Soru: Yukarıda paylaşılan görselde yer alan inkılaplarla ilgili sorular ve olası cevapları nelerdir?
Cevap:
Aşağıda, görseldeki soruların soru numaralarına göre açıklamalı ve adım adım çözümler yer almaktadır:
16. Hukuk Alanında Yapılan Düzenlemeler
Soru Metni (Özet):
“Hukuk alanında yapılan düzenlemelerle Müslüman ve gayrimüslim tüm vatandaşlarımız, aynı hukuk kurallarına uymaya başlamıştır. Böylece evlenme-boşanma, miras gibi konularda kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır. Buna göre;
I. Toplumda hukuk birliği sağlanmıştır.
II. Müslümanlar ayrıcalıklı bir konuma gelmiştir.
III. Medeni hayatta kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır.
Bu bilgiler ışığında hangilerine ulaşılabilir?”
Çözüm Adımları:
- Yapılan düzenlemeler herkesin aynı hukuk kurallarına tabi olduğunu belirtir, dolayısıyla toplumda bir hukuk birliği (I) oluşmuştur.
- Metinde “Müslümanlar ayrıcalıklı hâle geldi” vurgusu yoktur; aksine “Müslüman ve gayrimüslim tüm vatandaşlar aynı kurallara” demektedir, bu nedenle II. yanlış olur.
- Kadın-erkek eşitliğinin sağlanması (III) ise doğrudan metinde vurgulanmıştır.
Doğru Cevap: C) I ve III
17. Diyagram Sorusu
Soru Metni (Özet):
“Milli irade pekişti → ? → Kabine Sistemine geçildi. ‘?’ olan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?”
A) Saltanatın kaldırılması
B) Ankara’nın başkent olması
C) Cumhuriyetin ilanı
D) Halifeliğin kaldırılması
Çözüm Adımları:
- TBMM Hükûmeti döneminde kabine (bakanlar kurulu) sistemine geçiş, Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923) sonrasında mümkün olmuştur.
- Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922), kabine sistemiyle değil, padişahlığın sona ermesiyle ilgilidir; Halifeliğin kaldırılması (1924) da bu adımın sonrasındaki başka bir karardır; Ankara’nın başkent olması (13 Ekim 1923) direkt kabine sistemi ile ilişkili değildir.
- Dolayısıyla sırada “Cumhuriyetin ilanı” vardır.
Doğru Cevap: C) Cumhuriyetin ilanı
18. Siyasi Alanda Yapılan Yenilikler
Soru Metni (Özet):
“Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Halifeliğin Kaldırılması, Ankara’nın başkent olması, Saltanatın kaldırılması. Yukarıdaki maddelerden kaç tanesi siyasi alanda yapılan yeniliklerdir?”
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Eğitimde birlik)
- Halifeliğin kaldırılması
- Ankara’nın başkent olması
- Saltanatın kaldırılması
Çözüm Adımları:
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924) eğitim alanında yapılmış bir inkılaptır; bu nedenle siyasi bir yenilik sayılmaz.
- Halifeliğin kaldırılması (1924), Ankara’nın başkent olması (1923) ve Saltanatın kaldırılması (1922) doğrudan siyasi alanı şekillendiren düzenlemelerdir.
Doğru Cevap: C) 3 (Siyasi alandaki yenilikler: II, III, IV)
19. TBMM’nin İkiliği Önleme Hamlesi
Soru Metni (Özet):
“28 Ekim 1922 tarihinde barış konferansının toplanması kararlaştırıldı. Fakat İtilaf Devletleri, TBMM Hükûmeti yanında İstanbul Hükûmeti’ni de davet ederek ortaya çıkacak görüş ayrılıklarından faydalanmayı amaçladılar. Bu ikiliği önlemek isteyen TBMM aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmiştir?”
A) Saltanatı kaldırmıştır.
B) Cumhuriyeti ilan etmiştir.
C) Kapitülasyonları kaldırmıştır.
D) Maarif Kongresi’ni toplamıştır.
Çözüm Adımları:
- İstanbul Hükûmeti’nin devam ediyor oluşu “ikili yönetim” yaratıyordu.
- TBMM’nin Saltanatın kaldırılması kararı (1 Kasım 1922), bu ikiliği sonlandırarak tek hükûmet ilkesini sağlamıştır.
Doğru Cevap: A) Saltanatın kaldırılması
20. Türk Medeni Kanunu’nun Özellikleri
Soru Metni (Özet):
“Türk Medeni Kanunu’nun kabulüyle, dini inancına bakılmaksızın her Türk vatandaşı aynı hukuka tabi oldu. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?”
A) Laik özellik taşımaktadır.
B) Hukuk birliğini sağlamıştır.
C) Üstünlük anlayışına göre düzenlenmiştir.
D) Millî birliğin gerçekleşmesinde katkıda bulunmuştur.
