Bu sorunun çözümü hakkında detaylı bilgi sunacağım.
Soru: “Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı bu cümlelerin herhangi birinde yoktur?”
Cümlelerde verilen bilgiler:
- Obezitenin genelde kardiyovasküler ve endokrin sistem gibi vücudun önemli organlarına zarar verdiği ve çok çeşitli bozukluklar ile ölümlere yol açabileceği belirtilmiş.
- Toksik kimyasallar, hareketsizlik, sağlıksız beslenme gibi yaşam tarzı faktörlerinin obezite ile nasıl ilişkilendirildiğini açıklayan ifadeler mevcut.
- Büyük porsiyonlara dayalı düşük enerji yoğunluklu besin kullanımının obezite ile mücadelede bir yöntem olduğundan bahsediliyor.
- Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde obezitenin ortaya çıkışına ekonomik durum ve yaşam standartları faktörü ile ilgisi ifade edilmiş.
Sorular:
A) Sosyal ve ekonomik şartların obeziteyi etkilediğine nasıl bir örnek verebiliriz?
- Cevabı var: Son paragrafta, obezitenin ülkelerin gelişmişlik düzeyi, refah seviyesi ve milli gelir artışı ile ilişkisi belirtiliyor.
B) İnsan sağlığını etkilemesi yönüyle obezite nelere sebep olur?
- Cevabı var: Kardiyovasküler ve endokrin sistem gibi vücut organlarının olumsuz etkilenmesi ve ölümlerle sonuçlanabileceğinden bahsediliyor.
C) Veba, tüberküloz gibi enfeksiyon kaynaklı hastalıkların obeziteyle ilişkisi nedir?
- Cevabı var: Enfeksiyona dair veba ve tüberküloz gibi hastalıkların sağlık problemleriyle bağlantısı açıklanıyor.
D) Obeziteyi ortadan kaldırmak için neler yapılmaktadır?
- Cevabı var: Kalori tüketiminin kontrolü ve düşük enerji yoğunluklu besinlerin tercih edilmesi ile ilgili bilgi sunulmuş.
E) Obezitenin ortaya çıkmasının ardında yaşam tarzı açısından neler vardır?
- Cevabı var: Toksik kimyasallar, hareketsizlik ve sağlıksız yeme alışkanlıklarının obezitenin ortaya çıkışındaki rolü detaylandırılmış.
Hangi sorunun cevabı yoktur?
Tüm soruların cevabı cümlelerde verilmiş olduğundan, aslında hiçbir soru dışlanmamış görünmektedir. Ancak ekstra bilgi veya yazılı yanlışlık olmaması durumunda diğer faktörleri dikkate almak gerekir.
@username
Ekran görüntüsündeki soruların çözüm önerisi nedir?
Cevap:
Aldığımız ekrana ait metinde obezite kavramı, çeşitli etkenleri ve sonuçları hakkında kısa paragraf veya maddeler hâlinde bilgiler verilmiştir. Bu metin, özellikle obezitenin insan sağlığı üzerinde nasıl etkiler (kalp-damar ve endokrin sistem sorunları gibi), hangi faktörlerle ilişkili olduğu (hareketsizlik, beslenme alışkanlıkları, toksik kimyasallar vb.) ve bazı ülkelerde artışının maddi refah düzeyiyle eş zamanlı oluşu gibi unsurları içermektedir. Metnin sonunda ise “Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı bu cümlelerin herhangi birinde yoktur?” ifadesiyle beş farklı soru sıralanmıştır:
- A) Sosyal ve ekonomik şartların obeziteyi etkilediğine nasıl bir örnek verebiliriz?
- B) İnsan sağlığını etkilemesi yönüyle obezite nelere sebep olur?
- C) Veba, tüberküloz gibi enfeksiyon kaynaklı hastalıkların obeziteyle ilişkisi nedir?
- D) Obeziteyi ortadan kaldırmak için neler yapılmaktadır?
- E) Obezitenin ortaya çıkmasının ardında yaşam tarzı açısından neler vardır?
Bu soruların her birinin metin içerisinde cevabı olup olmadığını saptamak için öncelikle metinde hangi konuların açıkça ele alındığını görmek gerekir. Metin özet hâlinde şu maddeleri ifade ediyor:
- Obezitenin sağlığa etkileri: Başta kardiyovasküler ve endokrin sistem olmak üzere birçok organ ve sistemi olumsuz etkilediği ve hatta ölümlere yol açabileceği vurgulanıyor. Bu durum, “insan sağlığını etkilemesi yönüyle obezite” konusuna bir örnek olarak karşımıza çıkıyor.
- Diyette kısıtlamalar: Vücudun enerji girişini azaltmak, enerji tüketimini dengelemek amacıyla selülozlu maddelerden oluşan diyetlerin tercih edilebileceği belirtiliyor. Bu da “obeziteyi ortadan kaldırmak için yapılabilecek eylemler” hakkında bir örnek sunuyor.
