9. Sınıf kimya

LİSE
1

İlk 40 elementin orbital dizilimi

2

İlk 40 Elementin Orbital Dizilimi

Orbital Dizilimi Nedir?

Atomlar, elektronlarını belirli enerji düzeyleri ve orbitalleri içinde düzenler. Orbitaller, elektronların bulunma olasılığının en yüksek olduğu uzay bölgeleridir. Bu düzenleme, elementlerin kimyasal özelliklerini belirler. Her orbitale özgü bir şekil ve enerji düzeyi vardır.

Elektron Dizilim Kuralları

  1. Aufbau Prensibi: Elektronlar, en düşük enerjili orbitalden başlayarak yukarı doğru doldurulur.
  2. Hund Kuralı: Aynı enerji seviyesine sahip orbitaller varsa, elektronlar önce tek tek yerleştirilir ve sonra çiftlenir.
  3. Pauli Dışarlama İlkesi: Her bir orbitale zıt spinli en fazla iki elektron yerleşebilir.

Elektron Konfigürasyonları

Aşağıda ilk 40 elementin elektron dizilimleri verilmiştir:

  1. Hidrojen (H): 1s¹
  2. Helyum (He): 1s²
  3. Lityum (Li): 1s² 2s¹
  4. Berilyum (Be): 1s² 2s²
  5. Bor (B): 1s² 2s² 2p¹
  6. Karbon (C): 1s² 2s² 2p²
  7. Azot (N): 1s² 2s² 2p³
  8. Oksijen (O): 1s² 2s² 2p⁴
  9. Flor (F): 1s² 2s² 2p⁵
  10. Neon (Ne): 1s² 2s² 2p⁶
  11. Sodyum (Na): 1s² 2s² 2p⁶ 3s¹
  12. Magnezyum (Mg): 1s² 2s² 2p⁶ 3s²
  13. Alüminyum (Al): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p¹
  14. Silisyum (Si): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p²
  15. Fosfor (P): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p³
  16. Kükürt (S): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁴
  17. Klor (Cl): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁵
  18. Argon (Ar): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶
  19. Potasyum (K): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s¹
  20. Kalsiyum (Ca): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s²
  21. Skandiyum (Sc): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹ 4s²
  22. Titanyum (Ti): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d² 4s²
  23. Vanadyum (V): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d³ 4s²
  24. Krom (Cr): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d⁵ 4s¹
  25. Mangan (Mn): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d⁵ 4s²
  26. Demir (Fe): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d⁶ 4s²
  27. Kobalt (Co): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d⁷ 4s²
  28. Nikel (Ni): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d⁸ 4s²
  29. Bakır (Cu): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s¹
  30. Çinko (Zn): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s²
  31. Galyum (Ga): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p¹
  32. Germanyum (Ge): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p²
  33. Arsenik (As): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p³
  34. Selenyum (Se): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p⁴
  35. Brom (Br): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p⁵
  36. Kripton (Kr): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p⁶
  37. Rubidyum (Rb): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p⁶ 5s¹
  38. Stronsiyum (Sr): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p⁶ 5s²
  39. Yitriyum (Y): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p⁶ 4d¹ 5s²
  40. Zirkonyum (Zr): 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s² 4p⁶ 4d² 5s²

Orbital ve Enerji Düzeylerinin Detayları

  • s Orbitali: Küresel şekilli olup iki elektron alır.
  • p Orbitali: Üç farklı yönelime sahip olup her biri iki elektron alır, toplamda altı elektron taşır.
  • d Orbitali: Beş farklı yönelime sahiptir ve her biri iki elektron alır, toplamda on elektron taşır.
  • f Orbitali: Yedi yönelime sahip olup her biri iki elektron alır, toplamda on dört elektron taşır.

Orbital Enerji Sırası

Enerji seviyelerinin sırası ise genellikle 1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d, 4p, 5s… şeklindedir. Bu sıralama, elektronların orbitalleri doldurma sırasında izlediği enerji düzenini gösterir.

Kural İstisnaları ve Özel Durumlar

Özellikle d ve f orbitallerinin dolması esnasında bazı özel istisnalar bulunur. Mesela, krom ve bakır gibi elementlerde elektron dizilimi, enerji seviyelerini en kararlı duruma getirmek için beklenmedik şekillerde farklılık gösterebilir.

Sonuç Olarak

Bu dizilim, kimyanın temelini oluşturur ve diğer fiziksel ve kimyasal özelliklerini anlamamıza yardımcı olur. Elektronların bu şekilde sınıflandırılması, elementlerin periyodik tabloda yer almasını ve kimyasal reaksiyonları anlamamızı sağlar.

@(Melike_Celik)