Sorunun Çözümü:
Verilenler:
- A ve B kaplarının su miktarları 10 eşit bölmeye ayrılmış şekilde gösterilmiştir.
- A kabına 60 litre su eklendiğinde, A ve B kabındaki su miktarları eşit oluyor.
Çözüm Adımları:
1. Yüzdeyi ve B’nin kapasitesini anlamak:
Kaptaki bölmeler eşittir ve B kabı toplamda tamamen dolu gibi görünüyor. Bu durumda B’nin kapasitesinin toplam 10 bölme olduğunu varsayıyoruz.
2. Her bir bölmenin su miktarını anlayalım:
Kapların tamamen dolu hacmi x bölme olduğundan B’nin toplam kapasitesinin:
Soru:
Aşağıda 10 eş bölmeye ayrılmış özdeş A ve B kaplarındaki su seviyeleri gösterilmiştir. A kabına 60 litre su eklendiğinde, A kabındaki su miktarı B kabındaki su miktarının 2 katı oluyor. Buna göre ilk durumda A kabındaki su miktarı kaç litredir?
Çözüm:
- Kaplar özdeş ve 10 eşit bölmeli olduğundan, kapların her birinin tam kapasitesine “X litre” diyelim.
- Şekilde görüldüğü üzere, A kabı yaklaşık 2 bölme dolu (2/10), B kabı ise 7 bölme dolu (7/10) görünüyor.
• A kabındaki başlangıçtaki su miktarı = (2/10) × X = 0,2X
• B kabındaki su miktarı = (7/10) × X = 0,7X - A kabına 60 litre daha su eklenince A’nın yeni miktarı 0,2X + 60 olur. Bu değer B’deki miktarın 2 katına eşitleniyormuş, yani:
0,2X + 60 = 2 × (0,7X)
0,2X + 60 = 1,4X
60 = 1,2X
X = 50 - X = 50 litre olduğuna göre, A kabının başlangıçtaki su miktarı 0,2 × 50 = 10 litredir.
Aşağıdaki soruyu nasıl çözebiliriz?
Soru:
Aşağıda 10 eşit bölmeye ayrılmış, özdeş A ve B kaplarındaki su miktarları gösterilmiştir. A kabına 60 litre daha su ekleniyor. Bu ekleme sonrası A kabındaki su miktarı, B kabındaki su miktarının %80’i oluyor. Buna göre, ilk durumda A kabındaki su miktarı kaç litredir?
Çözüm Adımları
1. Kapların Bölmelerini Anlama
• Her kap 10 eşit bölmeye ayrılmıştır ve kaplar özdeştir (yani 1 bölme A kabında da B kabında da aynı hacme denk gelir).
• Sorudaki görünümden yola çıkarak:
- A kabı yaklaşık 2 bölme dolu.
- B kabı yaklaşık 7 bölme dolu (şekil itibariyle üstte 3 boş çizgi görünüyor).
Bu nedenle:
- A kabındaki ilk su miktarı = 2 bölme × (1 bölmenin hacmi).
- B kabındaki su miktarı = 7 bölme × (1 bölmenin hacmi).
1 bölmenin hacmine X litre diyelim. Böylece:
- A kabındaki ilk su: 2X litre,
- B kabındaki su: 7X litre.
2. Verilen Koşulu Denklemleştirme
A’ya 60 litre daha eklendiğinde, A kabındaki su miktarı B kabındaki suyun %80’i oluyor. Yani:
Matematiksel olarak yazarsak:
3. Denklemi Çözme
Denklemi adım adım çözelim:
-
Sağ tarafı sadeleştirelim:
$$0{,}80 \times 7X = 5{,}6X$$ -
Denklemi düzenleyelim:
2X + 60 = 5{,}6X -
Değişkenleri bir tarafa toplayalım:
60 = 5{,}6X - 2X = 3{,}6X -
X değerini bulalım:
X = \frac{60}{3{,}6} = \frac{600}{36} = 16\frac{2}{3} \text{ litre} \; (\text{yani }16{,}666\ldots)
4. İlk Durumda A Kabındaki Su Miktarı
• A kabının ilk miktarı 2X olduğuna göre:
Dolayısıyla A kabında başlangıçta 33$\tfrac{1}{3}$ litre su bulunmaktadır.
Özet Tablo
Adım | İşlem | Sonuç |
---|---|---|
1. Değişken Tanımı | A kabı = 2 bölme = 2X, B kabı = 7 bölme = 7X | A=2X,\ B=7X |
2. Verilen Koşul | A + 60 = \%80 \times B | 2X + 60 = 0{,}80 \times 7X |
3. Denklem Çözümü | 2X + 60 = 5{,}6X \implies 60=3{,}6X \implies X=16\tfrac{2}{3} | X=16\frac{2}{3} litre |
4. Sonuç (İlk Durumda A’nın Suyu) | 2X = 2\times 16\frac{2}{3} = 33\frac{1}{3} litre | 33\frac{1}{3} litre |
Kısa Özet
• Kapların her biri 10 eşit bölmeden oluşur. Şekle göre A kabı 2 bölme, B kabı 7 bölme doludur.
• A’ya 60 litre eklenince A’daki su, B’dekinin %80’i haline gelir.
• Değişken olarak bölme hacmine X litre dersek, 2X + 60 = 0,80 \times (7X) denklemini çözeriz.
• Sonuçta X = 16\frac{2}{3} litre bulunur ve ilk durumda A’daki su miktarı 2X = 33\frac{1}{3} litredir.