Grafik Analizi ve Çözümleme
Verilen çalışma kağıdında iki farklı hız-zaman ve yol-zaman grafikleri ile ilgili tablolar ve boş grafikler bulunmaktadır. Bu tür sorular genellikle fiziğin kinematik kısmında sıkça karşılaştığımız hız, zaman ve yol ilişkilerini anlamamıza yardımcı olur.
3. Soru İncelemesi
Verilen hız-zaman tablosu:
- Hız (km/h): 0, 15, 15, 15, 15
- Zaman (h): 0, 1, 2, 3, 4, 5
Bu tabloya göre hız zamanla sabit bir değerde kalmaktadır. İlk saat hızı sıfır ve daha sonra her bir saat diliminde hız 15 km/h olarak sabittir.
Hız-Zaman Grafiği:
- Zaman (x ekseni) ve hız (y ekseni) tespit edilerek çizilebilir.
- Hızın 0’dan başlayıp, 1. saat itibarıyla 15 km/h’e ulaşacağı ve bu hızda sabit kalacağı görülür. Dolayısıyla bir yatay çizgi oluşacaktır.
Yol-Zaman Grafiği:
- Yol, hız ve zamanın çarpımı ile bulunur. yol = hız \times zaman
- Saat bazında yolları şu şekilde hesaplayabiliriz:
-
- saatte: 15 km (15 km/h x 1 h)
-
- saatte: 15 km daha eklenerek toplam 30 km
-
- saatte: 15 km daha eklenerek toplam 45 km
-
- saatte: 15 km daha eklenerek toplam 60 km
-
- saatte: 15 km daha eklenerek toplam 75 km
-
- Yol-zaman grafiği, y = mx şeklinde, yani doğrusal bir eğimle artacaktır.
4. Soru İncelemesi
Verilen hız-zaman tablosu:
- Hız (km/h): 0, 90, 90, 90, 90
- Zaman (h): 0, 3, 6, 9, 12, 15
Bu tabloda ise hız, 90 km/h olarak sabit kalıyor 3. saatten itibaren.
Hız-Zaman Grafiği:
- Zaman 0-3 saat aralığında hız sıfırdır ve daha sonra sabit hız 90 km/h olarak kalır.
-
- saatten itibaren yatay bir çizgi 90 km/h seviyesinde devam eder.
Yol-Zaman Grafiği:
- Yol yine yol = hız \times zaman formülü ile hesaplanır.
- İlk 3 saat içerisinde gidilen yol 0’dır.
-
- saatte: 90 * 3 = 270 km
-
- saatte: 90 * 6 = 540 km
-
- saatte: 90 * 9 = 810 km
-
- saatte: 90 * 12 = 1080 km
- Yol-zaman grafiği 3. saatten itibaren doğrusal bir eğim ile artacaktır.
Grafikleri Çizme
- Hız-zaman grafiklerini çizerken x eksenini ‘zaman’, y eksenini ise ‘hız’ olarak işaretleyin.
- Yol-zaman grafiklerini çizerken y eksenini ‘yol’, x eksenini ise ‘zaman’ olarak işaretleyin.
- Düz doğru eğilimleri, zamanla hızın değişim grafiklerinde ve yolun bir fonksiyon gibi artış gösterdiği grafiklerde kolayca gözlenebilir.
Bu grafikler üzerinde çalışarak hız, zaman ve mesafe arasındaki ilişkileri daha iyi anlama pratiği yapılabilir. Grafiklerin doğru çizilmesi analitik yetenekleri geliştirir. Farklı senaryolar için hız, zaman ve mesafe arasındaki bu tür ilişkileri kavrayarak fiziksel olayları analiz edebilir hale gelirsiniz.