Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat (ilgeç) kullanılmamıştır?
Cevap:
Edat (ilgeç), Türkçede genellikle sözcüklerden sonra gelip cümlenin başka öğelerine bağlanma işlevi gören ögelerdir. “Beri, kadar, göre, için, ile, gibi, yalnız, ancak (bir bağlaç olarak değil edat işlevlilerinde) vb.” sözcükler edat olarak kullanılabilir.
Aşağıdaki cümleleri tek tek inceleyelim:
-
(A) “Çocukluğumdan beri yakamı bırakmayan …”
- Burada “beri” edat olarak kullanılmıştır.
-
(B) “Sol ayağında bir yara vardı ancak bu, yürümesine pek engel olmuyordu.”
- Bu cümlede edat işlevi taşıyan bir sözcük yoktur. “Ancak” burada bağlaçtır, “pek” bir belirteçtir (zarf) ve ekler sayesinde oluşan “-da, -nın, -masına” gibi biçimler de edat değil ek işlevlidir.
-
(C) “Burada doğanın tüm güzellikleriyle iç içe olmak ne kadar dinlendirici!”
- Burada “güzellikleriyle” kelimesinde ek hâline gelse de “-ile” kullanımı bir edattır. Ayrıca “ne kadar” bir ünlem/zarf işlevi taşısa da cümlenin ana edatı “ile” ekidir.
-
(D) “Üsküdar sahilinde balık tutanlar geçen yıla göre biraz daha artmıştı.”
- Burada “göre” edat (ilgeç) olarak kullanılmıştır.
-
(E) “Bu ekibe katılabilirim ama görev dağılımında yalnız seninle çalışmak isterim.”
- Burada “ile” edat işleviyle “senin” sözcüğüne eklenmiştir.
Yukarıdaki incelemeye göre B seçeneğinde herhangi bir edat kullanılmamıştır.
Özet Tablo
| Seçenek | Cümle | Edat(lar) |
|---|---|---|
| A | “Çocukluğumdan beri yakamı bırakmayan bir garip rastlantılar….” | beri |
| B | “Sol ayağında bir yara vardı ancak bu, yürümesine pek engel olmuyordu.” | Yok |
| C | “Burada doğanın tüm güzellikleriyle iç içe olmak ne kadar dinlendirici!” | ile (…yle) |
| D | “Üsküdar sahilinde balık tutanlar geçen yıla göre biraz daha artmıştı.” | göre |
| E | “Bu ekibe katılabilirim ama görev dağılımında yalnız seninle çalışmak isterim.” | ile (…le) |
Sonuç
Bu nedenle doğru cevap (B) seçeneğidir, çünkü bu cümlede edat kullanılmamıştır.