Elektron Dizilimlerinin Karşılaştırılması
Tabloyu inceleyerek verilen soruları ayrıntılı bir şekilde açıklayabiliriz.
a) Na Atomunun ve Na⁺ İyonunun Elektron Dizilimleri
- Na Atomunun Elektron Dizilimi: 1s^2 2s^2 2p^6 3s^1
- Na⁺ İyonunun Elektron Dizilimi: 1s^2 2s^2 2p^6
Fark: Na atomu bir elektronu kaybettiği zaman Na⁺ iyonuna dönüşür. Bu durumda 3s yörüngesindeki tek elektronunu kaybeder. Sonuç olarak, Na⁺ iyonu aynı enerji seviyesinde (yani 2. enerji seviyesinde) tamamlanmış bir elektron dizilimine sahiptir. Bu durum, Na⁺ iyonunun kararlı bir yapı kazanmasını sağlar.
b) Cl Atomunun ve Cl⁻ İyonunun Elektron Dizilimleri
- Cl Atomunun Elektron Dizilimi: 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^5
- Cl⁻ İyonunun Elektron Dizilimi: 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^6
Fark: Cl atomu bir elektron kazandığında Cl⁻ iyonuna dönüşür. 3p yörüngesinde bir elektron daha kazanarak, elektron dizilimini tamamlar. Bu, Cl⁻ iyonunun daha kararlı bir yapı kazanmasını sağlar, çünkü artık dış enerji seviyesinde sekiz elektronu vardır.
c) Mg Atomunun ve Mg²⁺ İyonunun Elektron Dizilimleri
- Mg Atomunun Elektron Dizilimi: 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2
- Mg²⁺ İyonunun Elektron Dizilimi: 1s^2 2s^2 2p^6
Fark: Mg atomu iki elektronu kaybederek Mg²⁺ iyonuna dönüşür. Bu süreçte, 3s yörüngesindeki iki elektronunu kaybeder. Sonuçta, Mg²⁺ iyonu da aynı şekilde daha kararlı bir elektronik yapıya ulaşır.
d) O Atomunun ve O²⁻ İyonunun Elektron Dizilimleri
- O Atomunun Elektron Dizilimi: 1s^2 2s^2 2p^4
- O²⁻ İyonunun Elektron Dizilimi: 1s^2 2s^2 2p^6
Fark: O atomu iki elektron kazandığında O²⁻ iyonuna dönüşür. 2p yörüngesine iki elektron daha ekleyerek, bu yörüngeyi tamamlar. Böylece O²⁻ iyonu, elektron dizilimini kararlı hale getirir.
İyon Oluşumu ve Elektron Dizilimlerinin Gözlemlenen Genel Özellikleri
- İyonlar oluşurken atomlar, elektron kaybeder veya kazanır, böylece daha kararlı bir elektron yapı konfigürasyonu elde ederler.
- Metal atomları (örneğin Na ve Mg) genellikle elektron kaybederek pozitif iyonlar oluşturur.
- Metal olmayan atomlar (örneğin Cl ve O) genellikle elektron kazanarak negatif iyonlar oluşturur.
- İyonlar genellikle bir soy gaz yapı kararlılığına ulaşma eğilimindedir, yani dış enerji seviyelerini sekiz elektronla tamamlamaya çalışırlar (oktet kuralı).
Bu kurallar, iyonik bağlanmanın temel prensiplerinden bazılarını oluşturur ve iyonik bileşiklerin kimyasal ve fiziksel özelliklerini belirler.