- Sınıf fizik ortalama hız, ortalama sürat, ivme ile ilgili çözümlü 15 tane soru
9. Sınıf Fizik: Ortalama Hız, Ortalama Sürat ve İvme ile İlgili Çözümlü Sorular
Cevap:
Ortalama Hız
-
Soru: Bir araba, 100 km’lik yolu 2 saatte alıyor. Bu aracın ortalama hızı nedir?
- Çözüm: Ortalama hız, toplam yolun toplam zamana bölünmesiyle bulunur: v_{ortalama} = \frac{100 \text{ km}}{2 \text{ saat}} = 50 \text{ km/saat}.
-
Soru: 120 km uzunluğundaki bir yolu 3 saat ve ardından 60 km uzunluğundaki bir başka yolu 1 saatte kat eden bir aracın ortalama hızı nedir?
- Çözüm: Toplam yol = 120 km + 60 km = 180 km; toplam süre = 3 saat + 1 saat = 4 saat. Ortalama hız: v_{ortalama} = \frac{180 \text{ km}}{4 \text{ saat}} = 45 \text{ km/saat}.
Ortalama Sürat
-
Soru: Daire biçiminde bir pistte, 200 m uzunluğundaki bir turu 40 saniyede tamamlayan bir koşucunun ortalama sürati nedir?
- Çözüm: Ortalama sürat, toplam yolun toplam zamana bölünmesiyle bulunur: s_{ortalama} = \frac{200 \text{ m}}{40 \text{ s}} = 5 \text{ m/s}.
-
Soru: A ve B noktaları arasında sürekli olarak gidip gelen bir aracın, A’dan B’ye 3 saatte, B’den A’ya ise 2 saatte dönmesi ve her iki mesafenin de 100 km olması durumunda, aracın ortalama sürati nedir?
- Çözüm: Toplam yol = 100 km + 100 km = 200 km; toplam süre = 3 saat + 2 saat = 5 saat. Ortalama sürat: s_{ortalama} = \frac{200 \text{ km}}{5 \text{ saat}} = 40 \text{ km/saat}.
İvme
-
Soru: Bir araç, başlangıçta 20 m/s hızdayken, 5 saniye sonunda 40 m/s hıza ulaşıyor. İvmesi nedir?
- Çözüm: İvme, hız değişiminin zaman dilimine bölünmesiyle bulunur: a = \frac{\Delta v}{\Delta t} = \frac{40 \text{ m/s} - 20 \text{ m/s}}{5 \text{ s}} = 4 \text{ m/s}^2.
-
Soru: Duran bir araba 10 saniyede 30 m/s hıza ulaşıyor. Arabanın ivmesi nedir?
- Çözüm: a = \frac{30 \text{ m/s} - 0}{10 \text{ s}} = 3 \text{ m/s}^2.
Karışık Sorular
-
Soru: Bir bisikletçi, 60 km/s hızla 1 saat, ardından 30 km/s hızla 2 saat seyahat ediyor. Ortalama sürati ve ortalama hızı bulun.
- Çözüm:
- Toplam yol = 60 km + 60 km = 120 km.
- Toplam süre = 1 saat + 2 saat = 3 saat.
- Ortalama hız: v_{ortalama} = \frac{120 \text{ km}}{3 \text{ saat}} = 40 \text{ km/saat}.
- Ortalama sürat: Aynıdır, çünkü hız yönüne bakılmaz. Sonuç: 40 km/saat.
- Çözüm:
-
Soru: 10 m/s hızla giden bir araç, 5 saniyede hızını 20 m/s’ye çıkarıyor. Toplam zamanla ortalama ivmesini ve hızını hesaplayınız.
- Çözüm:
- a = \frac{(20 - 10) \text{ m/s}}{5 \text{ s}} = 2 \text{ m/s}^2.
- Ortalama hız: v_{ortalama} = \frac{(10 \text{ m/s} + 20 \text{ m/s})}{2} = 15 \text{ m/s}.
- Çözüm:
-
Soru: 15 m/s hızla hareket eden bir araç, fren yaparak 5 saniyede duruyor. İvmesini bulun.
- Çözüm: a = \frac{0 - 15 \text{ m/s}}{5 \text{ s}} = -3 \text{ m/s}^2. (Negatif ivme, yavaşlamayı gösterir.)
-
Soru: Bir araba A noktasından B noktasına 20 m/s hızla 1 saatte, B noktasından C noktasına 40 m/s hızla 2 saatte gitti. Arabanın A’dan C’ye ortalama hızını bulun.
- Çözüm:
- A’dan B’ye yol: 20 m/s * 3600 s = 72,000 m = 72 km
- B’den C’ye yol: 40 m/s * 7200 s = 288,000 m = 288 km
- Toplam yol = 72 km + 288 km = 360 km
- Toplam süre = 1 saat + 2 saat = 3 saat
- Ortalama hız: v_{ortalama} = \frac{360 \text{ km}}{3 \text{ saat}} = 120 \text{ km/saat}
- Çözüm:
Ek Sorular
-
Soru: Bir çocuğun bisikleti, başlangıçta 5 m/s hızla giderken, 15 saniye içerisinde ivmelenerek 20 m/s hıza ulaşır. İvmesi ve ortalama hızı nedir?
- Çözüm:
- İvme: a = \frac{20 - 5}{15} = 1 \text{ m/s}^2.
- Ortalama hız: v_{ortalama} = \frac{(5 + 20)}{2} = 12.5 \text{ m/s}.
- Çözüm:
-
Soru: 100 m uzunluğundaki bir yolu, sabit bir hızla 10 saniyede geçen bir araba, sonra hızı 20 m/s olarak değişiyor ve 50 metre daha gidiyor. Toplam yol ve süresi ile ortalama sürati bulun.
- Çözüm:
- İlk parçadaki hız: v = \frac{100 \text{ m}}{10 \text{ s}} = 10 \text{ m/s}
- İkinci parça için süre: t = \frac{50 \text{ m}}{20 \text{ m/s}} = 2.5 \text{ s}
- Toplam yol = 100 + 50 = 150 m
- Toplam süre = 10 + 2.5 = 12.5 s
- Ortalama sürat: s_{ortalama} = \frac{150 \text{ m}}{12.5 \text{ s}} = 12 \text{ m/s}
- Çözüm:
-
Soru: Bir araç, 2 m/s$^2$ ivme ile harekete başlıyor. İlk 5 saniye içinde hızını ve gittiği mesafeyi hesaplayınız.
- Çözüm:
- Hız: v = 0 + (2 \cdot 5) = 10 \text{ m/s}
- Mesafe: d = \frac{1}{2} \cdot 2 \cdot 5^2 = 25 \text{ m}
- Çözüm:
-
Soru: 5 m/s hızla giden bir aracın, fren yaparak 4 saniyede durduğunu varsayalım. Aracın ivmesi ve aldığı yol nedir?
- Çözüm:
- İvme: a = \frac{0 - 5}{4} = -1.25 \text{ m/s}^2
- Alınan yol: d = (5 \cdot 4) + \frac{1}{2} \cdot (-1.25) \cdot 4^2 = 10 \text{ m}
- Çözüm:
-
Soru: Bir araç 3 saniyede 0 dan 12 m/s ye ulaşıyor. İvmesini ve gittiği mesafeyi bulun.
- Çözüm:
- İvme: a = \frac{12 \text{ m/s}}{3 \text{ s}} = 4 \text{ m/s}^2
- Gidilen yol: d = 0 \cdot 3 + \frac{1}{2} \cdot 4 \cdot 3^2 = 18 \text{ m}
- Çözüm: