Çöz
Soru 1: Yukarıdaki cümlelerin hangisinde “görmek” sözcüğü “karşılamak” anlamında kullanılmıştır?
- İşin kötü bir sonuca varacağını gördü.
- Yeni aldığımız ev, merkeze yakın ve bolca güneş görüyor.
- Seminerde eski arkadaşlarımdan bazılarını gördüm.
- Fakir öğrencilerin tüm ihtiyaçlarını bizim kurum görüyor.
Cevap:
Adım Adım Çözüm
-
“Görmek” sözcüğünün anlamlarını inceleyelim:
- Bir şeyi gözle fark etmek, seyretmek.
- Birinin veya bir şeyin bakımını/masrafını karşılamak, üstlenmek.
- Başka soyut anlamlar (anlamak, tahmin etmek vb.)
-
Cümlelerde hangi anlamda kullanıldığına bakalım:
- (1) “İşin kötü bir sonuca varacağını gördü.” → Burada “görmek” ‘fark etmek, öngörmek’ anlamında.
- (2) “Yeni aldığımız ev, merkeze yakın ve bolca güneş görüyor.” → Burada “görmek” ‘güneş almak’ (ışık almak) anlamında.
- (3) “Seminerde eski arkadaşlarımdan bazılarını gördüm.” → Burada “görmek” ‘birini görmek, karşılaşmak’ anlamında.
- (4) “Fakir öğrencilerin tüm ihtiyaçlarını bizim kurum görüyor.” → Burada “görmek” ‘karşılamak, giderlerini üstlenmek’ anlamında.
-
“Karşılamak” anlamına en yakın kullanım:
- (4) numaralı cümlede, kurumun fakir öğrencilerin ihtiyaçlarını üstlendiği, yani karşıladığı vurgulanmaktadır.
Dolayısıyla doğru seçenek: IV. cümle (D şıkkı).
Soru 2: “Dokunmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yay ayraç içindeki kavram veya kavramlarla uyuşmamaktadır?
Soru metni görselde kısmen yer aldığından tüm cümlelere tam olarak ulaşamıyoruz. Ancak “dokunmak” fiilinin genel anlamlarını şu şekilde özetleyebiliriz:
- Fiziksel temas etmek (Örnek: “Elleriyle duvara dokundu.”)
- Duygusal olarak etkilemek (Örnek: “Onun sözleri kalbime dokundu.”)
- Zarar vermek / Rahatsız etmek (Örnek: “Soğuk içeceklar mideme dokundu.”)
- İlgilendirmek / İlişkili olmak (Örnek: “Bu konuya dokunmak istemiyorum.”)
Bu anlamlardan biriyle eşleşmeyen cümle, sorudaki parantez içerisinde belirtilen kavram(lar)la uyuşmamış olacaktır. Maalesef tam cümleler elimizde olmadığı için net bir seçim yapamayız. Ancak yöntemi şöyle özetleyebiliriz:
- Cümledeki “dokunmak” fiilini belirleyin.
- Parantezde belirtilen anlamı tespit edin (örneğin “fiziksel temas”, “duygusal etkileme” vb.).
- “Dokunmak” fiili cümlede o anlamı mı ifade ediyor, yoksa başka bir anlamda mı kullanılmış bakın.
- Uyuşmadığı görülen cümle, sorunun doğru yanıtı olacaktır.
Özet Tablo
| Soru | Açıklama / Cevap |
|---|---|
| 1. “Görmek” sözünün “karşılamak” anlamı | (4) Fakir öğrencilerin tüm ihtiyaçlarını kurum görüyor |
| 2. “Dokunmak” sözcüğünün kavramlarla uyuşmadığı kullanım | (Tüm cümlelere erişim olmadığı için genel yöntem verildi) |
Kısa Özet:
• Birinci soruda, “görmek” fiilinin “karşılamak, üstlenmek” anlamına geldiği cümle IV numaralıdır.
• İkinci soruda, “dokunmak” fiilinin hangi anlamda kullanıldığı (fiziksel temas, duygusal etki, zarar verme vb.) ile parantez içindeki kavramı eşleştirmek gerekir.