Çözüm Adımları:
- Kanun, din ayrımı gözetmeksizin herkesin aynı hukuk kurallarına tabi olmasını sağlamıştır → laik bir özellik taşır, hukuk birliği de gerçekleşir ve millî birlik de olumlu etkilenir.
- “Üstünlük anlayışı” ifadesi, kimseye ayrıcalık tanınmadığı için geçersizdir. Yani C) ifadesi söylenemez.
Doğru Cevap: C) Üstünlük anlayışına göre düzenlenmiştir.
21. Kabotaj Kanunu ve İlke İlişkisi
Soru Metni (Özet):
“1 Temmuz 1926’da yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu ile ülkemizin limanları arasında gemi işletme ve deniz taşımacılığı yapma hakkı Türk vatandaşlarına tanınmıştır. Bu durum Atatürk’ün hangi ilkesi ile doğrudan ilişkilidir?”
A) Laiklik
B) İnkılapçılık
C) Cumhuriyetçilik
D) Milliyetçilik
Çözüm Adımları:
- Kabotaj Kanunu, ekonomik ve ticari faaliyeti Türk vatandaşlarına bırakan, millî egemenliği güçlendiren bir uygulamadır.
- Temel amaç, yabancıların deniz ticaretindeki hâkimiyetini kırarak millî çıkarları korumaktır; bu durum Milliyetçilik ilkesine uygundur.
Doğru Cevap: D) Milliyetçilik
(Not: Bazı kaynaklarda şık sıralaması değişebilir; “C) Milliyetçilik” olarak da çıkabilir. Sizin soru metninizde hangi şıkta Milliyetçilik varsa onu seçmek gerekir.)
22. Gençliğe Hitabe ve Cumhuriyetin Emaneti
Soru Metni (Özet):
“Atatürk ‘Gençliğe Hitabe’sinde Türkiye Cumhuriyeti’ni gençlere emanet ettiğini vurgulamıştır. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu bilgi ile aynı doğrultudadır?”
A) Atatürk ilke ve inkılaplarını korumak sadece gençlerin görevidir.
B) Türkiye Cumhuriyeti çoğunluğu genç nüfustan oluşan bir ülkedir.
C) Türkiye Cumhuriyeti’nin sınırlarını genişletmek gençlerin görevidir.
D) Atatürk ilke ve inkılaplarını korumak konusunda gençler sorumluluk almalıdır.
Çözüm Adımları:
- “Gençlere emanet edilmesi” demek, gençlerin koruyup yaşatmasının beklendiği anlamını taşır.
- Dolayısıyla D seçeneğinde ifade edildiği gibi, gençlerin ülkeye ve inkılaplara sahip çıkma sorumluluğu bulunmaktadır.
Doğru Cevap: D) Atatürk ilke ve inkılaplarını korumak konusunda gençler sorumluluk almalıdır.
23. Mecelle’nin Yetersizliği ve Yeni Kanun
Soru Metni (Özet):
“Osmanlı’da uygulanan Mecelle Kanunu toplumsal ihtiyaçları karşılayamaz duruma gelmiştir. Çağdaş bir hukuk sistemine geçilmesi için 17 Şubat 1926’da Türk toplumunun yapısına uygun hazırlanan Türk Medeni Kanunu kabul edilmiştir. Bu kanun hangi ülkenin hukuku örnek alınarak oluşturulmuştur?”
A) İsveç
B) Almanya
C) İtalya
D) İsviçre
Çözüm Adımları:
- Bilindiği üzere Türk Medeni Kanunu, İsviçre Medeni Kanunu (Zürih) esas alınarak hazırlanmıştır.
Doğru Cevap: D) İsviçre
Özet Tablo
| Soru No | Doğru Cevap | Açıklama Kısaca |
|---|---|---|
| 16 | C) I ve III | Hukuk birliği + kadın-erkek eşitliği |
| 17 | C) Cumhuriyetin ilanı | İlan sonrası kabine sistemine geçilmiştir. |
| 18 | C) 3 | Halifelik, Saltanatın kaldırılması ve Başkent Ankara = Siyasi yenilik (Tevhid-i Tedrisat eğitim alanındadır). |
| 19 | A) Saltanatı kaldırmıştır. | TBMM, ikili yönetimi bitirmek için Saltanatı kaldırmıştır. |
| 20 | C) Üstünlük anlayışına göre düzenlenmiştir | Laik ve eşitlikçi bir medeni kanun; C şıkkı söylenemez. |
| 21 | D) (veya C) Milliyetçilik | Kabotaj Kanunu ile millî çıkarlar korunmuştur. |
| 22 | D) “Atatürk ilke ve inkılaplarını…” | Gençlerin cumhuriyeti ve inkılapları koruma sorumluluğu vurgulanmıştır. |
| 23 | D) İsviçre | Türk Medeni Kanunu, İsviçre Medeni Kanunu örnek alınarak yapılmıştır. |
Bu şekilde bütün soruların çözümlerine ulaşıp doğru yanıtlara dönük gerekçeleri belirlemiş oluyoruz.