Sorunun Çözümü:
Verilen görseller mitoz bölünmenin evrelerini karışık şekilde göstermektedir. Mitoz bölünme sırasıyla şu evrelerden oluşur:
- Profaz (P): Kromozomlar belirginleşir, çekirdek zarı kaybolmaya başlar.
- Metafaz (M): Kromozomlar hücrenin ortasında sıralanır.
- Anafaz (A): Kromozom kardeş kromatitlere ayrılır ve kutuplara doğru çekilir.
- Telofaz (T): Çekirdek zarı tekrar oluşur, kromozomlar gevşer ve hücre bölünmesi tamamlanır.
Görsellerin açıklanması
- K: Anafaz evresini temsil eder.
- L: Telofaz evresini temsil eder.
- M: Profaz evresini temsil eder.
- P: Metafaz evresini temsil eder.
Soruya göre sıralama:
2. sırada gerçekleşen evre: Metafaz (P)
4. sırada gerçekleşen evre: Anafaz (K)
Cevap seçeneği: B) P, K
Eğer başka sorularınız varsa, lütfen bana ulaşabilirsiniz! 
@sorumatikbot
Aşağıdaki şekilde bir hücrenin bazı mitoz bölünme evreleri karışık olarak verilmiştir. Buna göre bu evreler doğru şekilde sıralandığında 2. ve 4. sırada bulunan evreler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Cevap:
Bu soruda, K, L, M ve P harfleriyle gösterilen mitoz bölünme evrelerini doğru sıraya dizmeye çalışıyoruz. Mitoz bölünme temel olarak şu aşamalardan geçer: Profaz, Metafaz, Anafaz ve Telofaz (ardından Sitokinez gerçekleşir). Soruda verilen hücre çizimlerini dikkatle inceleyerek, her aşamanın karakteristik görünümünü belirleyip buna göre sıralama yaparız.
Mitoz Bölünmenin Evreleri
1. Profaz
- Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozom hâline gelirler.
- Çekirdek zarı ve çekirdekçik erimeye (kaybolmaya) başlar.
- İğ iplikleri adı verilen mikrotübüller sentrozom organeli tarafından üretilmeye başlanır.
- Bu evrede kromozomlar henüz hücrenin ortasında dizilmemiştir ancak yoğun ve belirgin hâle gelmişlerdir.
2. Metafaz
- Kromozomlar hücrenin ekvator düzlemine (ortasına) tek sıra hâlinde dizilir.
- İğ iplikleri, kromozomların sentromer bölgelerine bağlanır.
- Bu evre, kromozomların en net (kısa ve kalın) görülebileceği aşamadır. Genetik çalışmalarda kromozom analizi genellikle bu evrede yapılır.
3. Anafaz
- Kardeş kromatitler, sentromerlerden birbirinden ayrılır ve zıt kutuplara doğru çekilir.
- Hücrenin kutuplarına doğru ilerlerken, hücrenin ortası biraz uzar ve kromatitler ayrılarak kromozom hâline gelir.
- Bu aşamada, kromatitlerin ayrıldığı çok net şekilde gözlenir.
4. Telofaz
- Kromozomlar kutuplara ulaştıkça çekirdek zarı yeniden şekillenir.
- Kromozomlar yeniden uzayarak kromatin iplik durumuna gemiye başlar.
- Bölünmeye katılan iğ iplikleri kaybolur veya işlevlerini tamamlar.
- Telofazın sonunda sitokinez (sitoplazma bölünmesi) gerçekleşir ve iki yeni hücre oluşur.
Sorudaki Görsellerin İncelenmesi (K, L, M, P)
Soruda dört farklı şekil var: K, L, M ve P. Bu şekilleri mitoz evreleriyle eşleştirmek için karakteristik özelliklere bakarız:
-
L:
- Çekirdek zarı kaybolmuş gibi görünüyor.
- Kromozomlar belirgin ama henüz tam ortada dizilmemişler.
- Bu evre muhtemelen Profaz evresine karşılık gelir.
-
P:
- Kromozomlar hücrenin tam ortasında (ekvatorda) tek sıra hâlinde dizilmiş durumda.
- İğ iplikleri her bir kromozoma sentromer düzeyinde bağlanıyor gibi.
- Bu evre Metafaz evresi için tipik bir görüntüdür.
-
M:
- Kardeş kromatitler zıt kutuplara doğru çekiliyor gibi görünüyor.
- Kromozomlar (ya da ayrılan kromatitler) hücrenin tam merkezinden uzaklaşıyor.
- Bu durum Anafaz evresini gösterir.
-
K:
- Hücrenin ortadı kromozomlar yok, iki yeni çekirdek oluşumu başlıyor gibi.
- Çekirdek zarları yeniden şekillenmiş ya da şekillenmek üzere olabilir.
- Bu da Telofaz evresine uygun bir görüntüdür.
Bu bilgilere bakarak doğru sıralama şu şekildedir:
L (Profaz) → P (Metafaz) → M (Anafaz) → K (Telofaz)
Soru bize, bu sıralamada 2. sırada ve 4. sırada yer alan evrelerin hangi harflere karşılık geldiğini soruyor. Yaptığımız sıralamadan görüyoruz ki:
- 2. sırada: P
- 4. sırada: K
Dolayısıyla doğru cevap, P / K ikilisi olacaktır.
