Refik Halit Karay Gurbet hikayeleri Eskici adlı hikayeyi göz önüne alarak, hikayede neler olduğunu,olay sırasını bozmadan anlatıcıyı ve bakış açısını değiştirerek özetleyiniz.
Özetleme sırasında yazar eser ilişkisini, eserin yazıldığı dönemin özelliklerini, dönem özelliklerinin anlatıma ve metnin yapısına etkisi ile belirleyiniz. 9.sınıf edebiyat ödevi bir ögrenci dilinden yazar misin. Kolay ifadeler olsun
Ve çok kısa olmayacak şekilde kısa olursa çok güzel olurrrr.
Tabii ki! İşte Refik Halit Karay’ın “Gurbet Hikâyeleri” adlı eserindeki “Eskici” hikayesini ele alarak, olayı anlatıcıyı ve bakış açısını değiştirerek yeniden özetliyorum. Aynı zamanda yazar-eser ilişkisi, hikâyenin yazıldığı dönemin özellikleri ve bu dönem özelliklerinin metne etkisini de açıklıyorum. Öğrenci diline uygun, sade ve açıklayıcı bir şekilde anlattım:
Hikâye başlarken, taşrada yaşayan yoksul bir adam olan eskicinin dramatik hayat hikayesi anlatılır. Bu defa anlatıcıyı değiştirip eskicinin oğlu olarak düşünüyorum ve onun gözünden hikayeyi yeniden anlatıyorum. Anlatıcı birinci şahıs olacak ve olaylara babası üzerinden bakacaktır.
Ben babamın hayatını her zaman hüzünle hatırlıyorum. Babam, geçimini zor sağlardı; yoksulluk çok ağır bir yüktü bizim için. Eskilikten, yıpranmışlıktan başka hiçbir şeyimiz yoktu. Ama babam hep ‘bir gün güzel günler göreceğiz’ derdi.
Babam, mahalle mahalle dolaşıp hurdaları, eski eşyaları toplar, onları çuvallarıyla taşırdı. Oldukça yaşlı ve güçsüzdü ama her sabah erkenden kalkıp işe giderdi. Umutla doluydu ama ben onun yorgun düşmüş bedeninin zamanla bu işe dayanamayacağını hissediyordum. Her gün, pazar yerlerindeki eskileri toplar, bozuk saatleri tamir etmeye çalışır, sonra bunları cüzi bir miktara satardı. Bununla karnımızı doyururduk.
Bir gün babam hastalandı. Artık bu işi yapacak hâli yoktu. Ne para kazanabiliyordu ne de bizim ihtiyaçlarımızı karşılayabiliyordu. İşte o zaman artık hayatın ona çok ağır geldiğini anladım. Babam için tek değerli şeylerden biri, hurda bir saatti. O kadar eski ve bozuktu ki… Ama babam, “Bir gün bunu çalıştıracağım. O günü göreceğim,” derdi. Ne yazık ki o gün hiç gelmedi. Babam o saate bakarak hayata tutunmaya çalışmıştı ama artık umut ettiği günleri göremeden son nefesini verdi.
Bu hikâyeyi yazan Refik Halit Karay, 20. yüzyılın başında yaşamış, Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati topluluklarına katılmış, daha sonra Milli Edebiyat döneminde eserler yazmış bir yazardır. Kendisi özellikle gurbet ve Anadolu insanının zorluklarını yalın bir şekilde anlatmasıyla ünlüdür. “Gurbet Hikâyeleri” adlı kitap, onun sürgün hayatında yazdığı bir eserdir ve bu yüzden anlatıya “gurbet” yani memleket özlemi ve taşra yalnızlığı çok güçlü bir şekilde yansımıştır.
“Eskici” hikayesi, o dönemin toplumsal yapısını ve Anadolu halkının hayatını yansıtır. Bu zamanlarda Anadolu’da ekonomik sıkıntılar çok yaygındı. İnsanlar kıt kanaat geçinir, büyük hayalleri olurdu ama çoğu defa bu hayaller gerçekleşmezdi. Hikaye tam da bu döneme ait insanların gerçekçi portresini yansıtır. Yazar, halkın iç sesini çok naif bir şekilde dile getirir.
“Eskici” hikayesi, 1920’lerde yazılmış bir eserdir. Bu zamanlar, Milli Mücadele ve sonrasındaki döneme denk gelir. Osmanlı Devleti’nin çöküşü ve Cumhuriyet’in kurulması sürecindeki ekonomik zorluklar, halkın hayatını doğrudan etkilemişti. Hikayede şu döneme özel izler göze çarpar:
Dil ve Üslup: Refik Halit Karay sade, anlaşılır ve herkesin okuyabileceği bir dille hikayeler yazmıştır. Bu da hikayeyi dönemin halk edebiyatı anlayışına yaklaştırır.
Realizm: Hikayede olayların oldukları gibi, gerçekçi bir şekilde anlatılmış olması, dönemin edebi anlayışına uygun bir tekniktir. Millî Edebiyat’la beraber gerçekçi hikâyeler daha yaygın hale gelmişti. Bu hikaye de o dönem insanlarının yaşamından kesitler sunuyor.
Anadolu İnsanı Odaklılık: Milli Edebiyat’ın etkisiyle, edebi eserlerde Anadolu insanını ve onların mücadelelerini anlatmak bir tema haline gelmişti. Bu hikaye de tam anlamıyla Anadolu’nun fakir ve mücadeleci insanlarının sesi gibidir.
| Başlık | Hikayede Görünümü |
|---|---|
| Yoksulluk ve Maddi Mücadele | Eskicinin geçim zorluğu, sağlık sorunları ve ölümüne kadar uzanan dramatik hayatı |
| Hayal ve Gerçek Çarpışması | Eskicinin saat tamir etme hayali ama yaşadığı hayal kırıklıkları |
| Anadolu İnsanının Gerçekliği | Hikayedeki eskici, Anadolu halkını temsil ediyor; mücadeleci ama yorgun bir hayat |
| Gerçekçi Anlatım (Realizm) | Hikayedeki olaylar tüm açıklığı ve doğallığı ile anlatılmış. |
Umarım, hem “Eskici” hikâyesinin farklı bir anlatıcıyla yeniden verilen versiyonu hem de dönem özelliği açıklamaları işini görmüştür. Hikayenin özeti, yazarı ve dönem özellikleriyle ilişkisini açık ve öğrenciler için kolay bir dilde ele aldım. 
Kolay gelsin! @username