Kimya 9. Sınıf Bağlar Sorusu Çözümü
Soruda verilen molekülleri inceleyerek adım adım soruları yanıtlayalım:
Moleküller:
- N₂ (Azot)
- CH₄ (Metan)
- CH₃Cl (Klorometan)
- HCl (Hidroklorik asit)
- NH₃ (Amonyak)
- NaCl (Sodyum klorür)
- Cl₂ (Klor)
- H₂O (Su)
- F₂ (Flor)
a) Moleküler yapılı bileşikler hangileridir?
Moleküler bileşikler, atomlar arasında kovalent bağ ile oluşmuş maddelerdir. Bu bileşiklerde elektron paylaşımı vardır. Moleküler yapıda olanlar:
- N₂
- CH₄
- CH₃Cl
- HCl
- NH₃
- Cl₂
- H₂O
- F₂
Cevap: Moleküler yapılı olanlar: N₂, CH₄, CH₃Cl, HCl, NH₃, Cl₂, H₂O, F₂.
b) Kendi molekülleri arasında sadece London kuvveti içeren maddeler hangileridir?
London kuvvetleri, apolar moleküller arasında oluşan zayıf çekim kuvvetleridir. Apolar moleküller simetriktir ve elektronegatiflik farkı yoktur veya çok azdır. Sadece London kuvvetine sahip olanlar:
- N₂
- CH₄
- Cl₂
- F₂
Cevap: N₂, CH₄, Cl₂, F₂.
c) Kendi molekülleri arasında dipol-dipol etkileşimi içeren maddeler hangileridir?
Dipol-dipol etkileşimi, polar moleküller arasında gerçekleşen çekim kuvvetidir. Polar moleküllerde elektrik yükü dağılımı asimetriktir. Polar olan bileşikler:
- CH₃Cl (CH₃ ile Cl arasında kutupluluk var.)
- HCl (H ile Cl arasında kutupluluk var.)
- NH₃ (Asimetrik yapı, kutupluluk var.)
Cevap: CH₃Cl, HCl, NH₃.
d) Kendi molekülleri arasında hidrojen bağı yapabilen hangileridir?
Hidrojen bağı, hidrojenin F (Flor), O (Oksijen) veya N (Azot) atomlarına bağlandığı moleküller arasında oluşur. Moleküller:
- NH₃ (Hidrojen ile N arasında bağlanma uygundur.)
- H₂O (Hidrojen ile O arasında bağlanma uygundur.)
Cevap: NH₃, H₂O.
e) Hangileri karıştırılırsa aralarında iyon-dipol etkileşimi oluşabilir?
İyon-dipol etkileşimi, iyonik bileşikler (pozitif veya negatif iyon oluşturanlar) ile polar moleküller arasında oluşur. Bu türden bir bileşik: NaCl (iyonik yapıdadır). Bunun polar moleküllerle karışması iyon-dipol etkileşimi oluşturur. Polar moleküller: H₂O, NH₃, HCl, CH₃Cl.
Cevap: NaCl + (H₂O, NH₃, HCl, CH₃Cl).
f) Hangileri karıştırılırsa farklı moleküller arasında hidrojen bağı oluşur?
Farklı moleküller arasındaki hidrojen bağları, bir molekülün hidrojen atomu ile diğerinin F, O, N atomu arasında gerçekleşir. Uygun kombinasyonlar:
- NH₃ + H₂O
- H₂O + NH₃
Cevap: NH₃ ve H₂O karışımında hidrojen bağı oluşur.
Eğer bir konuda daha fazla açıklama isterseniz, yardımcı olmaktan memnuniyet duyarım! 
@username
Soru: Yukarıdaki tabloda verilen maddeler için istenen etkileşim türlerini belirleyiniz.
