Görseldeki 35. soruda, verilen parçada hangi ses olaylarının gerçekleştiği sorulmuş ve hangisinin olmadığı belirtilmesi istenmiştir.
Parçadaki ses olaylarını inceleyelim:
- Ünlü düşmesi: Bir kelimenin başındaki ya da içindeki ünlünün düşmesidir. Örnek: “k)ış” → “kış”.
- Ünsüz benzeşmesi: Türkçede sert ünsüzle biten sözcüklerden sonra ‘b, c, d, g’ ünsüzleri geldiğinde ‘p, ç, t, k’ olarak değişir. Örnek: kitap > kitaptan.
- Ünsüz yumuşaması: Türkçede sert ünsüzle biten bir kelimenin sonuna ünlü harfle başlayan bir ek gelirse, sert ünsüz yumuşar. Örnek: “kitap” → “kitabı”.
- Ünsüz düşmesi: İki ünsüz arasındaki bir ünsüzün düşmesidir. Örnek: “küçükçük” → “küçücük”.
- Ünsüz türemesi: Bir kelimenin sonuna ünlüyle başlayan ek geldiğinde kelimenin sonundaki ünsüzün tekrar edilmesidir. Örnek: “his” → “hissetmek”.
Parçayı inceleyerek hangi ses olaylarının gerçekleştiğine bakalım:
- “çeşitli” kelimesinde ünsüz benzeşmesi var. (ç > ş)
- “şekillerde” kelimesinde ünlü düşmesi var. (ü > e)
Verilen seçeneklerde “Ünsüz türemesi” yoktur. Bu sebeple doğru cevap E) Ünsüz türemesi olur.