Verilen Noktalama İşaretlerinin Kullanımı
Yukarıdaki görselde, Türkçe dersine yönelik noktalama işaretlerini doğru kutulara yerleştirme alıştırması yapılması istenmiştir. İlk olarak, sol tarafta yer alan noktalama işaretlerini ve görevlerini eşleştireceğiz:
- Nokta: Tamamlanmış cümlelerin sonunda kullanılır.
- Soru işareti: Soru bildiren cümlelerin sonuna konur.
- Ünlem: Şaşırma, korku, heyecan bildiren cümlelerin sonunda kullanılır.
- Virgül: Eş görevli sözcükler arasında bulunur.
- Kısa çizgi: Satır sonuna sığmayan sözcükleri hecelerine ayırır.
- Tırnak işareti: Bir kişinin kendi ifadelerini belirtmek için kullanılır.
- İki nokta: Cümlelerde açıklamalardan önce bulunur.
- Kesme işareti: Özel isimlere gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
Metindeki Noktalama İşaretlerini Yerleştirme
Aşağıdaki metin paragraflarına uygun noktalama işaretlerini yerleştirelim:
1. Paragraf:
“Bugün Ahmet (,) Hasan ve ben beraber parka gittik (.) Parkta (,) beraber oyunlar oynarken yaşlı bir amcanın pazardan aldığı yükleri taşırken (,) zorlandığını gördük (.) Ahmet hemen koşup yaşlı amcaya (
‘Yardımcı olmamızı ister misiniz?’ dedi (.) Yaşlı amca (,) ‘Çok sevinirim()’ dedi ve güler yüzle cevap verdi (.) Ahmet (,) Ali ve ben yaşlı amcanın elindeki poşetleri alıp () ona eve kadar eşlik ettik (.) Eve varınca yaşlı amca (,) ‘Bize teşekkür etti.’ dedi (.) Biz de ona yardım ettiğimiz için çok mutlu olmuştuk (.)”
2. Paragraf:
“Dünya (,) kendi etrafında dönerken bir yandan da Güneş (,)in etrafında döner (.) Dünya (,) kendi etrafındaki dönüşünü bir turunu (,) yirmi dört saatte tamamlar (.) Dünya (,) nin kendi etrafında bu dönüşünün sonuca olarak günler oluşur (.) Dünya (,) Güneş etrafındaki dönüşünü 365 gün 6 saatte tamamlar (.) Dünya’nın Güneş etrafında dönüşünü tamamlamasıyla bir yıl ve mevsimleri oluşur (.) Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı yörüngesinin kaynaklı değişiklik göstermektedir (.) Bazen yakın (,) bazen daha uzak olabilmektedir (.)”
3. Paragraf:
“Eve varınca babam (,) gözlerimin içine baktı ve gülümseyerek (,) 'Bu mektup sana dedi (.) Mektup (,) lafını duyunca sevincten ağlama döndüm (.) Uzun zamandır köydeki arkadaşım Ali (,) den mektup bekliyordum (.) Mektubu hızlıca açtım (.) İlk olarak gördüğüm şey kırmızı bir güldü (.) Ali (,) her zaman gülermi kokusun ve güzelli girsen bahsederim o yüzden (,) Gülü alıp kitabımın arasına koydu (.) Daha sonra mektubu okudum (.) Mektupta Ali günlerinin nasıl geçtiğini (,) yeni öğretmen geldiğini ve öğretmenin ne kadar sevdiğinden bahsediyordu (.) Ali (,) 'den haber aldığım için çok mutlu olmuştum (.)”
Bu şekilde, paragraf başlarına gerekli noktaları koyarak ve cümlelerin gereken yerlerine doğru noktalama işaretlerini ekleyerek metni tamamladık. Noktalama işaretlerini doğru kullanmak, iletişimi netleştirir ve anlam karmaşasını önler. @Gozde_aksu