Nfnfntktk
Soru
Somut anlamlı sözcükler, anlam genişlemesi yoluyla soyut anlam kazanabilirler. Örneğin, “Farklı kitapları okumak insanlara hayatı farklı pencerelerden bakmayı öğretir.” cümlesinde geçen “pencere”, “farklı bakış açıları” anlamına gelerek soyut anlamda kullanılmıştır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kuralın bir örneği vardır?
A) Bir şairin, Anadolu gerçeğini anlatmanın yolu ile bir ressamınki aynı değildir.
B) Anadolu gerçeğini anlatan en başarılı yazarlardan biri de Reşat Nuri Güntekin’dir.
C) Kışa girmeden çatının onarımını bitirmesi gerekiyordu.
D) Yaşadıkları, onun geleceğe umutla bakmasını engellememişti.
Cevap:
Adım Adım Açıklama
-
Kuralın Özeti
Somut bir sözcüğün mecaz (soyut) anlamda kullanıldığını ortaya koyan örnek, sözcüğün fiziksel (somut) anlamının dışına çıkarak bir düşünceyi, hissi veya soyut bir kavramı anlatmasıdır. Yukarıdaki örnekte “pencere” sözcüğü, gerçek (fiziksel) anlamının yanı sıra “farklı bakış açıları” biçiminde soyut bir anlam üstlenmiştir. -
Seçeneklerin İncelenmesi
- A) “Anadolu gerçeğini anlatmanın yolu … ressamınki” — Bu cümlede somut bir sözcüğün soyut anlam kazanmasına dair bir örnek bulunmaz.
- B) “Reşat Nuri Güntekin” — Yazar ismi, Anadolu gerçeğini anlatma gibi unsurlar var ama yine somut sözcüğün soyut kullanımına örnek yoktur.
- C) “Kışa girmeden çatının onarımını bitirmesi gerekiyor.” — Buradaki “çatı” sözcüğü gerçek anlamıyla kullanılmıştır; soyut bir kullanımı yoktur.
- D) “Yaşadıkları, onun geleceğe umutla bakmasını engellememişti.” — Buradaki “bakmak” sözcüğü, “geleceğe hâlihazırda gözle bakmak”tan ziyade “geleceğe dair düşünmek, umut etmek” anlamında kullanıldığı için soyut bir kullanım örneğidir.
Dolayısıyla D seçeneği, somut anlam (“görmek”) dışındaki bir anlamda (“umuda odaklanmak, olumlu düşünmek”) kullanılarak anlam genişlemesine güzel bir örnek oluşturmaktadır.
Özet Tablo
| Seçenek | Cümle | Değerlendirme |
|---|---|---|
| A | Bir şairin, Anadolu gerçeğini anlatmanın yolu ile bir ressamınki aynı değildir. | Somut sözcükleri soyut anlamda kullanan bir ifade yok. |
| B | Anadolu gerçeğini anlatan en başarılı yazarlardan biri de Reşat Nuri Güntekin’dir. | Somut sözcüğün soyut anlamıyla ilgili bir durum söz konusu değil. |
| C | Kışa girmeden çatının onarımını bitirmesi gerekiyordu. | “Çatı” sözcüğü gerçek/fiziksel anlamıyla kullanıldığı için anlam genişlemesi yok. |
| D | Yaşadıkları, onun geleceğe umutla bakmasını engellememişti. | “Bakmak” fiili burada “fiziksel olarak görmek” dışına çıkarak “geleceğe dair umuda sahip olmak, geleceği pozitif şekilde değerlendirmek” anlamını taşır. |
Doğru cevap: D)