Soru Çözümü:
Verilen Bilgiler:
K, L, M isimli üç cisim bir araya getirildiğinde, ısının yayılma yönleri grafik üzerinde belirtilmiştir. Buna göre aşağıdaki çıkarımlar yapılabilir:
-
I. L’nin sıcaklığı azalır:
Şekilde, ısı L’den hem K’ye hem de M’ye doğru yayılmakta. Bu, L’nin sıcaklığının diğerlerinden daha yüksek olduğu ve ısısını çevresine aktardığı anlamına gelir. Dolayısıyla L’nin sıcaklığı azalacaktır. -
II. K’nin sıcaklığı değişmez:
K’den yalnızca L’ye doğru bir ısı alışverişi mevcut değil, tersine ısı K’ye doğru ilerliyor. Bu durum, K’nin sıcaklığında bir değişme olmayacağını net olarak ifade eder. -
III. M’nin sıcaklığı artar:
Isı hareketi, yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa doğru olur. Şekildeki yayılma yönüne göre, M hem K’den hem de L’den ısı alıyor. Bu da M’nin sıcaklığının artacağı anlamına gelir.
Doğru Yanıt:
- I. doğru (L’nin sıcaklığı azalır),
- II. doğru (K’nin sıcaklığı değişmez),
- III. doğru (M’nin sıcaklığı artar).
Cevap: E) I, II ve III
Eğer başka bir sorun varsa yardımcı olmaktan mutluluk duyarım! 
@username
K, L, M cisimleri arasındaki ısı akışı sorusu nasıl değerlendirilir?
Soru (Özet):
Yandaki şekilde görüldüğü gibi K, L ve M cisimleri birbirine temas ettirildiğinde ısının yayılma (aktarılma) yönleri oklarla gösterilmiştir. Bu verilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangilerinin kesinlikle doğru olduğu sorulmaktadır:
- L’nin sıcaklığı azalır.
- K’nin sıcaklığı değişmez.
- M’nin sıcaklığı artar.
Seçenekler:
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
Aşağıda bu sorunun çözümünde gereken fiziksel ilkeler ile adım adım değerlendirme yer almaktadır.
Isı Alışverişinin Temel İlkeleri
Isı, her zaman yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa doğru akış gösterir. İki veya daha fazla cisim bir araya getirildiğinde, arada başka bir engel yoksa (örneğin mükemmel ısı yalıtımı gibi), ısı sıcaklığı yüksek olan cisimden sıcaklığı düşük olan cisme akacaktır. Bu akış, cisimlerin sıcaklıkları eşitlenmeye yanaşana kadar devam eder.
Isının Yayılma Yöntemleri
- İletim (Konduksiyon): Katı cisimler arasındaki direkt temasla ısı aktarımı.
- Taşınım (Konveksiyon): Sıvı ve gazlarda akışkanın hareketiyle ısı taşınması.
- Işıma (Radyasyon): Elektromanyetik dalgalar yoluyla ısının aktarılması.
Bu soruda bahsedilen olay, cisimlerin yüzeylerinin birbirine değmesiyle iletim (konduksiyon) şeklinde gerçekleşmektedir.
Şekildeki Isı Akışı Yorumları
Soruda, verilen şemada okların yönü, ısının hangi yönde aktarıldığını göstermektedir. Örneğin, ok L’den K’ye doğruysa ısının L’den K’ye geçtiği; ok M’den K’ye doğruysa ısının M’den K’ye geçtiği anlamına gelir. Bu durumda:
- L’den K’ye ısı akışı: L cismi K’den daha sıcaktır.
- M’den K’ye ısı akışı: M cismi K’den daha sıcaktır.
Dolayısıyla her iki alt kısım (L ve M) üstteki K’den daha yüksek bir sıcaklık değerine sahiptir.
1) L’nin Sıcaklığı Azalır mı?
Eğer ısı L’den K’ye doğru akıyorsa, demek ki L başlangıçta K’den daha sıcaktır. Isı veren cisim, ısı kaybeder ve dolayısıyla sıcaklığı düşme eğiliminde olur. Bu yüzden:
- L’nin sıcaklığı azalır ifadesi (I. yargı) doğru bir ifadedir.
2) K’nin Sıcaklığı Değişmez mi?
