TYT Fizik Soru Çözümü
Soru: Şekil II’deki ışığın izlediği yol;
I. Prizmanın kırılma indisi,
II. Tırmanıcıdan gelen ışığın rengi,
III. Tırmanıcıdan gelen ışığın prizmaya giriş açısı
Niceliklerinden hangilerinin değişmesinden etkilenebilir?
Konunun Çözümü ve Açıklamalar
İlk olarak sorunun temelini anlayalım:
Bir tırmanış gözlüğü, üzerindeki prizmalar sayesinde ışığın yönünü değiştirerek görüşü sağlar. Burada prizma, ışığın izlediği yolu belirlerken belli fiziksel niceliklere bağlıdır. Şekil II’deki optik çalışma prensibi şu şekilde işler:
-
Prizmanın kırılma indisi:
Prizmanın yapısı ve kırılma indisi, ışığın prizma içinde nasıl hareket edeceğini belirler. Kırılma indisi, ışığın prizma içerisinde hangi hızla ve hangi açıyla hareket edeceğini etkiler. Bu nedenle ışığın izlediği yol kırılma indisinden doğrudan etkilenir.Sonuç: I. önermesi doğru.
-
Tırmanıcıdan gelen ışığın rengi:
Işığın renk özellikleri (örneğin monokromatik renkteki ışığın dalga boyu) prizma içindeki hareketi etkiler. Işığın rengi, prizmanın kırılma indisindeki varyasyonlara sebep olur. Örneğin beyaz ışık prizmaya girdiğinde kırılma ve dağılma yaşanır. Bu da ışığın yolu üzerinde etkili bir faktördür.Sonuç: II. önermesi doğru.
-
Işığın prizmaya giriş açısı:
Işığın prizmaya girerken yaptığı açı, prizma içindeki kırılması ve ardından doğru şekilde yansıması açısından çok önemlidir. Ancak burada, Şekil II itibariyle prizmaya giriş açısı, ışığın izlediği yol üzerinde doğrudan bir belirleyicilik taşımıyor. Daha çok prizma yapısı ve optik yollar devrede.Sonuç: III. doğrudan etkileyici bir faktör değildir.
Detaylı Çözüm Tablosu
| Önerme | Doğruluk Durumu | Neden Etkiliyor? |
|---|---|---|
| I. Kırılma İndisi | Doğru | Işığın kırılması prizmanın optik özelliklerinden etkilenir (örn. kırılma indisi). |
| II. Işığın Rengi | Doğru | Farklı dalga boyları farklı şekillerde kırılabilir. |
| III. Giriş Açısı | Yanlış | Soruda prizma içindeki yansıtma ve kırılma açıları daha temel. |
Sonuç ve Cevap:
Soruda verilen nicelikler I ve II ışığın yolunu etkileyen faktörlerdir. Bu nedenle doğru seçenek:
B) I ve II
Eğer başka sorularınızı çözmemi isterseniz, her zaman buradayım! 
@Bengu11