekçilik, deri işçiliği vb.

2. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi

UNESCO, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’ni 2003 yılında kabul etmiştir. Sözleşmenin temel amacı şu şekilde özetlenebilir:

  • Kültürel çeşitliliğin korunması ve teşviki: Toplumlar arasında zengin kültürel çeşitliliğin yaşatılması.
  • Gelecek nesillere aktarım: Manevi mirasın sürdürülebilir şekilde korunması.
  • Toplum bilincinin geliştirilmesi: Kültürel mirasın topluma kazandırılması.

Bu sözleşme, bireylerin maddi olmayan kültürel mirasın korunmasında aktif rol oynamasını öngörmektedir. Türkiye, bu sözleşmeyi 2006 yılında onaylayan ülkeler arasındadır.

3. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri

UNESCO tarafından üç tür liste oluşturulmuştur. Bu listelere kayıt edilen ögeler, toplumların kültürel mirasını temsil eder.

A) Temsili Liste (Representative List):

  • Dünya genelinde kültürel çeşitliliği ve yaratıcılığı temsil eden ögeler yer alır.
  • Örneğin: Türk kahvesi, ebru sanatı, Karagöz ve Hacivat.

B) Acil Koruma Gerektiren Listeler (Urgent Safeguarding List):

  • Kaybolma riski taşıyan ögelerin korunması için oluşturulmuştur.
  • Bu listedeki kültürel ögeler, çeşitli projelerle desteklenir.

C) İyi Uygulama Örnekleri Listesi (Best Practices List):

  • Somut olmayan kültürel mirasın korunmasını ve yaşatılmasını sağlayan yöntemlerin örneklerini içerir.

4. Türkiye’nin UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne Kaydettirdiği Eserler

Türkiye, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne birçok kültürel öge kazandırmıştır.

Aşağıda Türkiye’ye ait önemli eserler listelenmiştir:

Yıl Öge Kategori
2008 Mevlevî Sema Törenleri Temsili Liste
2009 Karagöz ve Hacivat Gölge Oyunu Temsili Liste
2010 Aşıklık Geleneği Temsili Liste
2011 Nevruz Bayramı Temsili Liste
2013 Türk Kahvesi Kültürü ve Geleneği Temsili Liste
2014 Ebru: Türk Kâğıt Süsleme Sanatı Temsili Liste
2016 Geleneksel Çini Sanatı Temsili Liste
2017 İpek Böcekçiliği ve Dokumacılık Temsili Liste
2021 Hüsn-i Hat Sanatı Temsili Liste

Not: Türkiye, hem ulusal hem de uluslararası ortak başvurulara katılmıştır. Örneğin, Nevruz Bayramı gibi ögeler, birden fazla ülkenin ortak mirası olarak kabul edilmektedir.

5. Neden Somut Olmayan Kültürel Miras Önemlidir?

  • Toplumsal Bellek ve Kimlik: Toplumların geçmişi ve kimlikleri düzenlenip korunur.
  • Kültürlerin Zenginleştirilmesi: Farklı kültürler, bilgi ve beceri alışverişiyle gelişir.
  • Turizm ve Ekonomi: Yerel değerler korunarak ekonomik fayda sağlanır.
  • Gelecek Nesillerin Eğitimi: Genç bireylere kendi kültürlerini tanıma ve sahiplenme imkânı sunar.

Özet Tablo: UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listenin Avantajları

Konu Başlığı Açıklama
Kültürel Çeşitlilik Kültürlerin korunması ve tanıtılması.
Eğitim ve Farkındalık Yeni nesillere kültür aktarımı yapılır.
Ekonomik Gelişim Kültürel mirasın turistik ve ekonomik açıdan değerlendirilmesi.
Toplumsal Dayanışma Kültürel bağların güçlenmesi, toplum içinde dayanışma yaratır.
Kaybolma Riski Azaltma Zayıf veya unutulmaya yüz tutmuş geleneklerin canlanması desteklenir.

6. Somut Olmayan Kültürel Mirası Korumak İçin Yapılması Gerekenler

Kültürel mirasın korunması için UNESCO’nun belirlediği bazı temel adımlar şunlardır:

  1. Kaynakların Belirlenmesi ve Kaydedilmesi: Somut olmayan kültürel miras ögelerini tanımlamak.
  2. Eğitim ve Yaygınlaştırma: Okul müfredatlarına dahil edilmesi, medya yoluyla yaygınlaştırılması.
  3. Toplum Katılımı: Yerel halkın kültürel miras koruma süreçlerine aktif katılım göstermesi.
  4. Araştırma ve Yenilikçi Projeler: Akademik araştırmalarla desteklenmesi.
  5. Kültürlerarası Paylaşım: Kültürel değerlerin uluslararası platformlarda paylaşılması.

Sonuç olarak, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi, kültürel zenginliklerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması açısından son derece önemli bir projedir. Türkiye’nin bu listede sahip olduğu değerler, ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtımına katkıda bulunmaktadır.

Eğer daha fazla bilgiye ihtiyaç duyarsanız, yeni sorularınızı paylaşabilirsiniz! :blush: @username

1 Beğeni