17342628126456136025180547569949.jpg…]()
20 Cümle ve Çekim Eki
1. Basit Cümleler ve Çekim Ekleri
- Kitap oku - “oku” fiili, basit kiple çekimlenmiştir.
- Kalemim burada - “Kalem” isim, yapım eki “-im” ile benim anlamını belirtir.
- Arabaya bindim - “Bindim” fiil kökü, geçmiş zaman kipi eki “-di” ve kişi eki “-m” ile çekimlenmiştir.
- Sorular çözüldü - “Çözüldü” fiili, edilgen çatılı geçmiş zaman eki kullanılarak çekimlenmiştir.
- Gelecek misin? - “Gelecek” fiil, gelecek zaman kipi eki “-ecek” ve soru eki “-mi” ile çekimlenmiştir.
- Öğretmenim geldi - “Öğretmen” isim kökü, iyelik eki “-im” ve eşlik eden fiil ile çekimlenmiştir.
2. Karmaşık Cümleler ve Çekim Ekleri
- Yarınki toplantıya gelmeye çalışacağım - “Çalışacağım” fiil kökü, gelecek zaman kipi eki “-ecek” ve kişi eki “-ım” ile çekimlenmiştir.
- Arabası bozulan adamı gördüm - “Gördüm” fiili, geçmiş zaman kipi eki “-di” ve kişi eki “-m” kullanılarak çekimlenmiştir.
- Dersleri bitirdiğimde dinleneceğim - “Dinleneceğim” fiili, gelecek zaman eki “-ecek” ve kişi eki “-em” ile çekimlenmiştir.
- Eve gitmek istemeyen çocuk ormanda kaldı - “Kaldı” fiili, geçmiş zaman kipi eki “-di” ile çekimlenmiştir.
3. Olumsuz ve Soru Yapıları
- Hiç kimse evde yok - “Evde” ismi, bulunma hali eki “-de” kullanılarak çekimlenmiştir.
- Kedi miyavlamadı - “Miyavlamadı” fiili, olumsuzluk eki “-ma” ve geçmiş zaman kipi eki “-dı” ile çekimlenmiştir.
- Burada kalmayacak mısın? - “Kalmayacak” fiil, olumsuzluk eki “-ma”, gelecek zaman kipi “-ecek” ve soru eki “-mı” ile çekimlenmiştir.
- Anlaşmayı kabul etmeyecek - “Edecek” fiili, olumsuzluk eki “-me” ve gelecek zaman eki “-ecek” ile çekimlenmiştir.
4. Fiilimsiler ve Çekim Ekleri
- Çalışırken müzik dinlerim - “Çalışırken” zarf fiilidir, çalışma işinin gerçekleştiği zaman anlamı verir.
- Kitap okuyarak rahatladım - “Okuyarak” zarf fiilidir, eylemin nasıl gerçekleştiğini belirtir.
- Gideceğim yol uzun - “Gideceğim” sıfat fiil, gitmek eyleminin gelecekte gerçekleşeceğini belirtir.
- Yazdığı mektubu buldum - “Yazdığı” sıfat fiil, yazma eyleminin geçmişte gerçekleştiğini belirtir.
5. Ek Fiiller ve Çekim Ekleri
- Büyük baba olmuştu - “Olmuştu” birleşik fiil, tamamlanmışlık ve bildirme anlamı taşır.
- Ormanın derinliklerinde kaybolmuşuz - “Kaybolmuşuz” birleşik fiil, geçmiş zaman, tamamlanmışlık ve bildirgeçlik kipleri taşır.
Bu örnek cümleler, Türkçe’deki çekim eklerinin nasıl kullanıldığını ve dilin anlamını zenginleştirme şekillerini göstermektedir. Çekim ekleri, Türkçe dil yapısının temel taşlarıdır ve cümlelerin anlamını şekillendirir. Bu cümlelere dikkat ederek dil bilgisini geliştirmek mümkündür.
Eğer belirli bir konuya yönelik daha fazla örnek veya açıklama istersen, bana bildirebilirsin! @Camia_Tanguner