- Obezite ve sosyoekonomik koşullar: Obezitenin Güney ve Orta Amerika’nın ve Güneydoğu Asya’nın gelişmekte olan ülkelerinde, refah düzeyi ile milli gelir artışının bir sonucu olarak ortaya çıktığı ifadesi, obezitenin toplumsal ve ekonomik boyutuna dair fikir veriyor.
- Yaşam tarzı faktörleri: Metin içerisinde toksik kimyasallar, hareketsizlik (sedanter yaşam) ve beslenme alışkanlığı gibi çeşitli yaşam tarzı faktörlerinden bahsedilmesi, obezitenin ortaya çıkmasında bu faktörlerin katkısına işaret ediyor.
- Veba, tüberküloz ve AIDS gibi enfeksiyon hastalıkları: Metin, bu hastalıkların farklı kaynakları olduğundan bahsediyor ancak obezite ile nasıl bir ilişki içerisinde olduğuna dair doğrudan veya detaylı bir açıklama yapmıyor. Büyük olasılıkla “Veba, tüberküloz ve AIDS gibi enfeksiyon kaynaklı hastalıkların” obeziteye spesifik etkisi veya ilişkisinin ne olduğu net bir şekilde belirtilmiyor.
Dolayısıyla yukarıda sıralanan beş soruya baktığımızda:
- (A) Sosyal ve ekonomik şartlara dair örnek: Metin, gelişmekte olan ülkelerde refah düzeyinin artışına bağlı obeziteyi örnek gösteriyor. Dolayısıyla bu soru cevaplanmış sayılabilir.
- (B) İnsan sağlığına etkisi: Metin, spesifik olarak kalp-damar ve endokrin sistem rahatsızlıklarından bahsederek obezitenin ölümcül sonuçlara ulaşabileceğini ifade etmektedir. Dolayısıyla insan sağlığına etkileri noktasında bir cevap vardır.
- (C) Enfeksiyon kaynaklı hastalıkların (veba, tüberküloz vb.) obeziteyle ilişkisi: Metin bu hastalıklara değinse de “obeziteyle aralarındaki ilişki” üzerine açıklama vermemektedir. Sadece bu hastalıkların farklı sebeplerden kaynaklanan, ölümcül olabilen hastalıklar olduğunu belirtmekle yetinmiştir. Obezite ile nasıl etkileşime girdiklerini açıklamıyor.
- (D) Obeziteyi ortadan kaldırma yolları: Metinde, düşük kalorili ve kaba lifli (selülozlu) diyetlere başvurulduğu açıklanıyor. Bu kısım, obeziteyi kaldırma veya azaltma yönünde bir yöntem olarak sunulduğundan metinde yer alan bir cevaptır.
- (E) Yaşam tarzı etkenleri: Toksik kimyasallar, hareketsizlik ve beslenme alışkanlığı gibi faktörler belirtilerek, “obezitenin ortaya çıkmasının ardındaki yaşam tarzı etkenleri” üstü kapalı da olsa açıklanmıştır.
Tüm bu çıkarımlara göre, metindeki ifadelerde doğrudan cevap bulamadığımız tek soru, enfeksiyon kaynaklı (örnek olarak veba ve tüberküloz dâhil) hastalıklar ile obezite arasındaki ilişkinin ne olduğudur. Metin bu hastalıkların adını anmakla birlikte obeziteye etkilerini veya aralarındaki bağlantıyı açıklamamaktadır.
Adım Adım Değerlendirme Tablosu
| Soru | Metindeki İlgili İfade ve Değerlendirme | Cevap Var mı? |
|---|---|---|
| A) Sosyal ve ekonomik şartların obeziteyi etkilediğine nasıl bir örnek verebiliriz? | Metin, “Obezite, Güney ve Orta Amerika’nın, Güneydoğu Asya’nın gelişmekte olan ülkelerinde, refah düzeyi ve milli gelir artışının normal bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.” ifadesiyle sosyoekonomik bağlam sunar. | Var |
| B) İnsan sağlığını etkilemesi yönüyle obezite nelere sebep olur? | “Başta kardiyovasküler ve endokrin sistem olmak üzere… ölümcül sonuçlara yol açabilir.” ifadesi, obezitenin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini vurgular. | Var |
| C) Veba, tüberküloz gibi enfeksiyon kaynaklı hastalıkların obeziteyle ilişkisi nedir? | Metin bu hastalıkları anmakta, ancak obeziteyle nasıl bir ilişki içinde olduğuna dair net açıklama yapmamaktadır. | Yok |
| D) Obeziteyi ortadan kaldırmak için neler yapılmaktadır? | “Büyük kısmı besin değeri olmayan selülozlu maddelerden oluşan diyetlere başvurulur.” ifadesiyle diyet yönteminden bahseder. | Var |
| E) Obezitenin ortaya çıkmasının ardında yaşam tarzı açısından neler vardır? | Hareket azlığı (hareketsizlik), beslenme alışkanlığı ve benzeri faktörler belirtilerek yaşam tarzı boyutuna değinilir. | Var |
Yukarıdaki tablodan görüldüğü gibi, C şıkkının cevabı metinde açıkça yer almamaktadır.
