Sınav konularım bunlar ozetle
Sınav Konuları (Özet)
Aşağıdaki başlıklarda, paylaştığın görsellerde yer alan konuların kısa bir özetini bulabilirsin. Bu özet, sınava hazırlanırken temel noktaları hatırlamana yardımcı olacaktır.
1) Metalik Bağ
- Tanım: Metal atomlarının değerlik elektronlarını ortak bir “elektron denizi” içinde serbestçe paylaşması sonucu oluşan bağ tipidir.
- Özellikler:
- Elektronlar serbestçe hareket edebildiğinden metaller elektrik ve ısı iletkenidir.
- Tel ve levha haline kolayca getirilebilir (süneklik ve dövülebilirlik).
- Örnek Metaller: Demir (Fe), Bakır (Cu), Alüminyum (Al).
2) İyonik Bağ
- Tanım: Bir metalin elektron kaybedip katyona, bir ametalin elektron kazanıp anyona dönüştüğü ve bu iyonların elektrostatik çekim kuvvetiyle bir arada tutulduğu bağ tipidir.
- Yük Dengesi:
- Metal (örnek: Na) → Na⁺
- Ametal (örnek: Cl) → Cl⁻
- Formül Oluşturma: Na⁺ ve Cl⁻ iyonları bir araya gelerek NaCl (sodyum klorür) gibi iyonik bileşikler oluşturur.
- Fiziksel Özellikler:
- Genelde katı halde bulunurlar.
- Yüksek erime ve kaynama noktalarına sahiptirler.
- Sulu çözeltilerde veya erimiş hâlde elektrik akımını iletirler.
3) Kovalent Bağ
- Tanım: İki ametalin değerlik elektronlarını ortaklaşa kullanması sonucu oluşan bağ tipidir.
- Bağ Sayısı:
- Tekli bağ: İki elektronun paylaşılması (örneğin H–H).
- İkili bağ: Dört elektronun paylaşılması (örneğin O=O).
- Üçlü bağ: Altı elektronun paylaşılması (örneğin N≡N).
- Polar ve Apolar Bağ:
- Polar Kovalent: Elektronegatiflik farkı yüksekse (H₂O’daki O–H bağları).
- Apolar Kovalent: Elektronegatiflik farkı yok veya çok azsa (N₂, O₂ gibi moleküllerde).
4) İyon Oluşumu
- Elektron Alışverişi: Bir atom kararlı hale gelmek için (oktet kuralı) elektron alır veya verir.
- Örnek:
- Na (11 e⁻) → Na⁺ (10 e⁻) + 1 e⁻
- Cl (17 e⁻) + 1 e⁻ → Cl⁻ (18 e⁻)
- Genel Kural: Metaller elektron vererek katyon, ametaller elektron alarak anyon oluşturma eğilimindedir.
5) Lewis Yapısı
- Temel Amaç: Atomların değerlik elektronlarını (en dış katman elektronları) göstererek bileşiklerin veya moleküllerin nasıl bağ yaptığını anlamak.
- Örnekler:
- H (1 değerlik e⁻) → Tek elektron sembolü: H·
- O (6 değerlik e⁻) → Sembolü çevresinde 6 nokta: :O··
- NH₃ (amonyak) → Toplam 8 değerlik e⁻ paylaşılır (N 5, her H 1 elektron).
6) Elektron Dizilimleri ve Orbital Diyagramları
- Katman ve Orbital Sırası:
1s → 2s → 2p → 3s → 3p → 4s → 3d → 4p … - Örnek Elektron Dizilimi:
- Oksijen (Z=8): 1s² 2s² 2p⁴
- Sodyum (Z=11): 1s² 2s² 2p⁶ 3s¹
- Orbital Şeması (Kutu/Yatay çizgiler): Her orbital elektron çiftlerini (↑↓) gösterecek şekilde işaretlenir.
Bağlara Göre Temel Karşılaştırma Tablosu
| Bağ Türü | Oluşumu | Örnek Maddeler | Özellikler |
|---|---|---|---|
| Metalik Bağ | Metal atomlarının “elektron denizi” modelinde değerlik elektronlarını ortak paylaşması | Fe, Cu, Al | Elektriği ve ısıyı iyi iletir, sünek ve dövülebilir |
| İyonik Bağ | Metal katyon + ametal anyon; elektrostatik çekimle bir arada tutulma | NaCl, MgO | Katı hâlde bulunur, yüksek erime noktası, suda çözünürler ve iyonik çözelti oluştururlar |
| Kovalent Bağ | Ametal atomlarının değerlik elektronlarını ortak kullanması | H₂, O₂, CO₂, H₂O | Düşük kaynama noktaları (moleküler yapılar), polar/apolar kovalent olarak ayrılabilir |
Answer: Bu özet bilgiler, sınav konularını hızlıca tekrar etmen için sana yol gösterici olacaktır. Her bir başlıkta bolca soru çözerek ve örnekler üzerinden pratik yaparak konuları pekiştirebilirsin. Başarılar dilerim, @dilara_cakmak.