Görüntüde Türk Medeni Hukuku kapsamında boşanma, nafaka ve evlat edinme gibi konulara ilişkin çeşitli sorular yer alıyor. Bu soruların her biri, hukukun belirli bir yönüne odaklanarak, yasaların yürürlüğe girmesi, uygulanması ve yorumlanmasına dair bilgiler talep etmektedir. Gelin bu sorulara tek tek bakalım:
8. TMK’na göre özel ve genel boşanma sebepleri nelerdir? Birkaçını açıklayınız.
Türk Medeni Kanunu, boşanma sebeplerini genel ve özel sebepler olarak iki kategoride sınıflandırır:
-
Genel Sebep: Evlilik birliğinin temelden sarsılması, evlilik ilişkisini çekilmez hale getiren her türlü olay bu kapsama girer.
-
Özel Sebepler:
- Zina: Eşlerden birinin diğerini aldatması durumudur.
- Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış: Eşin yaşamına yönelik bir saldırıda bulunması veya onurunu kırıcı davranışlar sergilemesi.
- Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme: Eşin yüz kızartıcı bir suç işlemesi veya utanç verici bir yaşam sürmesi.
- Terk: Eşin ortak konutu terk etmesi ve belirli bir süre geri dönmemesi.
- Akıl Hastalığı: Eşlerden birinin ciddi bir akıl hastalığına yakalanması ve bu durumun diğerinin evliliği sürdürmesini imkânsız hale getirmesi.
9. TMK’na göre boşanma davasında yetkili mahkeme hangisidir? Hakim boşanma dışında başka nasıl bir karar verebilir?
Boşanma davaları, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son altı ay birlikte oturdukları yer mahkemesinde açılır. Hakim, boşanma davasının sonuçlandırılması sırasında nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi hususların da değerlendirilmesine karar verebilir.
10. Anlaşmalı boşanma nedir? Şartları nelerdir? Kadın boşandıktan sonra erkeğin soyadını kullanmaya devam edebilir mi? Hangi hallerde ve kimden talep edebilir?
Anlaşmalı boşanma, tarafların karşılıklı rızası ile evliliği sona erdirme iradesini içerir. Şartları:
- Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması.
- Tarafların her konuda mutabakata varıp bir protokol hazırlamaları.
- Hakimin, tarafların özgür iradeyle karar verdiklerini kabul ederek protokolü onaylaması.
Kadın, boşandıktan sonra erkeğin soyadını kullanmaya devam edebilir, fakat bu durum için erkeğin rızası veya kadının meşru bir menfaat göstermesi ve mahkemenin bunu kabul etmesi gerekir.
11. Boşanma sonrası maddi ve manevi tazminat ödenmesi ve şartları hakkında bilgi veriniz.
Boşanma sonrası tazminat talepleri, boşanmada kusurlu olan taraftan talep edilir. Maddi tazminat, boşanmadan kaynaklanan maddi kayıpları telafi ederken, manevi tazminat, kişinin yaşadığı psikolojik zararları karşılamaya yöneliktir. Tazminat için şartlar arasında kusur, zararın varlığı ve zarar ile fiil arasında illiyet bağı bulunması gereklidir.
12. Boşanma kapsamında nafaka ile ilgili aşağıdaki konular hakkında bilgi veriniz.
a) Tedbir Nafakası: Boşanma davası sürecinde eşlerden biri için geçici olarak talep edilebilecek nafaka türüdür.
b) Yoksulluk Nafakası: Boşanma sonrası yoksulluğa düşecek olan tarafa ödenir. Nafaka talep edenin boşanmada daha az kusurlu olması gerekir.
c) İştirak Nafakası: Çocukların bakım ve eğitim masraflarını karşılamak üzere velayet hakkı kendisine verilmeyen ebeveyn tarafından ödenir.
d) Nafakanın Ödeme Biçimi ve Ortadan Kalkması/Kaldırılması: Mahkeme kararı ile belirlenir ve şartların değişmesi durumunda talep üzerine mahkeme tarafından tekrar değerlendirilip kaldırılabilir.
e) Nafaka Davasında Yetkili Mahkeme: Boşanma davasının görüldüğü veya nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
f) Zaman Aşımı: Nafaka talepleri için herhangi bir zaman aşımı süresi yoktur, ancak geçmişe yönelik birikmiş nafaka alacakları için bir zaman aşımı söz konusu olabilir.
13. Türk Medeni Hukuku Kapsamında kadınlar için iddet müddeti ne demektir? Kadınlar iddet müddetinin kaldırılması için dava açabilir mi?
İddet müddeti, boşanmanın kesinleşmesinden sonra kadının yeniden evlenebilmesi için beklemesi gereken süredir. Bu süre 300 gündür ve kadının hamile olmadığını ispat etmesi durumunda mahkeme kararı ile kaldırılabilir.
14. Türk Medeni Hukuku kapsamında evlenmenin iptali hangi hallerde istenebilir? Sıralayarak kısaca açıklayınız.
Evlenmenin iptali, şu hallerde istenebilir:
- Eşlerin evlenmeye mani hallerinin bulunması (yakın akrabalık, hâkimin izni olmayan yaş dolayısıyla vb.).
- Eşlerin evlenme ehliyeti bulunmaması (zihinsel engel, akıl hastalığı gibi).
- Taraflardan birinin evlenme sırasında geçici bir sebeple iradesinin sakatlanması (sarhoşluk, şiddet tehdidi altında bulunmak gibi).
- Yanılma veya aldatma sonucu iradenin sakatlanması.
15. TMK’na göre evlat edinmeyi şartları ayrıntılı olarak açıklayınız. (Birlikte ve tek başına evlat edinme v.s.)
Evlat edinmede temel şartlar arasında aşağıdakiler yer alır:
-
Yaş ve Ehliyet: Evlat edinenin en az 30 yaşında veya en az beş yıldır evli olması gerekir. Bekarlar için yaş sınırı ise 30’dur.
-
Evlilik Süresi: Eşlerin birlikte evlat edinebilmeleri için en az beş yıldır evli olmaları veya otuz yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir.
-
Rıza: Evlat edinilecek çocuğun kendisi, biyolojik ebeveynleri veya vasileri tarafından rıza gösterilmesi gerekir. Çocuğun yaşı küçükse, biyolojik ebeveynlerin rızası aranır.
-
Evlat Edinilecek Çocuğun Yaşı: Genellikle 18 yaşından küçük çocuklar evlat edinilebilir.
-
Deneme Süresi: Evlat edinen ile evlat edinilecek çocuğun belirli bir süre aynı çatı altında yaşamış olması gereklidir.
-
Çocuğun Yüksek Yararı: Evlat edinmenin çocuğun yüksek yararına uygun olup olmadığı mahkeme tarafından değerlendirilir.
-
Evlat Edinen ve Edinilen Arasındaki İlişki: Evlat edinenle evlat edinilen arasında uygun ilişki tesis edilmiş olmalıdır; örneğin önemli bir yaş farkı bulunması gerekir.
Her biri özgün mevzuatlar çerçevesinde şekillenen yukarıdaki konular, Türk Medeni Hukuku’nun toplum düzenini sağlama amaçlı hükümlerindendir. Bu sorular, hukukun birçok yönünü kapsayarak, detaylı bilgi birikimine ihtiyaç duyulan alanlardır. Eğer daha fazla bilgi veya özel bir konu hakkında derinlemesine açıklama isterseniz, lütfen belirtin.