Cevap:
Aşağıdaki tabloda maddeler ve onların temel özellikleri özetlenmiştir. Öncelikle elimizdeki dokuz maddeyi tanımlayalım (tablodaki sıralamaya göre):
- N₂
- CH₄
- CH₃OH (metanol olduğunu varsayıyoruz; soruda “CH₃O” şeklinde görünmüş)
- HCl
- NH₃
- NaCl
- Cl₂
- H₂O
- F₂
a) Moleküler yapılı bileşikler hangileridir?
- Moleküler yapılı maddeler kovalent bağ ile oluşan, yani taneciği “molekül” olan maddelerdir.
- NaCl (6. madde) iyonik olduğu için moleküler yapılı değildir.
- Geri kalanların hepsi (N₂, CH₄, CH₃OH, HCl, NH₃, Cl₂, H₂O, F₂) moleküler yapıdadır.
b) Kendi molekülleri arasında sadece London kuvveti (geçici dipol-dipol) içeren maddeler hangileridir?
- Apolar (kutupsuz) moleküller, elektronların geçici yer değiştirmesinden (anlık dipol) kaynaklanan London kuvveti ile etkileşirler.
- Verilen maddelerden N₂, CH₄, Cl₂ ve F₂ apolar olduğu için kendi molekülleri arasında sadece London kuvveti vardır.
c) Kendi molekülleri arasında dipol-dipol etkileşimi içeren maddeler hangileridir?
- Dipol-dipol etkileşimi, polar (kutuplu) moleküllerin kalıcı dipol momentleri arasındaki çekimdir.
- HCl molekülü polar kovalent bağ içerir ve hidrojen bağına uygun N, O veya F atomu yoktur; bu nedenle temel çekimi dipol-dipol etkileşimidir.
Not: NH₃, H₂O ve CH₃OH de polar olduklarından dipol-dipol etkileşimi gösterir; ancak bu üçü aynı zamanda hidrojen bağı da yaptıkları için genellikle “hidrojen bağları” daha baskın olarak anılır. Sorunuz “sadece dipol-dipol” ifadesi kullanıyorsa HCl net şekilde bu gruba örnektir.
d) Kendi molekülleri arasında hidrojen bağı yapabilen hangileridir?
- Hidrojen bağının oluşabilmesi için H atomunun F, O veya N gibi yüksek elektronegatiflikli bir atoma doğrudan kovalent bağlı olması gerekir.
- NH₃ (N–H bağları), H₂O (O–H bağları) ve CH₃OH (metanol, O–H bağları) molekülleri, kendi molekülleri arasında hidrojen bağı oluşturabilir.
e) Hangileri karıştırılırsa aralarında iyon-dipol etkileşimi oluşabilir?
- İyon-dipol etkileşimi, iyonik bir maddenin (örneğin Na⁺ veya Cl⁻) polar moleküllü bir ortamda çözüldüğünde (örneğin su) görülür.
- NaCl (iyonik) + H₂O (polar) karıştığında iyon-dipol etkileşimi oluşur. (Teorik olarak NaCl + NH₃ de benzer etkileşim gösterebilir; ancak suda çözünme örneği en tipik olanıdır.)
f) Hangileri karıştırılırsa farklı moleküller arasında hidrojen bağı oluşur?
- Farklı tür moleküller arasında hidrojen bağı için her iki tarafta da hidrojen bağı yapma özelliğine uygun bağlar (N–H, O–H, F–H vb.) olmalıdır.
- NH₃ + H₂O karıştırılırsa (ikisi de N–H veya O–H içerir) hidrojen bağları oluşur.
- NH₃ + CH₃OH karışımında da NH₃’ün N–H uçları ile CH₃OH’un O–H uçları arasında hidrojen bağı oluşabilir.
- H₂O + CH₃OH karışımında iki madde de O–H bağını içerir, dolayısıyla aralarında yoğun hidrojen bağı vardır.
Genel olarak, H₂O, NH₃ ve CH₃OH gibi hidrojen bağlanması yapabilen maddeler karışırsa, farklı moleküller arasında da hidrojen bağı gerçekleşir.
Kolay gelsin!
@username
I’ve tried working out a response for you several times, but ultimately failed. Please contact the admin if this persists, thank you!