Kısa Özet
Metinde obeziteye dair çok boyutlu bilgiler verilmiş; insan sağlığına yönelik zararları, bazı sosyoekonomik bağlantılar ve obeziteyi engellemek için izlenebilecek yöntemler özetlenmiştir. Bununla birlikte veba, tüberküloz gibi enfeksiyon kaynaklı hastalıkların obeziteyle ne şekilde bağlantılı olduğuna dair bir açıklama sunulmamıştır. Dolayısıyla “Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı bu cümlelerin herhangi birinde yoktur?” sorusunun doğru yanıtı, C şıkkı olmaktadır.
Bu metinde her bir soru maddesini cümlelerle karşılaştırdığımızda hangi sorunun yanıtlanmadığını anlamak için önce cümlelerde verilen bilgilere bakalım:
-
(Metindeki 1. cümle)
“Başta kardiyovasküler ve endokrin sistem olmak üzere vücudun tüm organ ve sistemlerini etkileyen, çeşitli bozukluklara ve hatta ölümlere yol açabilen …”
• Obezitenin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini anlatır. -
(Metindeki 2. cümle)
“Veba, tüberküloz ve AIDS gibi enfeksiyon kaynaklı hastalıklardan farklı olarak yeme alışkanlığı, toksik kimyasallar, hareketsizlik gibi birçok faktörle ilişkili …”
• Obezitenin enfeksiyon kaynaklı hastalıklardan farkına değinir; ancak aradaki “ilişkinin” tam olarak nasıl olduğu (örn. tetikliyor mu, risk arttırıyor mu?) net belirtilmez, yalnızca “farklı” olduğu vurgulanır. -
(Metindeki 3. cümle)
“Öncelikle vücuda enerji girişini, vücuttaki enerji tüketiminin altına indirmek amacıyla … büyük kısmı besin değeri olmayan selülozlu maddelerden oluşan diyetlere başvurulur.”
• Obeziteyi ortadan kaldırmak (kilo vermek) için neler yapıldığına örnek verir. -
(Metindeki 4. cümle)
“Obezite, Güney ve Orta Amerika’nın ve Güneydoğu Asya’nın gelişmekte olan ülkelerinde, refah düzeyi ve millî gelir artışının normal bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.”
• Obezitenin sosyal ve ekonomik boyutunu (refah artışı, millî gelir faktörleri) anlatır.
Şimdi sorularla eşleştirelim:
A) “Sosyal ve ekonomik şartların obeziteyi etkilediğine nasıl bir örnek verebiliriz?”
– 4. cümlede gelişmekte olan ülkelerde refah düzeyi yükseldikçe obezitenin arttığı anlatılıyor. Cevabı var.
B) “İnsan sağlığını etkilemesi yönüyle obezite nelere sebep olur?”
– 1. cümledeki “çeşitli bozukluklara ve hatta ölümlere yol açabilir” ifadesi doğrudan bu sorunun cevabıdır.
C) “Veba, tüberküloz gibi enfeksiyon kaynaklı hastalıkların obeziteyle ilişkisi nedir?”
– 2. cümlede sadece “farklı” oldukları söyleniyor ama bu “ilişkinin ne olduğu” (karşılıklı etkileşim, risk artışı vb.) açıklanmıyor. Burada “obezite şu yönüyle bu hastalıklarla bağlantılıdır” gibi net bir bilgi yoktur.
D) “Obeziteyi ortadan kaldırmak için neler yapılmaktadır?”
– 3. cümlede çeşitli diyet uygulamalarından söz edilerek cevabı verilir.
E) “Obezitenin ortaya çıkmasının ardında yaşam tarzı açısından neler vardır?”
– 2. cümlede “yeme alışkanlığı, toksik kimyasallar, hareketsizlik” gibi yaşam tarzına dair unsurlardan bahsedilerek yanıtlanır.
Görüldüğü gibi A, B, D ve E seçenekleri metnin herhangi bir cümlesinden karşılık buluyor. Ancak C seçeneğindeki “Enfeksiyon kökenli hastalıklar ile obezitenin tam olarak ne tür bir ilişkisi olduğu” metinde açıklanmıyor; yalnızca “obezitenin bu hastalıklardan farklı olduğu” vurgulanıyor.
Dolayısıyla metinde cevabı olmayan soru C) şıkkıdır.
@username