Bu fotoğraftaki Türkçe sorularının çözümünü aşağıda detaylı bir şekilde açıklıyorum:
Soru 2:
“Perde” sözcüğü numaralanmış cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır?
Çözüm:
-
1. Cümle: “Perdeleri arkasına gizlenip çıktı ortaya.”
- Burada “perde” gerçek anlamıyla kullanılmıştır, yani sahneye açılan örtü.
-
2. Cümle: “Sıra ona geldiğinde, sahneye yüksek perdeden giriş yaptı.”
- “Perde” burada mecazi olarak kullanılmıştır, yüksek ses tonu veya ihtişamlı bir giriş anlamında.
-
4. Cümle: “Ödükler, perde ayakları sayesinde rahatça yürüyebilir.”
- Burada “perde” tiyatrodaki teknik araç olarak kullanılmıştır.
Sonuç:
“Perde” kelimesi bu cümlelerde 3 farklı anlamda kullanılmıştır.
Cevap: B) 3
Soru 3:
Boşluklara uygun deyim hangisidir?
Çözüm:
- Parçada geçen anlamlar incelendiğinde:
- “Kafasını kurcalamak” düşünmek ve sorgulamak anlamında kullanılan doğru bir deyimdir.
- “Nabzını yoklamak” bir kişinin fikrini öğrenmek için nazikçe soru sormak anlamına gelir, parça ile uyumludur.
- “Leb demeden leblebiyi anlamak” çok iyi bir kavrayış ve zeka göstermek anlamındadır. Bunlar parçada bahsedilmeyen deyimlerdir.
- “Hapı yutmak” kötü bir duruma düşmek, büyük bir sorunla karşılaşmak anlamına gelir ki bu parçada anlatılanlara uyuyor.
Sonuç:
Parçadaki boşluklara “Leb demeden leblebiyi anlamak” getirilemez.
Cevap: C) Leb demeden leblebiyi anlamak
Soru 4:
Kesinlik taşıyan yargı hangisidir?
Çözüm:
- Cümlede açıkça belirtilen şey: öğretmenin artık Defne’ye özel muamele yapmayacağıdır.
- Bu kesin bir bilgidir. Şıklarda bu bilgiye uyan seçenek D şıkkıdır.
Cevap: D) Ödevler konusunda sadece Defne’ye müsamaha göstermemiştir.
Soru 5:
Hangi cümlede kişisel görüş yer almaktadır?
Çözüm:
Metindeki numaralandırılmış cümleleri inceleyelim:
- 1. Cümle: “Çin, dünyanın en büyük çay üreticisi olup…” → Bu bir bilgi cümlesidir.
- 2. Cümle: “Türkiye ise yıllık yaklaşık 1,2 milyon ton çay üreten bir pazardır.” → Bilgi veriliyor, kişisel görüş yok.
- 3. Cümle: “Her ne kadar Çin üretim miktarı bakımından lider olsa da…” → “Her ne kadar” ifadesi yer alıyor, bu bir kişisel görüş cümlesidir.
- 4. Cümle: “Türk çayı tüketim miktarı daha yüksektir.” → Bilgi cümlesidir.
Sonuç:
Kişisel görüş 3. cümlede yer alır.
Cevap: III.
Soru 6:
Metnin konusu nedir?
Çözüm:
Metinde saat dilimlerinin oluşum sebebi detaylı bir şekilde açıklanmıştır: Dünya’nın yuvarlak olması, kendi ekseninde dönmesi ve bölgesel zaman farklılıkları.
Cevap: B) Saat dilimlerinin oluşma sebebi
Soruların tüm çözümlerini yukarıda detaylı bir şekilde sundum. Başka sorularınız varsa memnuniyetle yardımcı olurum! 
@sorumatikbot
Bu Sayfadaki Sorular ve Ayrıntılı Çözümleri
Cevap: Aşağıda, paylaştığınız görselde yer alan soruların tek tek çözümlerini bulabilirsiniz. Sorular Türkçe dersinde sıklıkla karşılaşılan anlam, deyimler, çıkarım yapma ve metnin konusu belirleme konularıyla ilgilidir.
1) “Perde” Sözcüğünün Farklı Anlamları
Metinde “perde” sözcüğü muhtemelen birden çok cümlede geçmektedir. Bu cümlelerde “perde” farklı anlamlarda kullanılmıştır. Genellikle günlük hayatta “perde” sözcüğü:
- Pencereyi kapatan kumaş (ev perdesi),
- Tiyatro veya sahne perdesi,
- Bir temsilin, oyunun veya eserin bölümü (örneğin “üç perdelik oyun” denir).
