Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Cevap:
Öncelikle her bir cümlenin hangi anlatım tekniklerini içerdiğini inceleyelim:
-
(I) “Türk edebiyatı Mehmet Fuat Köprülü tarafından üç ana döneme ayrılmıştır.”
- Burada nesnel (objektif) bir bilgi (yani bir olgu) aktarılmaktadır. İfade, ölçülebilir ve tarihsel bir gerçeği dile getirdiğinden nesnel yargı söz konusudur. Dolayısıyla A şıkkı (I. cümlede nesnel yargı söz konusudur) doğru bir ifadedir.
-
(II) “Köprülü bu ayırımı yaparken dil anlayışı, dini hayat, kültürel farklılaşma gibi kıstaslar kullanmıştır.”
- Burada ‘gibi’ edatı kullanılarak çeşitli örnekler sıralanmıştır (dil anlayışı, dini hayat, kültürel farklılaşma…). Bu nedenle B şıkkı (II. cümlede örneklemeden yararlanılmıştır) doğrudur.
-
(III) “Türk edebiyatının dönemlere ayrılması edebiyat tarihçilerinin araştırma yapmasını kolaylaştırmıştır.”
- Bu ifade, (neden) “Türk edebiyatının dönemlere ayrılması” ile (sonuç) “edebiyat tarihçilerinin araştırma yapmasının kolaylaşması” arasındaki ilişkiyi vurgulamaktadır. Dolayısıyla C şıkkı (III. cümlede neden-sonuç ilişkisi kurulmuştur) doğru bir ifadedir.
-
(IV) “Önümüzdeki yıllarda Türk edebiyatını dönemlere ayırma çalışması yapanlar çıkabilecektir.”
- Burada “çıkabilecektir” ifadesiyle bir olasılık (ihtimal) ön görülmektedir. Bu nedenle D şıkkı (IV. cümlede olasılıktan bahsedilmiştir) doğru bir ifadedir.
-
(V) “Bugüne kadar bunu deneyenler arasında alanda yetkin kişilerle birlikte az bilgi sahibi olanlar da yer almaktadır.”
- Bu cümlede, aynı işi yapan iki farklı grup olduğu (yetkin kişiler ve az bilgi sahibi olanlar) belirtilmektedir; ancak bir karşılaştırma (karşılıklı kıyaslama) yapılmamıştır. Yalnızca “ikisi de var” denmekte, bir üstünlük veya benzerlik/farklılık vurgulanmamaktadır.
Dolayısıyla E şıkkı (V. cümlede karşılaştırmaya yer verilmiştir) ifadesi yanlıştır, çünkü burada karşılaştırma değil, yalnızca iki farklı grubun varlığına işaret eden bir belirtme söz konusudur.
Özet Tablosu
| Cümle (No) | İçerdiği Anlatım veya Öge | Doğruluğu |
|---|---|---|
| I | Nesnel yargı (nesnel bilgi) | A şıkkı doğru |
| II | Örnekleme (“gibi” ifadesiyle kriterler sıralanıyor) | B şıkkı doğru |
| III | Neden-sonuç ilişkisi | C şıkkı doğru |
| IV | Olasılık belirtme (“çıkabilecektir”) | D şıkkı doğru |
| V | İki grup varlığını bildirme, ancak karşılaştırma yok | E şıkkı (karşılaştırma var diyor) yanlış |
Sonuç: Sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.
@username