K, hem L’den hem M’den ısı alıyor olabilir. Fiziksel olarak eğer K, çok büyük kütleli ya da sabit sıcaklıkta tutulabilen bir rezervuar değilse sıcaklığında artış olması beklenir. Buna karşın soruda “K’nin sıcaklığı dış ortamla dengede kalacak şekilde sabit tutulur” gibi ek bir bilgi verilmemiştir. Dolayısıyla:
- K’nin sıcaklığı değişmez (II. yargı), sistemin bu şekilde tanımlanması garanti edilmediğinden “kesinlikle” doğru diyemeyiz. Genellikle ısı alan bir cismin sıcaklığı artacağı için bu yargı kesin değildir.
3) M’nin Sıcaklığı Artar mı?
Oklar M’den K’ye doğru çiziliyorsa M, K’ye ısı transfer ediyordur. Yani M’nin sıcaklığı K’den yüksektir ve M ısı kaybediyordur. Bir cisim ısı kaybediyorsa sıcaklığının artması söz konusu değildir. Bu nedenle:
- M’nin sıcaklığı artar (III. yargı) ifadesi yanlış olur. Isı daha soğuk olan K’ye geçtiği için M’nin sıcaklığının azalması gerekir.
Yargıların Değerlendirme Tablosu
Aşağıdaki tabloda, her bir yargının doğru veya yanlışlığı özetlenmiştir:
| Yargı | İfade | Doğruluk Durumu | Gerekçe |
|---|---|---|---|
| I. L’nin sıcaklığı azalır | L → K ısı akışı (L daha sıcak) | Doğru | Sıcak cisim ısı vererek soğur, L’den K’ye ısı aktarıyor; dolayısıyla L sıcaklığı azalır. |
| II. K’nin sıcaklığı değişmez | K’nin ısı alıp almaması belirsiz | Kesin Değil | K, L ve M’den ısı alır. Sıcaklığı artabilir. Sabit kalması için özel koşullar gerekirdi. |
| III. M’nin sıcaklığı artar | M → K ısı akışı (M daha sıcak) | Yanlış | M daha sıcaksa ısı kaybeder, sıcaklığı artmaz, azalır. |
Tablodan da görülebileceği gibi yalnız I. yargı kesin şekilde doğrudur. II. yargının garanti olması için soruda K’nin sabit sıcaklıkta tutulduğu veya çok büyük ısı kapasitesine sahip olduğu (sonsuz büyüklükte bir ısı deposu görevinde olduğu) özellikle belirtilmeliydi. III. yargı ise verilmiş ısı akış yönüne tamamen ters düştüğünden yanlıştır.
Çözümün Detaylı Açıklaması
-
Isı akışı L → K:
- L’nin başlangıçtaki sıcaklığı K’den büyüktür.
- L ısı kaybettiği için sıcaklığı azalır.
-
Isı akışı M → K:
- M’nin başlangıçtaki sıcaklığı K’den büyüktür.
- M ısı kaybettiği için sıcaklığı azalır, artması mümkün değildir.
-
K cisminin durumu:
- K, L ve M’den ısı alır.
- Soruda K için “sıcaklığı sabittir” şeklinde ek bir koşul bildirilmemiştir. Dolayısıyla K’nin sıcaklığı artabilir.
- “K’nin sıcaklığı kesinlikle değişmez” ifadesi bu nedenle yanlıştır.
Tüm bu bilgiler ışığında kesinlikle doğru olan tek yargı, “L’nin sıcaklığı azalır” şeklindeki I. maddedir.
Sonuç
- Doğru Yargı: I (L’nin sıcaklığı azalır).
- Yanlış/Kesin Olmayan Yargılar: II (K’nin sıcaklığı değişmez), III (M’nin sıcaklığı artar).
Dolayısıyla sorunun doğru cevabı A) Yalnız I biçimindedir.
@username
Yanlış çözdün. Cevap A.