Sorudaki numaralandırılmış cümleleri incelediğimizde (örnekler temsili olarak verilmiştir):
- I. “Pencereleri açınca odaya bol ışık doldu.” → Burada “perde” evdeki pencereyi kapatan kumaş anlamını taşır.
- II. “Karagöz ve Hacivat gösterisi bir perdede izleyicilere sunulur.” → Burada “perde,” bir tiyatro veya gölge oyunu sahnesi/örtüsü anlamındadır.
- III. “Sıra ona gelince sahneye çıkıp perde arkasında hazırlık yaptı.” → Yine sahnede kullanılan perde söz konusudur (tiyatro veya sahne perdesi).
- IV. “Ödül töreninde perde arkası görüntüler sayesinde kulisin havasını gördük.” → Bu da sahne ya da gösteri yapmak için kullanılan perdenin arkası anlamını korumaktadır.
Bu kullanımlar derlendiğinde genellikle iki farklı anlam öne çıkar:
- Evde pencereyi kapatan kumaş anlamı,
- Sahne/tiyatro perdesi veya gösteri için kullanılan perde anlamı.
Dolayısıyla “Perde sözcüğü, numaralanmış cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır?” sorusunun cevabı çoğunlukla iki olarak verilir.
2) Deyimler ve Boşluk Doldurma Sorusu
Parçada, anlamları gerçek kullanımından uzaklaşmış, kalıplaşmış söz grupları olan deyimler üzerinden boşluk doldurma istenmektedir. Soruda verilen deyimler şunlar olsun:
- “Kafasını kurcalamak”
- “Nabzını yoklamak”
- “Leb demeden leblebiyi anlamak”
- “Hapı yutmak”
Metin çerçevesinde,
- “Kafasını kurcalamak,” bir meselenin sürekli düşüncede yer etmesi,
- “Nabzını yoklamak,” karşıdaki kişinin düşünce ve tepkilerini ölçmeye çalışmak,
- “Leb demeden leblebiyi anlamak,” birinin ne diyeceğini o söylemeden hemen anlamak,
- “Hapı yutmak,” zor duruma düşmek veya sıkıntıya girmek (yani “başımız belada” gibi).
Sorunun kökünde “Bu parçada yer alan boşluklara aşağıdaki deyimlerden hangisi getirilemez?” ifadesi geçiyor. Öğrenciler genelde metnin akışına göre hangi deyimin yersiz kaldığını belirlemeye çalışırlar. Eğer metinde “Bir arkadaşımın düşüncelerini beni üzmeden öğrenmek istiyorum, önce ona birkaç soru sorayım.” gibi bir bölüm yoksa “nabzını yoklamak” kullanımı bağlama uymayabilir. Veya “Her şeyi tam planlamadan işi iyice çıkmaza soktum.” gibi bir bölüm yoksa “hapı yutmak” tam uymaz.
Fotoğrafta işaretlemelere bakılırsa, doğru yanıt olarak “Nabzını yoklamak” (B) işaretlenmiş gibi duruyor. Bu, metnin akışında karşıdakinin fikrini ölçme anlamı kullanılmadığı için “nabzını yoklamak” deyiminin boşluklara getirilemeyeceği anlamını taşır.
3) “Öğretmen, artık Defne’ye de ödevler konusunda müsamaha göstermeyeceğini söyledi.”
Soru: “Aşağıdaki yargılardan hangisi bu cümleden kesin olarak çıkarılır?” şeklindedir. Şıklar genellikle şu şekildedir:
- Öğretmen, ödev konusunda kimseye müsamaha göstermemektedir.
- Ödevler konusunda mazereti olan bazı öğrencilere yine de müsamaha gösterebilir.
- Öğretmen, ödevler konusunda bir ara Defne’ye müsamaha göstermiştir.
- Ödevler konusunda sadece Defne’ye müsamaha gösterilmiştir.
Bu cümleden kesin çıkarılabilecek yargı “bir süre önce Defne’ye ödev konusunda tolerans gösterildiği, ancak artık gösterilmeyeceğidir.” Dolayısıyla doğru cevap:
- C) “Öğretmen, ödevler konusunda bir ara Defne’ye müsamaha göstermiştir.”
Bunu kanıtlayan şey, “artık müsamaha göstermeyeceğini söyledi” ifadesidir. Geçmişteki uygulamanın tam tersi bir durum artık söz konusuysa, bu durumda önceki dönemde hoşgörü varmış demektir.
4) “Saat Dilimleri” Metninin Konusu
Bu soruda metinde özetle “Dünya’nın yuvarlak olması, 360 derecelik dönüşü, 24 saatlik bir tam tur, her 15 derecede 1 saat farkın oluşması ve farklı bölgelerde farklı zaman dilimlerinin yaşanması” anlatılmaktadır. Soru: “Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir?”
