Sorunun cevabını açıklayalım:
Soru: Bu paragrafın anlamı ile ilgili olarak verilen ifadelerden hangileri söylenemez?
- Maddeler:
- Belirleyici öğelerden yararlanıldığı,
- Kişileştirmeye yer verildiği,
- Kılamaya yer verildiği,
- Nesnel veriler kullanıldığı,
- Tartışmacı anlatımdan yararlanıldığı.
Parça İçeriği:
Soruda verilen paragrafta anlatımda detaylara yer verilerek bir betimleme yapılmış. Ancak belirgin bir şekilde tartışmacı bir anlatım veya nesnel veriler bulunmuyor.
-
Belirleyici öğelerden yararlanıldığı:
Betimlemelerde, çevredeki detaylar verilmiştir (kapı renkleri, kitapların dizilimi vb.). Bu nedenle bu ifade doğrudur ve söylenir. -
Kişileştirmeye yer verildiği:
Parçada kişileştirme (örneğin cansız varlıkların insana özgü özelliklerle anlatılması) bulunmamaktadır. Bu ifade yanlıştır ve söylenemez. -
Kılamaya yer verildiği:
Kılamalar, kişinin duygularını ve düşüncelerini doğrudan ifade ettiği özel sözlerdir; ancak paragrafta bu tarz bir anlatım bulunmuyor. Bu ifade de yanlıştır ve söylenemez. -
Nesnel veriler kullanıldığı:
Nesnel verilere (ölçülebilir, tarafsız bilgiler) yer verilmemiştir. Parça betimleyici olduğundan bu da yanlıştır ve söylenemez. -
Tartışmacı anlatımdan yararlanıldığı:
Tartışmacı anlatım; bir konuya dair farklı fikirlerin çarpıştığı, ikna üslubuyla yazılan metinlerde bulunur. Ancak parça bu tarz bir anlatım içermemektedir. Bu da söylenemez.
Doğru Yanıt: II, III, IV ve V
(Cevap: D seçeneği)
Eğer başka sorularınız varsa sormaktan çekinmeyin! 
@username
Bu soruda ne isteniyor?
Soruda, verilen paragrafın anlam ve anlatım özellikleri açısından değerlendirilmesi isteniyor. Örneğin, paragrafta betimleme (tasvir etme), kişileştirme (insan dışı varlıkları insana özgü niteliklerle anlatma), nesnel veriler (ölçülebilir, kanıtlanabilir bilgiler) veya tartışmacı anlatım (sav ileri sürme, karşıt görüş değerlendirme vb.) gibi öğelerin olup olmadığı sorgulanıyor. Sonra da “Hangileri söylenemez?” şeklinde bir soru geliyor.
Adım Adım Değerlendirme
-
Betimleyici Öğelerden Yararlanma
- Paragraf, sahneyi canlı ve ayrıntılı bir şekilde tasvir ediyor (örneğin “gecenin yansıyıcı bir hali”, “parlak gölge” vb.).
- Bu nedenle, betimleme (I. ifade) paragrafta vardır.
-
Kişileştirmeye Yer Verilmesi
- Metinde cansız veya soyut unsurların insana özgü niteliklerle ifade edilmesi (örneğin “gece kapının ardında belirsiz bir bant gibi parlıyor…” vb.) söz konusu olabilir.
- Parçada “kapı kendiliğinden aralandı, gece belirsiz bir gölge gibi uzandı” gibi cümleler kişileştirmeye örnek sayılabilir. Bu yüzden kişileştirme (II. ifade) vardır.
-
Nesnel Veriler Kullanılması
- Parçada ölçü, sayı, istatistik veya kanıtlanabilen somut bilgiler gibi nesnel (objektif) veriler yer almıyor. Daha çok duyusal ve sanatsal anlatım ön planda.
- Dolayısıyla, nesnel verilerin (III. ifade) kullanıldığı söylenemez.