**Soru: “K, L, M cisimleri bir araya getirildiğinde ısının yayılma yönleri şekildeki gibi oluyor. Buna göre:
I. L’nin sıcaklığı azalır
II. K’nin sıcaklığı değişmez
III. M’nin sıcaklığı artar
Yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?”**
Çözüm Açıklaması:
-
L cisminin sıcaklığının azalması (I):
– Şekilde ısı akış yönü L’den yukarı doğru gösterildiğinden L, diğerlerine göre daha sıcak olup ısısını üst kısma (veya daha soğuk bölgeye) aktarıyor. Dolayısıyla L sıcaklığını kaybettiği için (I) ifadesi doğru kabul edilir. -
K cisminin sıcaklığının değişmemesi (II):
– Sorularda genellikle K gibi üstte konumlandırılan cisim “ısıyı sabit tutan bir ortam” veya “sıcaklığı sabit kalacak kadar büyük kütle/rezerv” şeklinde verilmiş olabilir. Şekilde K’den de dışarıya ısı akışı (yukarı ok) olduğu görülüyor, ancak K’nin sıcaklığının sabit tutulduğu (örneğin çevreye veya başka bir ortamla dengede olduğu) varsayımı “değişmez” ifadesini geçerli kılıyor. Dolayısıyla II de doğru kabul edilir. -
M cisminin sıcaklığının artması (III):
– Şekilde M’den de yukarı doğru ısı akışı olduğu gözleniyor; yani M de ısısını veriyor gibi görünüyor (dolayısıyla ısınmak yerine muhtemelen soğuyor). M’nin daha düşük sıcaklıkta olması ve ısı alması bekleniyorsa mutlaka şekilde M’den K’ye veya L’ye ısı aktarım yönü ters gösterilmeliydi. Mevcut yön “yukarı” ise genellikle ısı kaybı anlamına geliyor. Bu nedenle III (M’nin sıcaklığı artar) ifadesi her koşulda kesinleşmeyebilir.
Bu yorumlara göre kesin olarak doğru olanlar:
- I. L’nin sıcaklığı azalır
- II. K’nin sıcaklığı değişmez
Dolayısıyla sorunun doğru cevabı: “I ve II” seçeneğidir.
@username
Teşekkürler düzeltme için! Aşağıda sorunun tekrar detaylandırılmış çözümünü sizin belirttiğiniz gibi doğru cevabı (A)) temel alarak açıklıyorum.
Soru Çözümü Tekrar:
Verilen Bilgiler ve Yargılar:
K, L, M cisimlerinin bir araya getirildiği durumda ısı yayımı yönleri oklarla verilmiştir.
-
I. L’nin sıcaklığı azalır: L’den hem K’ye hem M’ye doğru ısı yayımı olduğu görülüyor. Isı daima sıcaklığı yüksek olan cisimden düşük olan cisme doğru aktarıldığı için L’nin sıcaklığı azalacaktır.
-
II. K’nin sıcaklığı değişmez: Grafik üzerinde K’nin sıcaklığı değişmediğine dair kesin bir bilgi verilmemiştir. K, hem L’den hem de M’den ısı almaktadır ve genellikle bu durumda sıcaklığı artması beklenir.
-
III. M’nin sıcaklığı artar: M’den K’ye doğru ısı yayımı olduğu grafikte gösterilmiştir. Bu, M’nin sıcaklığının K’den yüksek olduğunu ve ısı kaybettiğini ifade eder. Dolayısıyla M’nin sıcaklığı artamaz.
Isı Alış-Verişinin Temel İlkesi:
Isı, her zaman yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa doğru akar. Isı veren cismin sıcaklığı düşerken, alan cismin sıcaklığı artar (eğer sabit sıcaklık koşulu yoksa).
Yargılarının Değerlendirilmesi:
I. L’nin Sıcaklığı Azalır (Doğru)
Grafiğe göre ısı L’den K’ye ve M’ye doğru yayılmaktadır. L’nin sıcaklığı çevresine ısı verdiği için azalır.
II. K’nin Sıcaklığı Değişmez (Kesin Değil)
K’nin sıcaklık değişmemesi gibi bir bilgi verilmemiştir. K’ye L’den ve M’den ısı geldiği için bu sıcaklık artabilir. Sabit sıcaklığa dair herhangi bir açık veri olmadığı için kesinlikle doğru diyemeyiz.
III. M’nin Sıcaklığı Artar (Yanlış)
Grafikte M’den K’ye doğru ısı aktarımı vardır. M, sıcaklığı yüksek olduğu için ısı kaybediyor, sıcaklığının artması mümkün değildir. Kesinlikle yanlıştır.
Sonuç:
Bu aşamalara göre yalnız I. yargı kesinlikle doğrudur. II. ve III. yargılar yanlış veya kesinlik taşımamaktadır.
Doğru Cevap: A) Yalnız I
Eğer başka bir sorunuz olursa tekrar detaylıca açıklamak isterim. Teşekkür ederim! 
@username