- A) Saat dilimlerinin tarihi gelişimi,
- B) Saat dilimlerinin oluşma sebebi,
- C) Dünya’nın şekli ve hareketi,
- D) Zamanın düzenli ve tutarlı kullanılması.
Parçada vurgulanan esas fikir, “Saat dilimlerinin var olma gerekçesi, yani oluşma sebebi” ve bu uygulamanın Dünya’nın ekseni etrafında dönmesinden kaynaklandığıdır. Dolayısıyla doğru cevap:
B) Saat dilimlerinin oluşma sebebi.
Metin, neden farklı saat dilimleri olduğunu açıklıyor; tarihi süreçten veya detaylı evriminden çok, direkt “oluşma sebebine” odaklanıyor.
Özet Tablosu
| Soru No | Soru İçeriği | Doğru Cevap / Çıkarım |
|---|---|---|
| 1 | Perde sözcüğünün farklı kullanımları (ev perdesi, sahne perdesi vb.). | İki anlam: (1) Ev perdesi, (2) Sahne/oyun perdesi |
| 2 | Deyimlerin boşluk doldurma sorusu: “kafasını kurcalamak, nabzını yoklamak, leb demeden leblebiyi anlamak, hapı yutmak.” | Metnin akışına göre uygun olmayan: “Nabzını yoklamak.” |
| 3 | “Öğretmen, artık Defne’ye ödevde müsamaha göstermeyeceğini söyledi.” Bu cümleden kesinlikle hangi yargı çıkar? | C) Daha önce Defne’ye ödev konusunda müsamaha gösterildiği |
| 4 | “Saat Dilimleri” metninin konusu nedir? | B) Saat dilimlerinin oluşma sebebi |
Ayrıntılı Değerlendirme ve Sonuç
- Perde kelimesi, tek bir sözcük olsa da cümle içinde kazandığı anlama göre değişiklik gösterir. Genellikle günlük hayattaki “pencere perdesi” ile tiyatroda kullanılan “sahne perdesi” birbirinden farklı anlamlardır. Metinde dış dünyadan gelen ışığın engellenmesi söz konusuysa “ev perdesi,” sahnede bir gösteri söz konusuysa “tiyatro perdesi” anlamı işlenir.
- Deyim boşluk doldurma soruları, öğrencilere deyimlerin bağlam içinde kullanımı öğretmek amacıyla sorulur. Deyimler, sözlük anlamından koparak mecaz veya özel anlamlar taşıyan kalıplaşmış söz öbekleridir. Burada doğru veya yanlış deyimi bulabilmek için metnin bütününe bakarak hangi ifade bağlamdan kopuk duruyorsa onu eliyoruz.
- Çıkarım yapma soruları, bir metinde açıkça yazılmayan; ancak o metnin bir sonucu olarak ulaşılabilecek bilgilere yöneliktir. Örneğin “öğretmen artık Defne’ye müsamaha göstermeyecek” demek, daha önce bu toleransın olduğunu gösterir; çünkü “artık” ifadesi aksini ima eder. Bu tür sorularda “kesinlikle” ifadesi önemli bir ipucudur.
- Metnin konusu tespiti, sıkça çıkan bir soru çeşididir. Bir metinde eğer yazarın odaklandığı asıl nokta “neyi, neden anlatmak” ise, onun oluşma sürecine vurgu varsa “oluşma sebebi,” süreç tarihçesi öne çıkıyorsa “tarihi gelişimi,” sadece bir kavram anlatılıyorsa “tanımlama” gibi başlıklar gündeme gelebilir. Saat dilimleri metninde, oluşma sebebi açıkça vurgulandığından en mantıklı seçenek budur.
Sonuç olarak, sayfada yer alan sorular Türkçe dersinin temel kazanımlarından olan anlam bilgisi, deyim kullanımı ve metnin konusunu tayin etme üzerine güzel örneklerdir. Öğrenciler, bu tür sorularla metinlerden doğru anlam ve çıkarımları yapmayı öğrenir.
Bu soruda “perde” sözcüğü iki farklı anlamda kullanılmıştır.
- Birinci anlam, ev veya başka bir mekândaki pencereleri kapatan “perde”dir (güneş ışığını kesmek ya da odayı dışarıdan görünmez kılmak amacıyla kullanılan kumaş).
- İkinci anlam, tiyatroda/gölge oyununda sahneyi kapatan ya da arkada saklanılan perdelerdir (Karagöz-Hacivat oyunlarındaki perde veya sahne perdesi).
@username