Fizik Üç Soru Çözümü
Soru 19:
Soru: Durgun halden harekete geçen bir cismin zamana bağlı kuvvet grafiği verilmiştir. Cisim başlangıçta durgundur ve kütlesi 5 kg’dır.
a) 15 saniye süresince cisme etki eden toplam itme (impuls) nedir?
b) Cismi 15 saniye sonunda hızı nedir?
Cevap:
a) İtme Hesaplaması
İtme, kuvvet-zaman grafiğindeki alanın toplamıdır. Kuvvet-zaman grafiğinde pozitif ve negatif alanlar hesaplanarak toplam itme bulunur.
- 0-5 saniye arası: Dikdörtgen alan: (20 , \text{N} \times 5 , \text{s} = 100 , \text{Ns})
- 5-10 saniye arası: Sabit bölge, kuvvet sıfır olduğu için itme yoktur.
- 10-15 saniye arası: Negatif alan: (-4 , \text{N} \times 5 , \text{s} = -20 , \text{Ns})
Toplam İtme: (100 , \text{Ns} - 20 , \text{Ns} = 80 , \text{Ns})
b) Hız Hesaplaması
İtme ve momentum arasındaki ilişki:
(m = 5 , \text{kg}) ve (\Delta p = 80 , \text{Ns})
Cismin 15 saniye sonundaki hızı: (16 , \text{m/s})
Sonuç:
- 15 saniye süresince cisme etki eden toplam itme: (80 , \text{Ns})
- Cismi 15 saniye sonundaki hızı: (16 , \text{m/s})
Soru 20:
Soru: X ve Y cisimleri şekildeki hızlarla O noktasında esnek olmayan çarpışma yapıyor. Cisimlerin çarpışmadan sonraki hızı nedir?
Verilenler:
- X cismi: (m_x = 2 , \text{kg}, , v_x = 20 , \text{m/s} )
- Y cismi: (m_y = 3 , \text{kg}, , v_y = 10 , \text{m/s} )
Cevap:
- X ve Y’nin ilk momentumlarını hesaplayın:
-
Toplam ilk momentum = (40 + 30 = 70 , \text{kg m/s})
-
Çarpışma sonrası toplam kütle (m = m_x + m_y = 2 + 3 = 5 , \text{kg})
-
Çarpışma sonrası hız (v) için momentum korunumu:
Sonuç:
Çarpışma sonrası cisimlerin ortak hızı: (14 , \text{m/s})
Soru 21:
Soru: K ve L cisimleri esnek olmayan çarpışma yapıyor. Çarpışma sonrası K ve L cisimlerinin hızı hangi yönde ve kaç (\text{m/s})?
Verilenler:
- K cismi: (m_k = 6 , \text{kg}, , v_k = 40 , \text{m/s} )
- L cismi: (m_l = 4 , \text{kg}, , v_l = 10 , \text{m/s} )
Cevap:
- K ve L’in ilk momentumları:
- Toplam ilk momentum:
-
Çarpışma sonrası toplam kütle (m = m_k + m_l = 6 + 4 = 10 , \text{kg})
-
Çarpışma sonrası hız (v):
- Hız yönü, büyük momentumun olduğu K cisminden geldiği için K’nin ilk hareket yönündedir.
Sonuç:
K ve L cisimlerinin çarpışma sonrası ortak hızı: (20 , \text{m/s}), K’nin ilk hareket yönünde.