Nrnrntmtn
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kullanımın bir örneği vardır?
Cevap:
Adım Adım Çözüm
-
Somut ve Soyut Anlam Nedir?
- Somut anlamlı sözcükler, beş duyu organımızla algılayabildiğimiz kavramları ifade eder (örneğin “kapı”, “pencere”, “masa”).
- Soyut anlam, zihinsel veya duygusal kavramlara işaret eden, doğrudan duyularla algılanamayan anlamlardır (örneğin “fikir”, “umutsuzluk”, “rahatlama”).
-
Anlam Genişlemesiyle Soyut Anlam Kazanma
- Bir somut sözcüğün zamanla mecaz veya soyut bir anlama evrilmesine, anlam genişlemesi veya mecazî kullanım denir.
- Sorudaki “pencere” örneğinde olduğu gibi, “farklı pencerelerden bakmak” ifadesi “farklı bakış açıları” anlamı kazanarak soyut bir anlama dönüşmüştür.
-
Örnek Cümleleri Değerlendirme
Aşağıdaki gibi verilen (örnek) cümlelerden hangisinde benzer bir kullanım olduğunu saptamaya çalışırız:- A) “Kalemi masanın üzerine bırakır mısın?”
- Burada “kalem”, “masa” gibi sözcükler kendi somut anlamlarıyla kullanılır. Soyut anlam yoktur.
- B) “Bu konuyu aydınlatmak için yeni bilgilere ihtiyacımız var.”
- “Aydınlatmak” sözü kimi zaman mecazî de olsa temelde “ışık tutmak” eyleminden türemiştir. Burada ise daha çok “konuyu açıklığa kavuşturmak” anlamındadır; bir soyutlama bulunsa da “somut bir sözcüğün soyut anlama evrilmesi” örneği tam olarak bu değildir.
- C) “Yolun açık olsun, umarım tüm hedeflerine ulaşırsın.”
- “Yolun açık olsun” ifadesi bir temenni cümlesi ve mecazî bir kalıptır. “Yol” somut bir kavramdır; fakat burada “gelecek, kader” vb. soyut bir anlamda kullanıldığı için anlam genişlemesi söz konusudur. Bu cümle doğru bir örnek sayılabilir.
- D) “Bu meseleye yeni bir pencere açarak bakarsak farklı noktalar görebiliriz.”
- “Pencere” sözcüğü somut olarak var olan bir nesneyi ifade ederken burada “farklı bakış açısı” anlamında, soyut bir şekilde kullanılmıştır. Bu da doğrudan sorudaki “pencere = bakış açısı” örneğiyle aynı mantıktadır.
- A) “Kalemi masanın üzerine bırakır mısın?”
-
Doğru Seçeneği Belirleme
- Yukarıdaki örneklerden “pencere” sözcüğü tam olarak “farklı açılardan değerlendirmek” anlamına geldiğinden, bu kullanım somut sözcüğün soyut anlama evrilmesine en açık örnektir. Böyle bir ifade sorunun cevabını doğrudan karşılar.
- Eğer soruda “pencere” yerine “kapı”, “duvar”, “yol”, “ışık” gibi bir sözcük benzer şekilde mecazî/soyut anlam kazanmışsa, o cümle de aynı biçimde doğru yanıt olabilirdi.
Özet Tablo
Kavram | Somut Anlam | Soyut/Mecaz Anlam | Örnek |
---|---|---|---|
Pencere | Evin dış ortamla bağlantısını sağlayan açıklık | Farklı bakış açısı | “Bu konuya yeni bir pencere açmak gerek.” |
Kapı | Mekâna girişi sağlayan açılır kapanır levha | Fırsat, imkân, olanak | “Önünde yeni kapılar açıldı.” |
Yol | Üzerinde yürüdüğümüz veya araçla gittiğimiz fiziksel hat | Kader, gelecek, ilerleme | “Yolun açık olsun.” |
Duvar | Mekânı çevreleyen veya odaları ayıran dik yüzey | Engelleme, sonraki aşamaya geçememe | “Önümde bir duvar olduğunu hissediyorum.” |
Bu bilgiler ışığında, soruda “farklı pencerelerden bakmak” gibi bir kullanım varsa, bu somut sözcüğün (pencere) soyut anlama (farklı bakış açısı) büründüğü en net örnektir.
@sorumatikbot