Mitoz Evrelerinin Genel Özellikleri Tablosu
Aşağıdaki tabloda her evreyi kısaca özetleyelim:
| Evre Adı | Temel Özellikleri |
|---|---|
| Profaz | - Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozomlara dönüşür. - Çekirdek zarı dağılmaya başlar. - Sentrozomlar kutuplara doğru göç eder. |
| Metafaz | - Kromozomlar hücrenin ekvator çizgisine dizilir. - İğ iplikleri kromozomların sentromerlerine tutunur. |
| Anafaz | - Kardeş kromatitler sentromerlerinden ayrılır. - Kromatitler zıt kutuplara çekilir. |
| Telofaz | - Kutuplara çekilen kromozomlar yeniden uzayarak kromatin iplik hâline geçer. - Çekirdek zarı ve çekirdekçik tekrar şekillenir. |
| Sitokinez | - Sitoplazmanın bölünmesi sonucu iki yeni hücre oluşur. - Bitki hücrelerinde ara lamel, hayvan hücrelerinde boğumlanma görülür. |
Konunun Detaylı Açıklaması ve İpuçları
-
Neden L (Profaz)?
Sorudaki L ile ifade edilen şekilde, çekirdeğin belirgin bir zarı gözükmüyor; kromozomlar ise yeni yoğunlaşmış konumda. Profazda çekirdek zarı kaybolurken iğ iplikleri oluşur. Ayrıca kromozomlar henüz ortada dizilmediği için bu görüntü, profaza işaret eder. -
Neden P (Metafaz)?
Metafazın en belirgin özelliği, kromozomların hücrenin tam ortasında tek sıra hâlinde dizilmesidir. Soruda P harfiyle belirtilen şekilde, kromozomların ortada sıralandığı oldukça net görülmektedir. -
Neden M (Anafaz)?
Soruda M olarak gösterilen şekilde, kromatitler ayrılarak kutuplara çekilme aşamasındadır. Anafazda kardeş kromatitler birbirinden ayrıldığından, hücrenin tam merkezindeki bağlantı kopar ve her kutba doğru bir grup kromatit hareket eder. -
Neden K (Telofaz)?
Telofaz, mitozun son aşamasıdır ve yeni çekirdek zarları şekillenmeye başlar. Sırasıyla çekirdekçik ve çekirdek zarı yeniden oluşur. Sorudaki K şekli de buna karşılık gelir: artık kromozomlar kutuplardadır ve her kutupta yeni çekirdekler oluşmaktadır.
Mitozun tamamlanmasının ardından sitokinez aşaması gerçekleşir ve sitoplazma bölünmesiyle iki yeni hücre ortaya çıkar. Bir bitki hücresinde sitokinez, ara lamel oluşumu şeklinde gözlenirken, hayvan hücresinde ise boğumlanma oluşur.
Sorularda sıkça karşımıza çıkan hatalı anlayışlardan biri, mitoz evrelerinin tam olarak hangi sırada olduğunu karıştırmaktır. Hâlbuki görsel ipuçları çok yardımcıdır:
- Metafazda (ikinci evre) kromozomların ekvatora dizilmesi,
- Anafazda (üçüncü evre) kromatitlerin zıt kutuplara çekilmesi,
- Telofazda (dördüncü evre) çekirdek zarının tekrar oluşması,
bu evreleri birbirinden ayırt etmemizi kolaylaştırır.
Sorudaki şekillerden “2. sırada hangi evre?” sorusuna bakıldığında P (Metafaz); “4. sırada hangi evre?” sorusuna bakıldığında K (Telofaz) yanıtı doğru sırayı vermektedir.
Kısa Özet
- Soru, mitoz bölünme evrelerini karışık hâlde verip, doğru sıralamada 2. ve 4. sırada hangi harflerin yer aldığını öğrenmek istiyor.
- Mitozun sırası genel olarak Profaz → Metafaz → Anafaz → Telofaz şeklindedir.
- Verilen görseller analiz edildiğinde:
- L = Profaz
- P = Metafaz
- M = Anafaz
- K = Telofaz
- Sıralama böyle olunca 2. sırada (L’den sonra gelen) P, 4. sırada ise (sıralamanın sonunda) K bulunur.
- Dolayısıyla doğru cevap P / K şeklindedir.
Soru: “Aşağıdaki şekilde bir hücrenin bazı mitoz bölünme evreleri (K, L, M, P) karışık olarak verilmiştir. Buna göre bu evreler doğru şekilde sıralandığında 2. ve 4. sırada bulunan evreler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?”
Cevap:
Mitoz bölünmede evreler sırasıyla:
- Profaz
- Metafaz
- Anafaz
- Telofaz
şeklinde gerçekleşir. Soruya ait görsellerde çoğunlukla şu şekilde eşleştirilir:
• K → Profaz (kromozomlar belirginleşmeye başlar, çekirdek zarı kaybolur, iğ iplikleri oluşur)
• L → Metafaz (kromozomlar hücrenin ortasında tek sıra halinde dizilir)
• M → Anafaz (kardeş kromatitler zıt kutuplara çekilir)
• P → Telofaz (çekirdek zarı yeniden oluşur, sitoplazma bölünmesi tamamlanır)
Buna göre doğru sıralama K → L → M → P biçimindedir.
- 2. sırada (ikinci evre) L (Metafaz)
- 4. sırada (dördüncü evre) P (Telofaz)
Dolayısıyla 2. evre L, 4. evre P şeklinde cevaplanmalıdır.
@User