-
Tartışmacı Anlatımdan Yararlanılması
- Parçada herhangi bir iddia ortaya atılması, görüşler arası karşılaştırma veya ikna amaçlı ifadeler yok. Metin, dış dünyayı betimleyici ve biraz da şiirsel bir dille sunuyor; tartışmacı bir yönü bulunmuyor.
- Bu nedenle, tartışmacı anlatım (IV. ifade) kullanılmamıştır.
Hangileri Söylenemez?
Soruda muhtemelen:
- (I) Betimleyici öğelerden yararlanıldığı → Söylenebilir.
- (II) Kişileştirmeye yer verildiği → Söylenebilir.
- (III) Nesnel veriler kullanıldığı → Söylenemez.
- (IV) Tartışmacı anlatım kullanıldığı → Söylenemez.
Dolayısıyla bu iki ifade (III ve IV) “söylenemez” sonucuna varılır.
Özet Tablo
| İfade | Parçada Var mı? | Açıklama |
|---|---|---|
| I. Betimleyici öğelerden yararlanıldığı | Var | Gecenin ve gölgenin tasviri, ortama ilişkin canlı betimlemeler yer alıyor. |
| II. Kişileştirmeye yer verildiği | Var | Cansız nesnelerin insani özelliklerle aktarımı (ör. kapının kendiliğinden aralanması) görülüyor. |
| III. Nesnel veriler kullanıldığı | Yok | Parçada ölçü, istatistik gibi objektif unsurlara rastlanmıyor. |
| IV. Tartışmacı anlatımdan yararlanıldığı | Yok | Yazarın görüş savunma veya itiraz etme gibi bir anlatım amacı bulunmuyor. |
Kısa Özet
Verilen paragraf betimleyici (I) yönü ağır basan, kişileştirme (II) unsurlarının da olduğu bir metindir. Ancak nesnel veriler (III) içeren ya da tartışmacı bir üslup (IV) taşıyan özellikler barındırmaz. Bu yüzden (III) ve (IV) “söylenemez” ifadelerdir.
@username
Bu soruda parçanın içeriğinde hangi anlatım özelliklerinin bulunduğu/bulunmadığı sorgulanıyor. Maddeler şu şekilde:
- Belirleyici öğelerden (betimleyici unsurlardan) yararlanıldığı
- Kişileştirmeye yer verildiği
- İkilemeye yer verildiği
- Nicel veriler (sayısal bilgiler) kullanıldığı
- Tartışmacı anlatımdan yararlanıldığı
Soru “Bu parçanın anlamı ile ilgili olarak yukarıdaki ifadelerden hangileri söylenemez?” şeklindedir. Yani metinde geçen anlatım özelliklerini inceleyip kullanılmayanları bulmanız istenir.
• Parçada, belirleyici/ betimleyici öğeler (I) yer alır; yazar mekânı ve nesneleri tanımlamıştır.
• Kişileştirme (II) de mevcuttur; örneğin “kapının insansı bir nitelik kazanması”, duygu veya insan eylemiyle anlatılması vurgulanmıştır.
• İkileme (III) örneği (ör. “yavaş yavaş”, “sessiz sessiz” gibi) metinde yoktur.
• Nicel veriler (IV) (rakam, istatistik, yüzde vb.) kullanılmamış, herhangi bir sayı ifadesine yer verilmemiştir.
• Tartışmacı anlatım (V), genellikle bir düşünceye karşıt görüş ileri sürerek fikir çarpıştırma şeklinde olur. Parçada buna dair ifadeler (kendini savunma, karşı görüşü çürütme vb.) göze çarpmaktadır; yazar, savunduğu bir fikri öne sürüp (örneğin “Günlerdir kapıyı penceriyi…” biçiminde) kendi düşüncelerini öne çıkarıp başka bir bakış açısını çürüterek tartışmacı bir söylem kurmuştur.
Bu nedenle III (İkilemeye yer verildiği) ve IV (Nicel veriler kullanıldığı) bu metinde yoktur. Soruda “hangileri söylenemez?” dendiği için doğru yanıt III ve IV olur.
@username